सी जिनफिङको फोनको पर्खाइमा छन् ट्रम्प

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले विश्वका धेरै देशलाई भन्सार छुट दिएका छन् । उनले ९० दिनको लागि शुल्क खुकुलो पारे ।

ट्रम्पको यो घोषणापछि विश्वभरका बजारमा खुशीको लहर फैलियो । ट्रम्पको टोलीले जापान, दक्षिण कोरिया र भियतनामजस्ता देशहरूसँग व्यापार सम्झौताको बारेमा कुरा गर्न थालेको छ । तर एउटा यस्तो देश पनि छ, जसले अमेरिकासँग कुनै वार्ता गरेको छैन । यो देश चीन हो, जसमाथि ट्रम्पले अब सबै सामानमा १४५ प्रतिशत कर बढाएर दबाब बढाएका छन् ।

प्रतिक्रियामा चीनले अमेरिकी चलचित्रमा प्रतिबन्ध लगाएको छ भने ८४ प्रतिशतले शुल्क बढायो । यो दुई देशबीच ठूलो व्यापार युद्धको सङ्केत हो । कुनै पनि देश पछि हट्न तयार छैनन् ।

ट्रम्प झुक्न चाहन्छन्, तर चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनफिङ झुक्न तयार छैनन् । सीएनएनको रिपोर्टअनुसार ट्रम्पले आफ्नो टोलीलाई स्पष्ट रूपमा भनेका छन्, “चीनले पहिलो कदम चाल्नुपर्नेछ ।”

अमेरिकाको आरोप छ – चीनले बदलाको कारबाही गरेर यो युद्धलाई अझ बढाएको छ । ट्रम्प चाहन्छन् कि सीले आफैँ फोन गरेर वार्ता सुरु गरून् । दुई महिनाअघि मात्र अमेरिकाले चीनलाई त्यसो गर्न आग्रह गरेको थियो, तर चीनले बारम्बार त्यस्तो आह्वान गर्न अस्वीकार गर्दै आएको छ ।

चीनको लागि समस्या यो हो कि सी कमजोर देखिन चाहँदैनन् । यदि उनीहरूले पहिले वार्ता गर्ने प्रस्ताव गरे भने यसलाई उनीहरूको कमजोरी मान्न सकिन्छ । अर्कोतर्फ ट्रम्पलाई लाग्छ कि चीन अन्ततः झुक्नेछ ।

बुधबार ह्वाइट हाउसमा आयोजित एक कार्यक्रममा ट्रम्पले भने, “चीन सम्झौता गर्न चाहन्छ, तर कसरी सुरु गर्ने भनेर थाहा छैन । तिनीहरू घमण्डी मानिसहरू हुन् ।”

दुई देशबीच सानो स्तरमा केही वार्ताहरू भइरहेका छन्, तर ठूला नेताहरूबीच कुनै सम्पर्क छैन । चीनले अमेरिकासँगको च्यानल वार्तालाई रोक्ने प्रयास गरेको छ । बाइडेन प्रशासनमा जे भइरहेको थियो, त्यस्तै । तर, ट्रम्पको टोलीले चीनका विदेशमन्त्री वाङ यीलाई वार्ताका लागि उपयुक्त व्यक्ति ठानेको छैन । अमेरिकाले केही अन्य नामहरू सुझाव दियो, तर चीन ती नामहरूसँग सहमत छैन । यसले दुई देशबीच विश्वासमा कमी ल्याएको छ ।

चीनले अमेरिकामाथि दबाब सिर्जना गर्ने धेरै तरिकाहरू फेला पारेको छ । उनले टेस्लाका मालिक इलोन मस्कजस्ता व्यवसायीमार्फत ट्रम्पसम्म पुग्ने प्रयास गर्‍यो, तर उ सफल भएन ।

चीनले एक समयमा एप्पल र स्टारबक्सजस्ता अमेरिकी कम्पनीहरूलाई प्रतिबन्ध लगाउने विचार गरेको थियो, तर पछि हट्यो । चीनले अब अमेरिकाबाट कम सामान खरिद गर्ने योजना बनाइरहेको छ । उसले ब्राजिलजस्ता देशहरूबाट भटमास र अन्य सामानहरू किन्न सक्छ । थप रूपमा यसले अमेरिकी उद्योगहरूको लागि महत्त्वपूर्ण केही दुर्लभ खनिजहरूको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको छ ।

यदि चीनले अमेरिकी ब्रान्ड बेच्ने वा सबै दुर्लभ खनिज पदार्थहरूमा प्रतिबन्ध लगाउने जस्ता थप कठोर कदम चाल्यो भने यो युद्ध अझ खतरनाक हुन सक्छ । यस युद्धमा चीनको शक्ति बढी हुने विज्ञहरूको विश्वास छ । सीले आफ्नो देशमा बलियो स्थिति कायम राखेका छन् र आर्थिक नोक्सानी व्यहोर्न तयार छन् ।