को हुन् चिन्मय कृष्ण दास ? जसको आवाज दबाउन देशद्रोहको आरोपमा जेल पठाइयो

काठमाडौं । बंगलादेशका हिन्दू समुदायका चर्चित अनुहार र इस्कॉन मन्दिरसँग सम्बद्ध चिन्मय कृष्ण दासको जमानत याचिका खारेज गर्दै अदालतले उनलाई जेल पठाएको छ ।

नोभेम्बर २६ (मंगलबार) उनलाई चटगाउँको कोतवाली प्रहरी चौकीमा दर्ता भएको देशद्रोहको मुद्दामा अदालतमा पेश गरिएको थियो ।

३८ वर्षीय चिन्मय दासविरूद्ध बंगलादेश दण्ड संहिताको धारा १२० (बी), १२४ (ए), १५३ (ए), १०९ र ३४ अन्तर्गत देशद्रोहको मुद्दा दर्ता गरिएको थियो । महानगरीय मजिस्ट्रेट काजी शरीफुल इस्लामले उनलाई जेल पठाउन आदेश दिएका हुन् ।

चिन्मय दासलाई पक्राउ गरेपछि राजधानी ढाकासहित बंगलादेशका धेरै शहरमा प्रदर्शन भइरहेको छ । चिन्मय दासका वकिलहरूले सञ्चारमाध्यममा उनलाई आधारहीन र षड्यन्त्रपूर्ण मुद्दामा पक्राउ गरिएको दाबी गरेका छन् ।

अगस्ट महिनामा शेख हसिनाको सरकार पतन भएपछि चिन्मय दासले बंगलादेशमा हिन्दूमाथि भएको आक्रमणको विरूद्ध आवाज उठाइरहेका थिए ।

के हो पूरा घटनाक्रम ?

बीबीसी बंगलाका अनुसार चटगाउँको कोतवाली प्रहरी चौकीमा चिन्मय कृष्ण दाससहित १९ जनाविरूद्ध देशद्रोहको मुद्दा दर्ता गरिएको थियो ।

चिन्मयमाथि २५ अक्टोबरमा चटगाउँको न्यू मार्केट क्षेत्रमा बंगलादेशको राष्ट्रिय झण्डाको अपमान गरेको आरोप छ ।

हिन्दू बौद्ध क्रिश्चियन एकता परिषद्का नेता राणा दासगुप्ताले चिन्मय कृष्ण दासमाथि झुटो मुद्दा चलाइएको दाबी गरेका छन् ।

उनी भन्छन्, “जसलाई बंगलादेशको झण्डा भनिन्छ, त्यो बंगलादेशको झण्डा थिएन । किनभने यो झण्डामा चारवटा तिरंगा थिए, जसमाथि उनीहरूले झण्डा फहराएका थिए । कुनै न कुनै रूपमा बंगलादेश सरकारले अल्पसंख्यकहरूको आवाज दबाउन खोज्दैछ, दबाउनको लागि झूटा मुद्दाहरू बनाइरहेका छन् ।”

यसैबीच बंगलादेशको अन्तरिम सरकारका युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयका सल्लाहकार आसिफ महमुद साजिब भुइयाले चिन्मय दास देशद्रोहजस्तो घटनामा संलग्न भएमा उनलाई कुनै पनि छुट नदिइने बताएका छन् ।

अखबार ढाका ट्रिब्यूनले चटगाउँ महानगरीय प्रहरीका अतिरिक्त उप आयुक्त काजी मोहम्मद तारेक अजिजलाई उद्धृत गर्दै लेखेको छ, ”चिन्मय कृष्ण दासविरूद्ध कोतवाली पुलिस स्टेशनमा देशद्रोहको मुद्दा दर्ता गरिएको छ र त्यस सम्बन्धमा उनलाई पक्राउ गरिएको छ ।”

बीबीसी बंगला सेवाका अनुसार चिन्मय दासलाई बंगलादेश प्रहरीको गुप्तचर शाखाले पक्राउ गरेको हो ।

उनलाई ढाकाबाट चटगाउँ जाँदै गर्दा सादा पोशाकमा बंगलादेशको गुप्तचर प्रहरीले पक्राउ गरेको बताइन्छ ।

बंगला सेवाका अनुसार सोमबार राति अन्तरिम सरकार प्रमुखका प्रेस सचिव मोहम्मद युनुसले विज्ञप्ति जारी गर्दै चिन्मय कृष्ण दासलाई पक्राउ गरिएको पुष्टि गरेका थिए ।

