हङकङ यात्रा आधुनिकता र परम्पराको अनौठो संगम । (फोटो फिचर सहित) ।

Bhim Kumar Ojha

bhimojha@gmail.com 

मंसीर १, काठमाडौं ।  सात वर्ष अगाडि  एउटा सरकारी कार्यक्रममै हङकङ जाने अवसर पाएर पनि विविध कारणले गर्दा जान पाइएको थिएन। तर हङकङ घुम्ने इच्छा छँदै थियो। सोही इच्छालाई मूर्त रूप दिने उद्देश्यले २०८१ साल श्रावण १७ गते  क्याथे प्यासिफिक एयरलाइन्स मार्फत हाम्रो हङकङ यात्रा सुरु भयो। मेरो जीवन संगिनी देवीसँगको यो यात्रा हङकङको सुन्दरता अवलोकन गर्ने पहिलेदेखिको चाहना पूरा गर्ने  कुरालाई लाई मूर्त रूप दिनु थियो। यो यात्रा हङकङको सुन्दरता प्रकृति इतिहास र आधुनिकतालाई नजिकबाट अनुभव गर्ने उद्देश्यले गरिएको थियो। सात दिनको अवधिमा हामीले विभिन्न ऐतिहासिक सांस्कृतिक र मनोरञ्जन स्थलहरूको अवलोकन गर्दै रमाइलो क्षणहरू सबै अविस्मरणीय रहने गरी बिताएका छौं।
हङकङ एउटा यस्तो शहर हो जसमा आधुनिकता र परम्पराको अनौठो समायोजन पाइन्छ। हाम्रो हङकङ यात्रा अविस्मरणीय र अनुभवले भरिएको थियो। यहाँको शहरी जीवन, प्राकृतिक सौन्दर्य, संस्कृति, र खानाको स्वादले यात्रा गरेको प्रत्येक पल हाम्रो लागि रोमाञ्चक थियो। यस यात्रामा हामीले हङकङका केही प्रमुख पर्यटकीय स्थलहरूको भ्रमण गरें, जसले मेरो अनुभवलाई अझ विशेष बनायो।

हङकङको भूगोल र इतिहास:

        हङकङको भूगोल र इतिहास अत्यन्तै रोचक छ र यसले आधुनिक विश्वमा एक महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ। दक्षिणी चीनको समुद्री किनारमा अवस्थित हङकङ, २६० वटा टापुहरूको समुच्चय हो जसले करिब ११०६ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल ओगटेको छ। यहाँ झण्डै ७.५ मिलियन जनसङ्ख्या छ। यसको भूगोलमा अग्ला पहाड, गहिरा उपत्यका, हरियाली जंगल, समुद्र किनार र शहरी संरचनाको मिश्रण रहेको छ। पहाडी भूभाग र समुद्रको संगमले हङकङलाई प्राकृतिक सौन्दर्य प्रदान गरेको छ, जसले विश्वभरका पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्छ।

हङकङको इतिहास :

हङकङको इतिहास लगभग २,२०० वर्ष पुरानो मानिन्छ। यद्यपि हङकङको आधुनिक इतिहास भने १८४२ देखि शुरू भएको देखिन्छ। १८४२ मा, पहिलो ओपियम युद्धमा चीनलाई पराजित गरेपछि ब्रिटेनले हङकङलाई आफ्नो अधीनमा राख्यो र यसलाई औपचारिक उपनिवेश बनायो। हङकङ त्यसबेला एउटा सानो माछा मार्ने गाउँमात्रै थियो, तर ब्रिटिश शासन अन्तर्गत यसले बन्दरगाह र व्यापारिक केन्द्रको रूपमा तीव्र विकास गर्‍यो।

ब्रिटिश शासनकालको दौरान, हङकङको जीवनशैलीमा पश्चिमी प्रभावको विस्तार भयो। यस क्षेत्रले विभिन्न विदेशी व्यापारिक गतिविधिहरू र पश्चिमी संस्कृति झल्काउने संरचनात्मक परिवर्तनहरू देख्न थाल्यो। सन् १८९८ मा, ब्रिटेन र चीनबीच एक नयाँ सम्झौता भयो जसअनुसार हङकङको मुख्य भूमि (नयाँ क्षेत्र) ब्रिटेनलाई ९९ वर्षको लिजमा दिइयो। त्यसपछि हङकङ आधुनिक व्यापार र अन्तर्राष्ट्रिय बजारको केन्द्र बन्दै गयो, जहाँ पूर्वी र पश्चिमी संस्कृति एकसाथ फैलिन थाले।

