‘काम गर्न सक्दिनँ’ भनेका मोहम्मद युनुसले देलान् राजीनामा ?

काठमाडौं । बङ्गलादेशको अन्तरिम सरकार प्रमुख मोहम्मद युनुसले राजीनामा दिने इच्छा व्यक्त गरेको समाचारले देशमा राजनीतिक बहसलाई अझ् तीव्र बनाएको छ ।

राष्ट्रिय नागरिक पार्टी (एनसीपी) का संयोजक नाहिद इस्लामले बिहीबार प्रमुख सल्लाहकारको आधिकारिक निवास यमुनामा युनुसलाई भेटेका थिए ।

इस्लामले बीबीसी बङ्गलासँग भने, “मलाई जानकारी आएको थियो कि युनुसले प्रमुख सल्लाहकारको पदबाट राजीनामा दिन सक्छन् । त्यसपछि मात्र मैले उनलाई भेट्ने निर्णय गरेँ ।”

अर्कोतर्फ, बङ्गलादेश राष्ट्रवादी पार्टी (बीएनपी) ले राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार सहित अन्तरिम सरकारका सबै विवादास्पद सल्लाहकारहरूलाई हटाउन माग गरेको छ ।

यसअघि बीएनपी नेता इशराक हुसेनका समर्थकहरूले पनि स्थानीय सरकार सल्लाहकार आसिफ महमूद सञ्जीव भुइयान र सूचना सल्लाहकार महफुज आलमको राजीनामाको माग गर्दै ढाकाको सडकमा विरोध प्रदर्शन गरेका थिए ।

यसैबीच, एक शीर्ष एनसीपी नेताले अन्तरिम सरकारका तीन सल्लाहकारहरूलाई “बीएनपी प्रवक्ता” भनेर वर्णन गरेका छन् र सुधार सिफारिसहरू कार्यान्वयन नभएमा उनीहरूलाई राजीनामा दिन बाध्य पार्ने धम्की दिएका छन् । यसमा कानुनी सल्लाहकार प्रोफेसर आसिफ नजरुल, वित्त सल्लाहकार सलाहुद्दीन अहमद र योजना सल्लाहकार डा. वाहिदुद्दीन महमूद समावेश छन् ।

बीएनपीले गर्‍यो यस्तो माग

यो उथलपुथलको बीचमा एउटा हल्ला फैलियो कि युनुस आफ्नो पदबाट राजीनामा दिन चाहन्छन् ।

यसपछि विभिन्न राजनीतिक दलहरू, समाजका विभिन्न वर्गका साथै व्यापारिक जगतका व्यक्तिहरूले यस समाचारमा फरक-फरक प्रतिक्रिया दिइरहेका छन् ।

युनुसलाई भेटेपछि एनसीपी नेता इस्लामले भने, “भेटमा प्रमुख सल्लाहकारले वर्तमान परिस्थितिमा चिन्ता व्यक्त गर्नुभयो र देशको वर्तमान अवस्थामा काम गर्न सक्षम नहुने बताउनुभयो ।”

युनुसले इस्लामलाई भनेका थिए, “यदि सबै राजनीतिक दलहरू बीच सहमति छैन भने म यसरी काम गर्न सक्दिनँ ।”

प्रमुख सल्लाहकारले जनआन्दोलन पछि आफूलाई यो पदको लागि छनोट गरिएको बताए । तर, अहिले जुन तरिकाले आन्दोलन चलिरहेको छ र उनीहरूलाई बन्धक बनाइएको छ, त्यो अवस्थामा काम गर्न सम्भव छैन ।

इस्लामले प्रमुख सल्लाहकारलाई आफ्नो पदमा रहिरहन अपिल गरेका छन् । उनले युनुसलाई आम जनताको आन्दोलन, राष्ट्रिय सुरक्षा र देशको भविष्यको आशालाई अगाडि बढाउन दृढ रहन भने । इस्लामले यस विषयमा सबै पक्षबाट सहयोग पाउने आशा व्यक्त गरे ।

राजीनामाको बारेमा युनुसको दृष्टिकोणको बारेमा इस्लामले भने, “अब यदि राजनीतिक दलहरूले उनलाई राजीनामा दिन चाहन्छन् भने … तब उहाँ किन बस्ने ?”

