पाकिस्तानसँगको तनावबीच भारतीय सेनामा ठूलो परिवर्तन

काठमाडौं । जम्मू-कश्मीरस्थित पहलगाममा भएको हमलापछि पाकिस्तानसँगको तनावबीच भारतीय सेनामा ठूलो परिवर्तन भएको छ ।

एअर मार्शल नर्मदेश्वर तिवारी भारतीय वायुसेना (IAF) का नयाँ उपप्रमुख बन्ने भएका छन् । उनले मे १ मा एअर मार्शल सुजित पुष्पकर धारकरको स्थान लिनेछन् । धारकर ४० वर्षभन्दा बढी सेवा पछि अप्रिल ३० मा अवकाश लिँदैछन् ।

लेफ्टिनेन्ट जनरल प्रतीक शर्मा उत्तरी सेना कमाण्डर बनेका छन् । उनले लेफ्टिनेन्ट जनरल एमभी सुचिन्द्र कुमारको स्थान लिनेछन् । उनले भारतीय सेनाको उत्तरी सेना जम्मू कश्मीरको पश्चिममा नियन्त्रण रेखा (एलओसी) र पूर्वमा लद्दाखसँग जोडिएको चीन सीमाको सुरक्षाको जिम्मेवारी सम्हाल्नेछन् ।

यी बाहेक तीनै सेनाको समन्वयका लागि गठित एकीकृत रक्षा कर्मचारी (IDS) मा नयाँ चीफ अफ स्टाफ कमिटी (CISC) पनि नियुक्त गरिएको छ । एअर मार्शल आशुतोष दीक्षितले मे १ देखि CISC को पदभार ग्रहण गर्नेछन् । उनले अप्रिल ३० मा अवकाश लिने लेफ्टिनेन्ट जनरल जेपी म्याथ्यूको स्थान लिनेछन् ।

को हुन् तिवारी ?

उनी १ मे २०२३ देखि साउथ वेस्टर्न एयर कमाण्ड (SWAC) को कमान्डिङ-इन-चीफ हुनेछन् । यसअघि उनी वायुसेना मुख्यालयमा उप-प्रमुख वायुसेना थिए ।

पुणेको राष्ट्रिय रक्षा एकेडेमी (एनडीए)बाट स्नातक गरे । उनी दिल्लीको राष्ट्रिय रक्षा कलेजमा राष्ट्रपति स्वर्णपदक विजेता थिए ।

३७ वर्षको करिअरमा उनीसँग विभिन्न लडाकु विमान उडाउने ३६०० घण्टाभन्दा बढीको अनुभव छ । कारगिल युद्धको समयमा महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका थिए ।

यस्तै, लेफ्टिनेन्ट जनरल प्रतीक शर्मा १ नोभेम्बर २०२४ देखि सेना उपप्रमुख (रणनीति) हुनेछन् । १९ डिसेम्बर १९८७ मा मद्रास रेजिमेन्टको बटालियनमा कमिसन प्राप्त गरेका थिए ।

मेजर जनरल हुँदाहुँदै उनलाई २५औं पैदल सेना डिभिजनको जनरल अफिसर कमान्डिङ (जीओसी) को रूपमा नियुक्त गरिएको थियो ।

जम्मू र कश्मीरमा ८० इन्फन्ट्री ब्रिगेडको कमान्डर उनले सैन्य अपरेशनका महानिर्देशक (DGMO) को रूपमा पनि काम गरिसकेका छन् ।

को हुन् एअर मार्शल आशुतोष दीक्षित ?

उनी मिराज-२००० लडाकु विमानका पाइलट हुन् र हाल प्रयागराजमा रहेको केन्द्रीय वायु कमाण्डको नेतृत्व गरिरहेका छन् । उनी पुणेको राष्ट्रिय रक्षा प्रतिष्ठान (एनडीए) बाट स्नातक हुन् ।

उनी ६ डिसेम्बर १९८६ मा भारतीय वायुसेनाको लडाकु समूहमा नियुक्त भएका थिए । उनले विभिन्न लडाकु विमानहरूमा ३३०० घण्टाभन्दा बढी उडान गरेका छन् । उनले कारगिल युद्धको समयमा अपरेशन रक्षक र अपरेशन सफेद सागर जस्ता धेरै अपरेशनहरूमा सक्रिय रूपमा भाग लिएका थिए ।

अप्रिल २२ पहलगाम नजिकै बैसरन उपत्यकामा आतङ्ककारीहरूले एक नेपालीसहित २६ पर्यटकको हत्या गरेका थिए । बैसरण उपत्यकामा ठूलो सङ्ख्यामा पर्यटकहरू उपस्थित भएको बेला आक्रमण भएको थियो ।

मृत्यु हुनेमा उत्तर प्रदेश, गुजरात, मध्य प्रदेश, महाराष्ट्र, कर्नाटक, तमिलनाडु र ओडिशाका पर्यटकहरू छन् । नेपाल र युएईका एक-एक पर्यटक र दुई स्थानीयको पनि मृत्यु भएको छ ।

तनावबीच भारतले किन्न लागेको राफेल-एम कति शक्तिशाली ?