१९९७ मा चीनलाई हस्तान्तरण :

९९ वर्षको लिज अवधि समाप्त भएपछि सन् १९९७ मा हङकङ पुनः चीनको अधीनमा फर्काइयो। यद्यपि, हस्तान्तरणमा विशेष सर्तहरू राखिएका थिए। यस आधारमा हङकङमा ५० वर्षसम्म ‘एक देश, दुई प्रणाली’ को नीति लागू गरियो, जसअनुसार यसले प्रशासनिक, आर्थिक र कानूनी स्वतन्त्रता कायम राख्न पायो। यस अवधारणाले हङकङलाई आन्तरिक मामिलाहरूमा स्वतन्त्रता दिनुका साथै, चीनको मुख्य भूमि प्रशासन प्रणालीबाट अलग रहन अनुमति दियो। यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय आर्थिक केन्द्र र स्वतन्त्र शहर राज्यको रूपमा स्थापित हुन मौका प्रदान गर्यो।

हालको राजनीतिक परिदृश्य :

हालका वर्षहरूमा, हङकङमा चीन र हङकङबीचको राजनीतिक असन्तुलनका कारण तनाव बढेको छ। यहाँका नागरिकहरूले लोकतन्त्रको माग गर्दै आन्दोलन गरेका छन् भने चीनले आफ्नो नियन्त्रण विस्तार गर्ने प्रयास गरिरहेको छ। यसले ‘एक देश, दुई प्रणाली’ को सिद्धान्तमा चुनौती उत्पन्न गरेको छ र हङकङको भविष्यलाई अनिश्चित बनाएको छ।

हङकङको सांस्कृतिक र आर्थिक स्थिति :

अर्थतन्त्रको हिसाबले हङकङ अहिले पनि एक महत्त्वपूर्ण वित्तीय केन्द्र हो। यहाँका बैंक, अन्तर्राष्ट्रिय व्यवसाय र वित्तीय सेवा क्षेत्रले यसलाई विश्वका प्रमुख आर्थिक क्षेत्रहरूमा सामेल गराएको छ। पश्चिमी र पूर्वी संस्कृतिको संगमले हङकङको कला, भाषा, खानपान र जीवनशैलीलाई अद्वितीय बनाएको छ।

यसरी, हङकङको भूगोल, इतिहास र संस्कृति अद्वितीय र विविध छ, जसले यसलाई चीन र विश्वकै लागि एक महत्वपूर्ण स्थान बनाएको छ।

१. विक्टोरिया पिक (Victoria Peak) :

विक्टोरिया पिक हङकङको सबैभन्दा चर्चित पर्यटकीय स्थलमध्ये एक हो। शहरको सबभन्दा अग्लो स्थानमा अवस्थित यो ठाउँबाट हङकङको अद्वितीय दृश्य देख्न सक्नुहुन्छ।हामीलेसाँझको समयमा पिक पुगेर शहरको मनोरम दृश्य अवलोकन गर्ने मौका पाइयो।। चम्किला बत्तीहरूले झिलिमिली भएको हङकङको रात्री दृश्यले हाम्रो मन मन्त्रमुग्ध बनायो। यो स्थानमा पुग्नका लागि पिक ट्राम को यात्रा गर्नुपर्ने हुन्छ, जुन आफैंमा एक रोमाञ्चक अनुभव हो। यो पिकबाट हङकङ को रमणीय दृश्य देख्न सकिन्छ। तल समुन्द्रै समुन्द्र र समुद्रका किनारमा हङकङ अर्को दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ।प्रसिद्ध पिक (Victoria Peak) पहाडको उचाइ ५५२ मिटर (१,८११ फिट) छ। यो हङकङको उच्चतम स्थान हो, जहाँबाट शहर र वरपरका क्षेत्रहरूको सुन्दर दृश्य अवलोकन गर्न सकिन्छ। यहाँबाट तल समुन्द्री समुन्द्र र भवनहरूले सजिएको हङकङलाई राम्रोसँग नियाल्न सकिन्छ।

२. हङकङ डिस्नेल्याण्ड (Hong Kong Disneyland) :

हङकङ डिस्नेल्याण्ड मनोरञ्जनको अर्को मुख्य आकर्षण हो, जहाँ सबै उमेरका मानिसहरूले आनन्द लुट्न सक्छन्। मैले यहाँको थुप्रै आकर्षक खेलहरू, जादुमयी परेड, र चरित्रहरू भेट्ने अवसर पाएँ। यहाँको “मेन स्ट्रीट” र “एडभेन्चरल्यान्ड” मा रमाइलो गर्ने मौका पाउँदा म फेरी बच्चा भएको महसुस गरें। विशेषगरी पारिवारिक र साथीहरूसँगको भ्रमणका लागि यो ठाउँ उपयुक्त छ।