इस्लामका अनुसार प्रमुख सल्लाहकारले राजीनामाको विषयमा विचार गर्ने बताएका छन् । इस्लामले भने, “मोहम्मद युनुसले आफ्नो राजीनामाको मुद्दामा विचार गर्ने आश्वासन दिएका छन् । उहाँलाई लाग्छ कि अहिलेको परिस्थितिमा काम गर्न सक्षम हुने छैनन् ।”

बिहीबार दिनभरि विभिन्न घटनाहरू भएपछि बीएनपीले दिउँसो पत्रकार सम्मेलन गर्दै अन्तरिम सरकारका विवादास्पद सल्लाहकारहरूलाई हटाउन माग गरेको छ ।

बीएनपी स्थायी समिति सदस्य खण्डाकर मोसरफ हुसेनले भने, “अन्तरिम सरकारको तटस्थता कायम राख्न हामीले केही विवादास्पद सल्लाहकारहरूलाई हटाउन माग गरेका थियौं । उनीहरूको भनाइ र कार्यले सरकारको छवि बिगारिरहेको थियो ।”

सरकारको छवि कायम राख्न उनलाई हटाउनु आवश्यक रहेको उनले बताए । राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारको पछिल्लो टिप्पणीले नयाँ विवाद सिर्जना गरेको छ ।

सोही राति पछि इस्लामी आन्दोलन बङ्गलादेशको प्रमाणित फेसबुक पेजबाट एउटा पोष्टमा भनिएको थियो, “इस्लामी आन्दोलन बङ्गलादेश, गण अधिकार परिषद् र राष्ट्रिय नागरिक पार्टीसहित पाँच दलहरूले हिजो आपत्‌कालीन बैठक गरे । बैठकमा वर्तमान राजनीतिक परिस्थितिको बारेमा छलफल भएको थियो ।”

जुलाई विद्रोहको नेतृत्व गर्ने युवा पार्टी, नवगठित राष्ट्रिय नागरिक पार्टी (एनसीपी) का प्रमुख संयोजक (दक्षिण) हसनत अब्दुल्लाहले हिजो आफ्नो प्रमाणित फेसबुक प्रोफाइलमा देश र राष्ट्रको हितमा यो अप्रत्याशित विभाजनको समाधान गर्नुपर्ने लेखेका थिए ।

यसैबीच, जमात-ए-इस्लामीका अमिर शफीकुर रहमानले देशको वर्तमान अवस्थालाई ध्यानमा राख्दै चाँडै सर्वदलीय बैठक बोलाउन युनुसलाई अपिल गरेका छन् । पार्टीले आफ्नो बैठकमा देशको वर्तमान राजनीतिक अवस्थाको बारेमा छलफल गरेपछि यो अपिल गरेको हो ।

सरकारी सल्लाहकार आसिफ महमूदले फेसबुकमा एउटा स्टाटस पोस्ट गरेका थिए । यसमा उनले भने, “बङ्गलादेश अवामी लिग, ‘उत्तर’ र ‘दिल्ली’ गठबन्धनमा सामेल भएर तपाईंले आमन्त्रित गर्नुभएको गोहीले तपाईंलाई खानेछ ।”

बङ्गलादेशी राजनीतिमा ‘उत्तर’ वा ‘उत्तर’ शब्द सामान्यतया शिविरलाई जनाउन प्रयोग गरिन्छ । उनले भने, “हामीलाई मृत्युको डर छैन, केही गुमाउने डर छैन । तर, एउटै मात्र अफसोस छ कि लोकतान्त्रिक परिवर्तन र यस देशका जनताको भाग्य सकारात्मक दिशामा अगाडि बढ्न सक्ने छैन… सायद सपना देख्ने र सपना तोड्ने पीडा यस देशको भाग्य बनेको छ ।”

१४ मेदेखि आन्दोलन

अर्कोतर्फ सूचना सल्लाहकार महफुज आलमले आफ्नो फेसबुक स्टाटसमा विगतमा गरिएको कुनै पनि विभाजनकारी टिप्पणी र शब्द छनोटको लागि खेद व्यक्त गरेका छन् ।

