अमेरिकामा राष्ट्रपतिबाट युद्ध अधिकार खोस्नुपर्ने माग

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले गत शनिबार इरानका तीन आणविक साइटमा गराएको हवाई आक्रमणपछि युद्धको अधिकार पुनः कंग्रेसमा फर्काउनुपर्ने माग बढेको छ ।

यद्यपि, ट्रम्पले इरान र इजरायलबीच युद्धविराम भएको घोषणा गरेपछि यो प्रयास अहिले “अप्रासंगिक” भएको सभामुख माइक जोनसन बताउँछन् ।

“अहिले यो कुराको खासै अर्थ छैन, होइन र ?” जोनसनले भने, “मलाई लाग्छ यो अब हास्यास्पद देखिन्छ र म आशा गर्छु यो प्रयास अन्त्य हुन्छ, किनभने यो प्रस्ताव पास हुने कुनै सम्भावना छैन ।”

ट्रम्पको युद्धविराम घोषणा भएपछि इरान वा इजरायलले पनि त्यसलाई स्वीकार गरेका छन् । यसअघि ट्रम्पले इरानमाथि प्रत्यक्ष सैनिक कारबाही गर्ने निर्णयको तयारी गर्दै गर्दा दुवै पार्टीका सांसदहरूले राष्ट्रपति ट्रम्पलाई कुनै पनि कदम चाल्नुअघि कंग्रेसबाट अनुमति लिनु पर्ने माग गरेका थिए ।

शनिबारको आक्रमणअघि नै कंग्रेसमा युद्ध अधिकारसम्बन्धी प्रस्तावहरू दर्ता भएको थियो, जसले राष्ट्रपति ट्रम्पलाई एकल निर्णयमा इरानविरुद्ध शक्ति प्रयोग गर्न रोक्ने उद्देश्य थियो ।

आक्रमणपछि कंग्रेस सदस्य थोमस म्यासी (रिपब्लिकन – केन्टकी) र रो खन्ना (डेमोक्र्याट – क्यालिफोर्निया) ले कंग्रेस तत्काल बोलाएर युद्ध अधिकारसम्बन्धी प्रस्तावमा मतदान गर्न माग गरेका छन् ।

प्रस्तावमा दर्जनौं सिनेटरहरूले समर्थन जनाइसकेका छन् । रिपब्लिकन सिनेटर मार्जोरी टेलर ग्रीन र डेमोक्र्याट सिनेटर अलेक्जान्द्रिया ओकासियो-कोर्टेजजस्ता ध्रुवीकृत नेताहरू समेत इरानसँगको युद्धको विपक्षमा उभिँदा प्रस्ताव पास हुने सम्भावना बलियो देखिन्छ ।

यद्यपि, सभामुख जोनसनले भने युद्ध अधिकारसम्बन्धी प्रस्ताव अघि बढाउने सम्भावना न्यून रहेको संकेत दिएका छन् । “अघिल्लो ८० वर्षदेखि राष्ट्रपतिहरूले संविधानको अनुच्छेद-२ अन्तर्गत राष्ट्रपतिको कमाण्डर-इन-चीफ अधिकार प्रयोग गर्दै आएका छन्,” उनले भने, “राष्ट्रपतिले तत्कालको खतरा देखेर निर्णय लिएका हुन् ।”

कंग्रेस सदस्य म्यासीले पनि भने, “यदि युद्धविराम कायम रह्यो र अमेरिकाले इरानविरुद्ध कुनै आक्रामक गतिविधि गरेन भने प्रस्तावको आवश्यकता रहँदैन । तर, अहिले प्रतिक्षा गर्ने अवस्था छ ।”

उता, डेमोक्र्याट नेताहरू भने ट्रम्पको निर्णयप्रति असन्तुष्ट छन् । अल्पसंख्यक नेता हाकिम जेफ्रीजले आफूलाई ट्रम्प प्रशासनले आक्रमणअघि कुनै स्पष्ट जानकारी नदिएको आरोप लगाए । उनले शनिबार सार्वजनिक घोषणा हुनुअघि केवल “शिष्टाचारको फोन” आएको बताए ।

“के प्रशासन केही लुकाइरहेको छ ?” जेफ्रीजले पत्रकारहरूसँग भने, “इरानले अमेरिकालाई तत्काल खतरा देखाएको प्रमाण कंग्रेसलाई दिइएको छैन ।”

अल्पसंख्यक नेता चक शुमरले पनि ट्रम्प प्रशासनलाई इरानको जवाफी आक्रमण, खुफिया रिपोर्ट र आगामी अमेरिकी रणनीतिबारे गोप्य जानकारी दिन आग्रह गरेका छन् ।

सभामुख जोनसनले भने आफू सोमबार बिहान गोप्य ब्रिफिङमा सहभागी भइसकेको बताए । “इरानको जवाफी कारबाही अपेक्षित थियो,” उनले भने ।

अब ट्रम्प प्रशासनले मंगलबार कंग्रेसका सबै सदस्यहरूलाई अवस्थाबारे ब्रिफिङ गर्ने तयारी गरेको छ ।

सेनेटमा पनि डेमोक्र्याट सिनेटर टिम केनले युद्ध अधिकारसम्बन्धी प्रस्ताव पेस गरिसकेका छन् । सेनेट बहुमत उपनेता जोन बारासो (रिपब्लिकन – व्योमिङ) ले उक्त प्रस्तावमाथि यही हप्ता मतदान हुन सक्ने संकेत गरेका छन् ।

अहिले ट्रम्पको युद्धविराम घोषणा व्यवहारमा पूर्णरुपमा लागू हुन्छ वा हुँदैन हेर्न बाँकी छ, तर कंग्रेसले आफ्नो युद्धसम्बन्धी अधिकार फिर्ता लिने प्रयास जारी राख्ने संकेत देखिएको छ ।