हङकङ डिस्नेल्याण्ड, हङकङको लान्ताउ द्वीपमा अवस्थित, लगभग 126 हेक्टर क्षेत्रमा फैलिएको छ। यसको डिजाइन र आकर्षणहरूले वाल्ट डिस्नीको लोकप्रिय पात्रहरू र कथा-वस्त्रहरूलाई समेटेको छ। यो सन् 2005 मा खुला भएको थियो र यसमा थुप्रै मनोरञ्जन क्षेत्रहरू छन् जसले सबै उमेरका मानिसलाई आकर्षित गर्छ।

हङकङ डिस्नेल्याण्डको मुख्य आकर्षणहरू र क्षेत्रहरू:

क . मेन स्ट्रीट, यू.एस.ए. (Main Street, U.S.A.): अमेरिकी सहरको पुरानो दृश्यमा बनाइएको यो क्षेत्रले डिस्नी परेड र फायरवर्क्स शोहरू प्रस्तुत गर्छ। यहाँ विभिन्न रेस्टुरेन्ट र स्मरणीय वस्तुहरू खरिद गर्न पाइन्छ।

ख. एडभेन्चरल्यान्ड (Adventureland): साहसिक स्थल हो जहाँ जंगल सफारी, "जंगल रिभर क्रुज" र "टार्जन ट्रीहाउस" जस्ता आकर्षण पाइन्छ। यो परिवार र बच्चाहरूका लागि निकै रमाइलो ठाउँ हो।

ग . फ्यान्टासील्याण्ड (Fantasyland): "It's a Small World" र "Sleeping Beauty Castle" जस्ता फ्यान्टासी कथामा आधारित खेलहरू छन्। यस क्षेत्रमा डिस्नीका विभिन्न पात्रहरूसँग भेट्ने मौका पाइन्छ, जस्तै मिक्की माउस, मिनी माउस, र अन्य।

घ. टोमोरोल्यान्ड (Tomorrowland): भविष्य र विज्ञान-आधारित आकर्षणहरू छन्, जसमा "Hyperspace Mountain," "Iron Man Experience," र "Ant-Man and The Wasp: Nano Battle!" जस्ता खेलहरू छन्।

ङ. ग्रिजली गुल्च (Grizzly Gulch): यो क्षेत्रलाई पुरानो अमेरिकाको पश्चिमी क्षेत्रमा आधारित बनाइएको छ, जहाँ "Big Grizzly Mountain Runaway Mine Cars" रोलरकोस्टर मुख्य आकर्षण हो।

च . मिस्टिक पोइन्ट (Mystic Point): "Mystic Manor" यस क्षेत्रको मुख्य आकर्षण हो, जहाँ जादुमयी घरको रोमाञ्चक अनुभव पाइन्छ।

छ.  टॉय स्टोरी ल्याण्ड (Toy Story Land): प्रसिद्ध टोय स्टोरी पात्रहरू र खेलौनाहरूको संसारमा आधारित, यहाँका खेलहरूमा "Slinky Dog Spin," "RC Racer," र "Toy Soldier Parachute Drop" छन्।

ज.अरन्डेल (Arendelle): फ्रोजन चलचित्रमा आधारित यस क्षेत्रमा एल्सा र अन्ना पात्रहरू भेट्न सकिन्छ, साथै फ्रोजन कथामा आधारित खेल र प्रदर्शनीहरू अनुभव गर्न पाइन्छ।

विशेष शोहरू र परेड:

हङकङ डिस्नेल्याण्डले "Disney Paint the Night" परेड, "Mickey and the Wondrous Book" शो, र अन्य दैनिक परेड प्रस्तुत गर्छ, जसले सबै उमेरका मानिसलाई आकर्षित गर्छ।

अतिरिक्त सुविधाहरू:

रेस्टुरेन्टहरू: विभिन्न प्रकारका खानेकुरा उपलब्ध छन्, जस्तै "Royal Banquet Hall," "Stark Kitchen," र "Explorer's Club Restaurant।"

स्मारिका पसलहरू: विविध किसिमका स्मारिका र उपहारका लागि पसलहरू छन्।

हङकङ डिस्नेल्याण्ड मनोरञ्जनको लागि मात्र नभई सांस्कृतिक र पारिवारिक समय बिताउने उत्कृष्ट गन्तव्य हो। यसको विशाल क्षेत्र र विविध मनोरञ्जन विकल्पहरूका कारण यो सबै उमेरका  मानिसका लागि उपयुक्त र आकर्षक स्थान मानिन्छ।

