तहव्वुर राणाको सुपुर्दगी : मुम्बई हमलाको समयमा के भएको थियो ?

काठमाडौं । २६/११ को मुम्बई हमलाका अभियुक्त तहव्वुर राणालाई अमेरिकाबाट भारत सुपुर्दगी गरिएको छ ।

राष्ट्रिय अनुसन्धान एजेन्सी (एनआईए) ले २६ नोभेम्बर २००८ मा भएको मुम्बई आक्रमणका लागि जिम्मेवार तहव्वुरलाई बिहीबार अमेरिकाबाट सफलतापूर्वक सुपुर्दगी गरिएको बताएको छ ।

एनआईएले एक प्रेस विज्ञप्ति जारी गर्दै सुपुर्दगी प्रक्रिया सुरु हुनुभन्दा अघि राणा अमेरिकामा न्यायिक हिरासतमा रहेको बताएको छ । राणाले सबै कानुनी विकल्पहरू प्रयोग गरिसकेका थिए । यस कारणले गर्दा उनको सुपुर्दगी सम्भव भयो ।

अमेरिकामा तहव्वुरलाई सन् २०१३ मा उनका साथी डेभिड कोलम्यान हेडलीसँगै मुम्बई आक्रमण गर्ने र डेनमार्कमा आक्रमणको योजना बनाएकोमा दोषी ठहराइएको थियो । यी मुद्दामा तहव्वुरलाई अमेरिकी अदालतले १४ वर्षको जेल सजाय सुनाएको थियो ।

२६ नोभेम्बर २००८ मा दश जना भारी हतियारधारी र प्रशिक्षित लश्कर-ए-तैयबा आतङ्ककारीहरूले मुम्बईका धेरै ठाउँहरू र प्रतिष्ठित भवनहरूमा आक्रमण गरे, चार दिनसम्म आक्रमण जारी रह्यो । मुम्बई आक्रमणमा १६० जनाभन्दा बढी मानिस मारिएका थिए ।

२००८ नोभेम्बर २६ को त्यो रात अचानक गोली चलेको आवाजले मुम्बई हल्लियो । आक्रमणकारीहरूले मुम्बईका दुई पाँचतारे होटल, एउटा अस्पताल, रेलवे स्टेशन र एउटा यहूदी केन्द्रलाई निशाना बनाएका थिए ।

सुरुमा कसैलाई पनि थाहा थिएन कि यति ठूलो आक्रमण भएको छ तर बिस्तारै आक्रमणको मात्रा र गम्भीरता महसुस हुन थाल्यो । २६ नोभेम्बरको राति आतङ्कवाद विरोधी टोलीका प्रमुख हेमन्त करकरेसहित मुम्बई प्रहरीका धेरै शीर्ष अधिकारीहरूले पनि यस आक्रमणमा ज्यान गुमाएका थिए ।

लियोपोल्ड क्याफे र छत्रपति शिवाजी टर्मिनसबाट सुरु भएको मृत्युको यो नृत्य ताजमहल होटलमा समाप्त भयो । तर, यसबीचमा सुरक्षाकर्मीहरूलाई ६० घण्टाभन्दा बढी समय लाग्यो । १६० भन्दा बढी मानिसहरूले ज्यान गुमाए ।

लियोपोल्ड क्याफे

मुम्बई प्रहरी र अनुसन्धान अधिकारीहरूका अनुसार आक्रमणकारीहरू दुई-दुई जनाको समूहमा विभाजित थिए । दुई आक्रमणकारीले लियोपोल्ड क्याफेमा पुगेर अन्धाधुन्ध गोली प्रहार गरे ।

यस क्याफेमा प्रायः विदेशीहरू आउँथे । यो क्याफे विदेशी पर्यटकहरूमाझ धेरै लोकप्रिय छ । त्यहाँ उपस्थित मानिसहरूले केही बुझ्नुअघि नै आक्रमणकारीहरूले अन्धाधुन्ध गोली प्रहार गरे र त्यहाँबाट भागे । आधिकारिक तथ्याङ्कअनुसार लियोपोल्ड क्याफेमा भएको गोलीबारीमा १० जनाको मृत्यु भएको थियो ।

छत्रपति शिवाजी टर्मिनस

यो भीडभाड भएको रेलवे स्टेशनमा सबैभन्दा खराब आतङ्क भयो । देशका सबैभन्दा व्यस्त रेलवे स्टेशनहरू ती मध्ये एक मुम्बईको छत्रपति शिवाजी टर्मिनस हो ।

