युन : काँडेतार काटेर प्रहरीले पक्राउ गर्‍यो, अब कसरी बढ्छ प्रक्रिया ?

काठमाडौं । दक्षिण कोरियाका युन सुक येओल पक्राउ पर्ने देशको पहिलो राष्ट्रपति बनेका छन् ।

यससँगै गत सातादेखि अन्वेषक र संयुक्त राष्ट्रसङ्घका सुरक्षाकर्मीबीच चलिरहेको टक्करको पनि अन्त्य भएको छ ।

गत डिसेम्बरमा युनको देशमा मार्शल ल लागू गर्ने असफल प्रयासपछि अशान्ति फैलिएको थियो र महाभियोग लगाइएको थियो । युनविरूद्ध देशद्रोहको आरोपमा अनुसन्धान भइरहेको छ ।

यद्यपि संवैधानिक अदालतले युनलाई महाभियोगमार्फत पदबाट हटाउनुको वैधताको बारेमा निर्णय गरेको छैन । त्यसकारण युन प्राविधिक रूपमा अझै पनि दक्षिण कोरियाको राष्ट्रपति छन् ।

युनको गिरफ्तारी नाटकीय घटनामा परिणत भयो । अन्वेषकहरूले युनसम्म पुग्न भर्याङ र तार काट्ने मेसिन प्रयोग गरेका थिए ।

पक्राउ गर्नुअघि राष्ट्रपतिको सन्देश

युनले पक्राउ गर्नुअघि राष्ट्रका नाममा भिडिओ सन्देश जारी गरेका थिए ।

६४ वर्षीय युनले यस भिडिओमा रक्तपात रोक्न आफू उच्च अधिकारीको उत्पादनका लागि गठन गरिएको भ्रष्टाचार अनुसन्धान कार्यालय वा सीआईओमा जान तयार रहेको बताएका छन् ।

तीन मिनेट लामो यो भिडिओमा युनले आफूविरूद्धको अनुसन्धानमा सहयोग गर्ने बताएका छन् । तर, उनले आफूमाथि लागेको आरोप अस्वीकार गरेका छन् ।

आफूलाई पक्राउ गर्न जारी भएको वारेन्ट कानूनी नभएको उनले लगातार बताउँदै आएका छन् ।

युनले आगो निभाउने उपकरण लिएर आफ्नो घरको सुरक्षा घेराभित्र अफिसरहरू प्रवेश गरेको देखेको उनले बताएका थिए ।

उनले भनेका थिए, “मैले सीआईओसमक्ष हाजिर हुने निर्णय गरेको छु । यो अनुसन्धान गैरकानूनी भए पनि कुनै पनि प्रकारको रक्तपात हुन नदिने उद्देश्यले यो निर्णय लिएको छु ।”

हजारबढी अधिकारीहरू पक्राउ गर्न पुगे

बुधबार बिहान गरिएको अपरेसनमा एक हजारभन्दा बढी अधिकारी सहभागी थिए । युनलाई पक्राउ गर्ने यो दोस्रो पटक प्रयास भएको थियो ।

युनविरूद्ध अनुसन्धान गरिरहेको सीआईओले यसअघि पनि जनवरी ३ मा राष्ट्रपतिलाई पक्राउ गर्न चाहेको थियो ।

सीआईओले सोधपुछका लागि जारी गरिएका धेरै समनहरूलाई बेवास्ता गरेपछि युनविरूद्ध पक्राउ पुर्जी प्राप्त गरेको थियो ।

युनको पिपुल्स पावर पार्टीले आफ्नो नेताको गिरफ्तारीलाई ‘अवैध’ भनेको छ । हाउस पार्टीका नेता क्वोन सेओङ-डोङले बुधबारको घटनाक्रमलाई “खेदजनक” भनेका छन् ।

अर्कोतर्फ विपक्षी डेमोक्र्याटिक पार्टीका सदन नेता पार्क चान-डेले युनको गिरफ्तारीले दक्षिण कोरियामा ‘न्याय जीवित छ’ देखाएको बताएका छन् ।

‘यो गिरफ्तारी संवैधानिक व्यवस्था, लोकतन्त्र र विधिको शासनको पुनर्स्थापनातर्फको पहिलो कदम हो,’ पार्टीको बैठकमा उनले भने ।

हाल अर्थमन्त्री चोई साङ-मोक दक्षिण कोरियाका कार्यवाहक राष्ट्रपति छन् । उनीभन्दा अगाडि कार्यवाहक राष्ट्रपति हान डक–सू बनेका थिए तर, विपक्षी दलहरूले सुलाई महाभियोग लगाएर पदबाट हटाएका थिए ।

अब के हुन्छ ?

सोधपुछपछि यूनलाई सीआईओको कार्यालयबाट करिब पाँच किलोमिटर टाढा जेओन्गी प्रान्तको सियोल डिटेन्सन सेन्टरमा हिरासतमा राखिने अपेक्षा गरिएको छ ।

यदि अदालतले युनलाई पक्राउ गरेको ४८ घण्टाभित्र हिरासतमा राख्न वारेन्ट जारी नगरेमा उनी रिहा हुनेछन् । त्यसपछि उनी राष्ट्रपति निवास फर्कन पनि स्वतन्त्र हुनेछन् ।

राष्ट्रपति पदमा रहँदा योलको गिरफ्तारी दक्षिण कोरियाको राजनीतिमा महत्त्वपूर्ण क्षण हो । तर, अहिले मुलुक राजनीतिक सङ्कटबाट बाहिर निस्कने सम्भावना धेरै टाढा छ । बरू यो गिरफ्तारी राजनीतिमा दिनहुँ घट्ने नाटकीय घटनाहरूको अर्को पक्ष मात्र हो ।

बुधवार बिहान युनको घर बाहिर जम्मा भएको भीडले देशमा उत्पन्न भएको गहिरो विभाजनको झलक देखाउँछ ।

युनको विरूद्धमा जम्मा भएका मानिसहरूले ताली बजाइरहेका थिए । युनको गिरफ्तारीको घोषणा हुने बित्तिकै भीडले खुशीले गीत गाउन थालेका थिए ।

अर्कोतर्फ, वातावरण पूरै उल्टो थियो ।

युनका एक समर्थकले भने – “हामी धेरै क्रोधित र निराश छौँ । कानून पूर्ण रूपमा तोडिएको छ ।”

यो गतिरोधले सरकारसँग सम्बन्धित दुई गुटलाई पनि एकअर्काविरूद्ध खडा गरेको छ । एकातिर कानूनी गिरफ्तारी पूर्जी भएका अनुसन्धान अधिकृतहरू थिए भने अर्कोतिर राष्ट्रपतिको सुरक्षामा आफूहरू बाध्य भएको भन्दै राष्ट्रपतिका सुरक्षाकर्मी थिए ।

मार्शल लको घोषणा हुनुअघि नै युनलाई प्रभावहीन नेता बनाइएको थियो । किनभने संसद्‌मा विपक्षी दलको बहुमत थियो । श्रीमतीलाई उपहार दिएको महँगो ब्यागका कारण पनि उनी विवादमा परेका थिए ।

-बीबीसीबाट