हङकङ डिस्नेल्याण्ड, हङकङको लान्ताउ द्वीपमा अवस्थित, लगभग 126 हेक्टर क्षेत्रमा फैलिएको छ। यसको डिजाइन र आकर्षणहरूले वाल्ट डिस्नीको लोकप्रिय पात्रहरू र कथा-वस्त्रहरूलाई समेटेको छ। यो सन् 2005 मा खुला भएको थियो र यसमा थुप्रै मनोरञ्जन क्षेत्रहरू छन् जसले सबै उमेरका मानिसलाई आकर्षित गर्छ।

३. ओशन पार्क (Ocean Park) :

ओशन पार्क एक विशाल थिम पार्क हो, जसमा साहसिक खेल, एक्वेरियम, र पांडा आदिलाई नजिकबाट देख्न पाइन्छ। मैले यहाँका एडभेन्चर राइडहरू र विशेष गरी समुद्री जीवनसँगको अनुभवलाई निकै मन पराएँ। समुद्री जनावरहरूलाई नजिकबाट अवलोकन गर्दा बालापनको उत्साह पुनः जीवित भएको अनुभव भयो। यो ठाउँले ममा प्राकृतिक जीवन र संरक्षणप्रति झन् गहिरो आदर उत्पन्न गरायो ।
हङकङको ओसन पार्क एक भव्य र विस्तृत थिम पार्क हो, जसले मनोरञ्जन, साहसिक गतिविधिहरू, र शिक्षालाई एकसाथ ल्याउँछ। 1977 मा स्थापना गरिएको यो पार्क पर्यटक र स्थानियहरूको लागि मनोरञ्जन र प्राकृतिक सम्पदाको संरक्षणका दृष्टिकोणले उत्कृष्ट गन्तव्य बनेको छ।

पार्क लगभग 226 एकड क्षेत्रफलमा फैलिएको छ, जुन दुई भागमा विभाजित छ: "द वर्टेक्स" र "द वाटरफ्रन्ट"। यी दुवै भागहरू केबल कार, ट्रेन, र एसकेलेटर्समार्फत जोडिएका छन्। भौगोलिक रूपमा पहाड, समुद्री किनारा, र हरियालीले भरिएको यो क्षेत्र प्राकृतिक सौन्दर्यले परिपूर्ण छ।

विशेषता र प्रमुख आकर्षणहरू:

क .समुद्री जीवन एक्वेरियम - ओसन पार्कमा रहेको विशाल एक्वेरियमले लगभग 400 भन्दा बढी प्रजातिका समुद्री जनावरहरूलाई आश्रय दिएको छ। यहाँ माछा, शार्क, स्टिंग रे, र अन्य अद्भुत समुद्री जीवहरूलाई नजिकबाट अवलोकन गर्न सकिन्छ। विशेष गरी अण्डरवाटर टनेलमार्फत समुद्री जनावरहरूको संसारमा प्रवेश गर्दा, समुद्री जीवनलाई बचाउने महत्त्व र हाम्रो भूमिकाप्रति गहिरो चिन्तन गर्न प्रेरित हुन्छ।

ख.जाइंट पांडा हेबिटाट - पार्कमा रहेका विशाल पांडा र रात्रीकालिन जीवहरूको संरक्षणका लागि विशेष हेबिटाट छ, जहाँ प्राकृतिक वातावरणमा पांडा र अन्य दुर्लभ जनावरहरूलाई सुरक्षित राखिएको छ। पांडा अवलोकन गर्दा यी जनावरहरूलाई संरक्षण गर्नुपर्ने महत्त्व र तिनका बासस्थानको महत्त्व झल्किन्छ।

ग. एडभेन्चर राइडहरू - रोमाञ्चक खेलहरूमा रोलर कोस्टर, र्‍यापिड्स राइड, र अन्य साहसिक गतिविधिहरू छन्, जसले बालबालिकादेखि वयस्कसम्मलाई आनन्द प्रदान गर्छ। विशेष गरी हङकङको पहाड र समुद्री दृश्यको अवलोकन गर्दै एडभेन्चर राइडहरू गर्दा अद्भुत अनुभव हुन्छ।

घ .रेनफरेस्ट एरिया - यो क्षेत्रले मध्य र दक्षिण अमेरिकी जङ्गलको वातावरणलाई पुनर्निर्माण गरेको छ, जसमा विभिन्न प्रजातिका बोटबिरुवा र जनावरहरूको सङ्ग्रह पाइन्छ। यहाँका वर्षा वनहरूका दृश्यले पर्यावरण र जैव विविधताको महत्त्व बुझ्न सहयोग पुर्‍याउँछ।