उनले लेखे, “देशभक्त शक्तिहरूको एकता अपरिहार्य छ । देश व्यक्तिगत आदर्श, सम्मान र भावनाभन्दा ठूलो छ । म विगतका कुनै पनि अभिव्यक्ति र विभाजनकारी शब्दहरूको लागि इमानदारीपूर्वक माफी चाहन्छु ।”

आलमले पुरानो प्रणालीको विभाजनकारी नारा र आरोपबाट बच्न सकियो भने मात्र भविष्यको बङ्गलादेश लोकतान्त्रिक र समावेशी हुने आशा व्यक्त गरे ।

आलमले सामूहिक आन्दोलनमा संलग्न सबै शक्तिहरूप्रति सम्मान र संवेदनशीलताका साथ सरकारमा रहँदै राष्ट्रिय हितमा काम गरिरहने इच्छा व्यक्त गरेका छन् ।

यसअघि, बीएनपी नेता इशराक हुसेनका समर्थकहरूले सरकारी सल्लाहकार आसिफ मोहम्मद र सूचना सल्लाहकार महफुज आलमको राजीनामाको माग गर्दै ढाकाको सडकमा जुलुस निकालेका थिए ।

हुसेनलाई ढाका साउथ सिटी कर्पोरेशन (DCSC) को मेयरको रूपमा शपथ ग्रहण गराउन माग गर्दै बीएनपीका कार्यकर्ता र समर्थकहरूले मे १४ मा आन्दोलन सुरु गरेका थिए । पछि त्यो आन्दोलन दुई सल्लाहकारको राजीनामाको मागमा परिणत भयो ।

पछि बीएनपीले यी दुईबाहेक पत्रकार सम्मेलनमा राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार खलिलुर रहमानलाई पदबाट हटाउन माग गर्‍यो ।

इशाक हुसेनले भने, “फासीवाद समर्थक सल्लाहकारहरूलाई हटाउनुपर्नेछ । एकताका कारण नै हामी लगभग डेढ दशकदेखि जारी फासीवादको युगको अन्त्य गर्न सफल भएका छौं । देशको हितमा यो एकता कायम राख्नु महत्त्वपूर्ण छ ।”

सेना प्रमुखले के भने ?

बङ्गलादेशका विदेश सचिव जसिमुद्दीनले राजीनामा दिएका छन् । अन्तरिम सरकार प्रमुख मोहम्मद युनुस र विदेश मामिला सल्लाहकार तौहीद हुसेनसँग कथित मतभेद र समन्वयको अभावका कारण उनले यो निर्णय लिएको बताइएको छ ।

उनी करिब आठ महिना अघि मात्र नियुक्त भएका थिए । सरकारी स्रोतहरूले अमेरिकाका लागि बङ्गलादेशका राजदूत आसम आलम श्याम अर्को विदेश सचिव बन्ने सम्भावना रहेको बताएका छन् ।

यसअघि बुधबार सेना प्रमुख वकार-उज-जमानले डिसेम्बरसम्ममा देशमा आम चुनाव गरिनुपर्ने बताएका थिए । उनले भने, “देशको भविष्यको बारेमा निर्णय गर्नु निर्वाचित सरकारको विशेषाधिकार हो ।”

उनको भनाइ यस्तो समयमा आएको हो, जब बङ्गलादेश राष्ट्रवादी पार्टीले समयपूर्व चुनाव गराउन स्पष्ट रोडम्यापको माग गरिरहेको छ ।

बीएनपी सदस्य मिर्जा फखरुल इस्लामले देशको लोकतान्त्रिक भविष्यमाथि ‘नयाँ अँध्यारो छाया’ मडारिरहेको बताएका छन् । यहाँ चुनाव ढिलाइ गर्ने र नागरिकहरूलाई मतदान गर्ने अधिकारबाट वञ्चित गर्ने सुनियोजित षड्यन्त्र भइरहेको छ ।

-बीबीसी हिन्दीबाट