यहाँ ठूलो सङ्ख्यामा रेल यात्रुहरू उपस्थित थिए । आक्रमणकारीहरूले यहाँ अन्धाधुन्ध गोली चलाएका थिए । अनुसन्धान अधिकारीहरूका अनुसार यहाँ भएको गोलीबारीमा अजमल अमिर कसाब र इस्माइल खान संलग्न थिए ।

पछि अजमल अमिर कसाब पक्राउ परे तर इस्माइल खान मारिए । यहाँ भएको गोलीबारीमा सबैभन्दा बढी ५८ जनाको मृत्यु भएको थियो ।

द ओबेरोय होटल

ओबेरोय होटल व्यापारिक वर्गमाझ धेरै लोकप्रिय छ । आक्रमणकारीहरू यो होटलमा पनि धेरै गोला बारुद लिएर प्रवेश गरेका थिए ।

त्यतिबेला त्यो होटलमा ३५० भन्दा बढी मानिसहरू उपस्थित रहेको विश्वास गरिन्छ । यहाँ आक्रमणकारीहरूले धेरै मानिसहरूलाई बन्धक पनि बनाए । राष्ट्रिय सुरक्षा गार्डका कर्मचारीहरूले यहाँ दुवै आक्रमणकारीलाई मारे ।

ताजमहल होटेल

ताजमहल होटलको गुम्बजमा लागेको आगलागी अझै पनि मानिसहरूको मनमा ताजै छ । गोलीबारी र विस्फोटहरूको बीचमा मानिसहरूले मुम्बईको गौरव र गौरव, ताजमहल होटललाई जलाउने आगलागीलाई सायदै बिर्सनेछन् ।

यो भवन १०५ वर्ष पुरानो हो । गेटवे अफ इन्डिया नजिकै अवस्थित ताजमहल होटल विदेशी पर्यटकहरूमाझ धेरै लोकप्रिय छ । यहाँबाट समुन्द्रको दृश्य पनि देखिन्छ ।

होटलमा आक्रमण हुँदा खाना खाने समय भएको थियो र त्यहाँ धेरै मानिसहरू भेला भएका थिए र अचानक अन्धाधुन्ध गोलीबारी सुरु भयो ।सरकारी तथ्याङ्क अनुसार ताजमहल होटलमा ३१ जनाको मृत्यु भएको थियो र चार आक्रमणकारीलाई सुरक्षाकर्मीहरूले मारेका थिए ।

कामा अस्पताल

कामा अस्पताल एक परोपकारी अस्पताल हो, जुन १८८० मा एक धनी व्यापारीले निर्माण गरेका थिए । मुम्बई प्रहरीअनुसार चार जना आक्रमणकारीले प्रहरी भ्यान अपहरण गरे र त्यसपछि निरन्तर गोलीबारी गरिरहे ।

यसै क्रममा उनीहरू पनि कामा अस्पतालमा प्रवेश गरे । कामा अस्पताल बाहिर भएको एक मुठभेडमा आतंकवाद विरोधी टोलीका प्रमुख हेमन्त करकरे, मुम्बई प्रहरीका अशोक कामटे र विजय सालस्कर मारिएका थिए ।

नरिमन हाउस

यसबाहेक, आक्रमणकारीहरूले नरिमन हाउसलाई पनि निशाना बनाए । नरिमन हाउसलाई चाबाड लुबाभिच सेन्टर पनि भनिन्छ । आक्रमणकारीहरूले नरिमन हाउसमा धेरै मानिसहरूलाई बन्धक बनाएका थिए ।

आक्रमणकारीहरू प्रवेश गरेको भवन यहूदीहरूलाई मद्दत गर्न निर्माण गरिएको केन्द्र थियो, जहाँ यहूदी पर्यटकहरू पनि प्रायः बस्थे ।

यस केन्द्रमा यहूदी धर्मग्रन्थहरूको ठूलो पुस्तकालय र पूजास्थल पनि छ । यहाँ एनएसजी कमाण्डोहरूलाई कारबाही गर्न छेउछाउको भवनमा हेलिकप्टरबाट अवतरण गर्नुपरेको थियो ।

कारबाही गरियो र आक्रमणकारीहरू मारिए तर कुनै पनि बन्धकलाई बचाउन सकिएन । यहाँ सात जना र दुई आक्रमणकारी मारिए ।

चाबाड हाउसमा भएको आक्रमणमा, यसलाई चलाउने ग्याभ्रिएल र उनकी श्रीमती रिभका पनि मारिएका थिए । उनीहरूको दुई वर्षीय छोरा मोशेलाई बचाइयो । यहाँ भएको आक्रमणमा छ जना यहूदी मारिएका थिए ।

-बीबीसीबाट

मुम्बई हमलाका दोषी तहव्वुर राणालाई भारत ल्याइयो