ङ. पार्कको भौतिक सुन्दरता र संरचना - ओसन पार्कको सुन्दरता यसको पहाडी भू-भाग, हरियाली, र समुद्रसँगको निकटतामा पनि छ। पार्कले आधुनिक र परम्परागत शैलीलाई संयोजन गरी डिजाइन गरिएको छ, जहाँ ल्यान्डस्केपिङ, हरियाली, र पक्की मार्गहरूले पर्यटकलाई प्राकृतिक र शान्त वातावरण प्रदान गर्छ।

च. शैक्षिक अनुभवहरू - पार्कमा विभिन्न कार्यक्रम र प्रदर्शनीहरू मार्फत वन्यजन्तु संरक्षण, जलवायु परिवर्तन, र पर्यावरणीय सन्तुलनका बारेमा जानकारी गराइन्छ। विशेष गरी, यहाँका शैक्षिक शोहरू, प्रदर्शनीहरू, र प्रस्तुतीकरणले पर्यावरणीय संरक्षणप्रतिको जनचेतनामा योगदान गर्छ।

यस अद्वितीय थिम पार्कको विशेषता भनेको मनोरञ्जनसँगै संरक्षण र शिक्षाको मिश्रण हो। यसले मानव र प्रकृतिबीचको सन्तुलनलाई झल्काउँछ र दर्शकलाई प्रकृतिप्रतिको उत्तरदायित्वको महत्त्वमा जागरुक बनाउँछ। ओसन पार्क एक पारिवारिक गन्तव्य मात्र होइन, पर्यावरणीय संरक्षण र जैव विविधताको महत्त्व बुझाउने उत्कृष्ट थलो हो।

४. नगङ पिङ गाउँ (Ngong Ping Village) र बिग बुद्धा :

हङकङको परम्परागत र सांस्कृतिक पक्षलाई अनुभव गर्न नगङ पिङ गाउँ र बिग बुद्धा अवश्य नै भ्रमण गर्नुपर्ने ठाउँ हो। मैले यहाँको केबल कार यात्रामा एक अद्वितीय अनुभव लिएँ। नगङ पिङ गाउँमा रहेको बिग बुद्धा मूर्ति, जो विश्वकै ठूला बुद्ध मूर्तिमध्ये एक हो, शान्ति र धैर्यताको प्रतीक हो। म यो ठाउँमा पुगेपछि आध्यात्मिक शान्तिको अनुभूति गर्न सकें।
हङकङको नङ पिङ गाउँ, प्रसिद्ध धार्मिक र सांस्कृतिक स्थल हो, जसले हजारौं पर्यटकलाई आकर्षित गर्छ। यो गाउँको मुख्य विशेषता विशाल "बिग बुद्धा" (तियां तान बुद्ध) मूर्ति हो, जुन विश्वकै ठूला बुद्ध मूर्तिमध्ये एक हो। यहाँको परम्परागत वातावरण र आध्यात्मिक वातावरणले पर्यटकहरूलाई शान्ति र धैर्यताको अनुभव दिन्छ।

मुख्य विशेषता:

क.बिग बुद्धा: यो ३४ मिटर अग्लो कांस्य मूर्ति हो, जुन तियां तान पर्वतमा स्थित छ। यो बुद्ध मूर्ति शान्ति र धैर्यताको प्रतीक मानिन्छ र विश्वभरका बौद्ध धर्मावलम्बीहरूका लागि प्रमुख तिर्थस्थल हो।

ख.पो लिन मोनेस्ट्री: बिग बुद्धाको नजिकै रहेको यो मोनेस्ट्री (गुम्बा) हङकङको महत्त्वपूर्ण धार्मिक स्थल हो, जहाँ ध्यान, पूजा, र आध्यात्मिक क्रियाकलापहरूको अनुभव लिन पाइन्छ। यहाँको वास्तुकला र सजावट अत्यन्त आकर्षक छ।

ज .नङ पिङ केबल कार:

केबल कार दूरी: नगङ पिङ गाउँमा पुग्नका लागि ५.७ किलोमिटर लामो केबल कार यात्रा गर्नुपर्छ, जुन तुंग चुंगबाट सुरु हुन्छ।

अवधि: यो यात्रा लगभग २५ मिनेट लामो छ र यस यात्राबाट समुद्र, पर्वत, र आसपासको सुन्दर दृश्यको मजा लिन सकिन्छ।