बंगलादेशको समाचार वेबसाइट डेली स्टारका अनुसार प्रहरीले उनलाई हजरत शाहजलाल अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल नजिकैबाट पक्राउ गरेको हो ।

डेली स्टारका अनुसार चिन्मय दासलाई मंगलबार नोभेम्बर २६ बिहान कडा सुरक्षाबीच चटगाउँको अदालतमा पेश गरिएको थियो ।

प्रहरीको गुप्तचर शाखाले पहिले चिन्मयलाई पक्राउ गरी ढाका महानगरीय प्रहरीको जिम्मा लगाएको ढाका ट्रिब्युनले जनाएको छ ।

को हुन् चिन्मय कृष्ण दास ?

ढाका ट्रिब्यूनका अनुसार हालै ‘बंगलादेश सनातन जागरण मञ्च’ र ‘बंगलादेश कम्बाइन्ड शेल स्मल होल्डिङ्स’ को एकीकरण भएको थियो ।

दुई संस्था मिलेर ‘बंगलादेश समित सनातन जागरण जोत’ नामक संस्था बनेको छ । चिन्मय कृष्ण दासलाई सो नयाँ संस्थाको प्रवक्ता बनाइएको छ ।

उनी इस्कॉन चटगाउँको पुण्डरिक धामका अध्यक्ष पनि हुन् । बंगलादेशका आठ शहरमा इस्कॉनका ५० भन्दा बढी मन्दिर र केन्द्र छन् ।

बीबीसी बंगलाका अनुसार अगस्ट ५ मा शेख हसिनाको सरकार पतन भएपछि चिन्मय कृष्ण दास चर्चामा आएका थिए ।

चिन्मय दासले अगस्टदेखि बंगलादेशमा हिन्दूहरूको अधिकार र उनीहरूमाथि भएको कथित अत्याचारको विरोधमा र्‍यालीहरू निकाल्दै आएका छन् ।

बीबीसी बंगलाका अनुसार उनले हालै हिन्दूमाथि भएको कथित हमलाविरूद्ध दुई–तीनवटा ठूला र्‍याली निकालेका थिए, जसमा हजारौं मानिस भेला भएका थिए ।

चिन्मय दास बंगलादेशको चटगाउँका बासिन्दा हुन् । उनले आश्रम पनि चलाउँछन् र हिन्दू बालबालिकाका लागि शिक्षा र अन्य सामाजिक सेवामा संलग्न छन् ।

बीबीसी बंगला सेवाका अनुसार हिन्दू अधिकारका लागि यसअघि पनि धेरै संस्थाले आवाज उठाउँदै आएका छन् तर, चिन्मय दास हालै चर्चामा आएका छन् र धेरै हिन्दूहरूले उनको समर्थनमा सामाजिक सञ्जालमा पोस्ट लेखिरहेका छन् ।

चिन्मयको समर्थनमा प्रदर्शन

बीबीसी बंगलाका अनुसार सोमबार चिन्मय दासलाई पक्राउ गरेपछि राजधानी ढाकालगायत धेरै शहरमा प्रदर्शन भइरहेको छ ।

प्रदर्शनकारीहरूले चिन्मय दासलाई रिहा गर्न माग गर्दै आएका छन् र यससँग सम्बन्धित धेरै भिडिओहरू सोशल मिडियामा देख्न सकिन्छ ।

ढाका ट्रिब्यूनका अनुसार बंगलादेश सनातन जागरण मञ्चको नेतृत्वमा प्रदर्शनकारीहरूले सोमबार साँझ चटगाउँको चेरागी चोकमा प्रदर्शन गरेका थिए ।

वेबसाइटका अनुसार सनातन जागरण मञ्चले विज्ञप्ति जारी गरी चिन्मय दासको रिहाइका लागि देशव्यापी प्रदर्शन गर्न अपिल गरेको छ ।

इस्कॉनले गर्‍यो पक्राउको निन्दा

इस्कॉनको पूरा नाम कृष्ण चेतनाको लागि अन्तर्राष्ट्रिय समाज हो । इस्कॉनका विश्वभर एक हजार भन्दा बढी केन्द्रहरू छन् । इस्कॉनले सामाजिक सञ्जाल प्लेटफर्म ‘एक्स’ मा पोस्ट गर्दै चिन्मय दासको गिरफ्तारीको निन्दा गरेको छ ।

इस्कॉनले आफ्नो विज्ञप्तिमा भन्यो , “हामीले चिन्ताजनक रिपोर्टहरू प्राप्त गरेका छौं कि इस्कॉन बंगलादेशका प्रमुख नेताहरूमध्ये एक श्री चिन्मय कृष्ण दासलाई ढाका पुलिसले हिरासतमा लिएको छ ।”

“इस्कॉनको संसारको कतै पनि आतंकवादसँग कुनै सम्बन्ध छैन । यस्तो निराधार आरोप लगाउनु अपमानजनक छ । इस्कॉन इन्डियाले भारत सरकारलाई तत्काल कदम चाल्न र बंगलादेश सरकारसँग कुरा गर्न अपील गर्दछ कि हामी शान्तिपूर्ण भक्ति आन्दोलन हौं ।”

इस्कॉनले चिन्मय कृष्ण दासलाई तत्काल रिहा गर्न माग गरेको छ ।

भीएचपीको बयान

विश्व हिन्दू परिषद्का अन्तर्राष्ट्रिय महासचिव बजरंगलाल बगराले विज्ञप्ति जारी गर्दै चिन्मय कृष्ण दासलाई रिहा गर्न माग गरेका छन् ।

उनले भने, ”बंगलादेश प्रशासनले त्यहाँको हिन्दू इस्कॉन मन्दिरका मुख्य पुजारीलाई पक्राउ गरेको खबर निकै चिन्ताजनक छ ।” बागरा भन्छन् कि भीएचपी यस कायरतापूर्ण र अलोकतान्त्रिक घटनाको कडा विरोध गर्दछ ।

उनी भन्छन्, “इस्कोन वा हिन्दू सामुदायिक सङ्गठनहरूले सधैँ प्रजातान्त्रिक ढंगले आफ्नो दमनको विरोध गरेका छन् र हिंसाको जवाफ हिंसाले कहिल्यै दिएका छैनन् । यस्तो शान्तिप्रिय समाजको नेतृत्वको आवाजलाई दबाउनु अलोकतान्त्रिक, अमानवीय छ । यो हिन्दू समाजको मानव अधिकारको हनन हो ।”

बगरा भन्छन्, “विश्वव्यापी संगठनहरूले जति चासो व्यक्त गर्नुपर्थ्यो त्यति चासो व्यक्त नगर्नु दुर्भाग्यपूर्ण छ । भीएचपीले सबैलाई बंगलादेशमा भइरहेको घटनाक्रममा ध्यान दिन र त्यहाँको सरकारलाई हिन्दूहरूलाई रोक्न दबाब दिन आग्रह गर्दछ । मानवअधिकारको रक्षा गरिनुपर्छ ।”

उनले यस विषयमा भारत सरकारले पनि सावधानीपूर्वक काम गरिरहेको तर, हिन्दू समुदायमाथि हुने उत्पीडनलाई हदभन्दा बढी स्वीकार नहुने बताए ।

भारत सरकारले के भन्यो ?

भारतको परराष्ट्र मन्त्रालयले पनि चिन्मय कृष्ण दासको पक्राउबारे विज्ञप्ति जारी गरेको छ ।

विज्ञप्तिमा भनिएको छ, “चिन्मय कृष्ण दास, जो बंगलादेशको सनातन जागरण जोटका प्रवक्ता पनि हुन् । हामी उनको गिरफ्तारी र जमानत अस्वीकारमा हाम्रो गहिरो चिन्ता व्यक्त गर्दछौं ।”

बंगलादेशमा चरमपन्थी तत्वहरूले हिन्दू र अन्य अल्पसंख्यकमाथि धेरै आक्रमण गरेपछि यो घटना बाहिर आएको भारतीय विदेश मन्त्रालयले जनाएको छ ।

अल्पसंख्यक समुदायका घर तथा पसलमा आगजनी, लुटपाट, तोडफोड र मन्दिरको अपमानका धेरै घटना दर्ता भएको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

भारतले एकातिर यस्ता घटनामा संलग्न अपराधीहरू खुलेआम घुमफिर गरिरहेको आरोप लगाएको छ भने अर्कोतिर शान्तिपूर्ण रूपमा जायज माग गर्ने धर्मगुरूहरूमाथि आरोप लगाइएको छ ।

चिन्मय दासको गिरफ्तारीको विरोधमा शान्तिपूर्ण आन्दोलन गरिरहेका अल्पसंख्यकमाथि भएको आक्रमणको पनि सरकारले निन्दा गरेको छ ।

विज्ञप्तिमा बंगलादेशका अधिकारीहरूलाई हिन्दू र सबै अल्पसंख्यकहरूको सुरक्षा सुनिश्चित गर्न अपील गरिएको छ ।