आईपीएल प्लेअफ : चार टोलीका सबल र दुर्बल पक्ष

काठमाडौं । इन्डियन प्रिमियर लिग (आईपीएल) २०२५ का लिग खेलहरू सकिएका छन् । प्लेअफ खेलहरू मे २९ देखि हुने तालिका छ । प्लेअफको पहिलो खेल पञ्जाब किंग्स (PBKS) र रोयल च्यालेन्जर्स बेंगलोर (RCB) बीच मोहालीको मुल्लानपुरमा नेपाली समयअनुसार बिहीबार साँझ ७:४५ बजेदेखि हुनेछ ।

क्वालिफायर-१ को उक्त खेल जित्ने टोलीले फाइनलमा आफ्नो स्थान सुरक्षित गर्नेछ । पराजित टोलीले क्वालिफायर-२ मा एलिमिनेटरको विजेतासँग प्रतिस्पर्धा गर्नेछ । एलिमिनेटर खेल मे ३० मा गुजरात टाइटन्स र मुम्बई इन्डियन्सबीच हुनेछ ।

यस सिजनमा ७० लिग खेलपछि पञ्जाब अन्तिम अंक तालिकाको शीर्ष स्थानमा छ भने बेंगलोर दोस्रो स्थानमा छ । गुजरात टाइटन्सले तेस्रो स्थान हासिल गर्‍यो भने मुम्बई चौथो स्थानमा आसिन छ ।

पञ्जाब किंग्स

जारी सिजनमा पञ्जाबले सुरुवाती दुई खेल जितेर बलियो सुरुवात गरेको थियो । तर, राजस्थानसँग आफ्नै घरेलु मैदान मुल्लानपुरमा ५० रनले पराजित भयो । ५ खेलपछि पञ्जाबको ६ अङ्क थियो र टोलीले २ खेल हारेको थियो ।

फेरि एकपटक मुल्लानपुरमा कोलकातासँग खेल थियो । टस जितेर पहिले ब्याटिङ गरेको पञ्जाबले केवल १११ रन मात्र बनायो । त्यसपछि यस्तो लाग्यो कि टोलीले घरेलु मैदानमा अर्को खेल हार्नेछ, तर त्यस्तो भएन । पञ्जाबले आईपीएलमा सबैभन्दा कम स्कोरको रक्षा गर्‍यो र १६ रनले जित्यो ।

यसपछि टोलीले ७ खेलमध्ये केवल २ खेल हारेको थियो, एउटा अनिर्णीत रह्यो । यद्यपि, दिल्लीले अघिल्लो खेलमै ६ विकेटले पराजित गर्दै पञ्जाबको शीर्ष-२ मा पुग्ने आशा चकनाचुर पारेको थियो । तर, अन्तिम खेलमा मुम्बईलाई ७ विकेटले पराजित गर्दै टोलीले क्वालिफायर-१ मा आफ्नो स्थान सुरक्षित गरेको छ ।

पञ्जाब आईपीएलका सबै १८ सिजनमा भाग लिने टोलीमध्ये एक हो । बलिउड अभिनेत्री प्रीति जिन्टाले सन् २००८ मा फ्रेन्चाइजी किनेकी थिइन् । युवराज सिंहको कप्तानीमा पञ्जाब पहिलो सिजनमा सेमिफाइनलमा पुगेको थियो । त्यसपछि एमएस धोनीको नेतृत्वमा रहेको चेन्नईले पञ्जाबलाई ९ विकेटले पराजित गर्दै पहिलो उपाधि जित्ने आशा चकनाचुर पारेको थियो ।

पहिलो सिजनपछि पञ्जाबको प्रदर्शन औसत रह्यो । त्यसपछिका ५ सिजनमा टोली लिग चरणबाटै बाहिरियो । सन् २०१४ को सिजनमा अष्ट्रेलियाका जर्ज बेलीको कप्तानीमा  फाइनलमा पुग्यो । तर, टोली गौतम गम्भीरको नेतृत्वमा रहेको कोलकाता नाइट राइडर्ससँग ३ विकेटले पराजित भयो । पञ्जाबले सन् २०१४ पछि पहिलोपटक प्लेअफमा स्थान बनाएको छ ।

पञ्जाबले अहिलेसम्म २५९ आईपीएल खेल खेलेको छ । टोलीले १२० खेल जित्यो भने १३८ खेलमा हार्‍यो । एउटा खेल अनिर्णीत रह्यो । पञ्जाबले ४५.१७ प्रतिशत खेल जितेको छ भने ५२.८९ प्रतिशत खेल हारेको छ ।

शक्ति

पञ्जाबको ब्याटिङ बलियो छ । जारी सिजनमा ओपनरहरूले ९२३ रन बनाएका छन् । टोलीका ओपनरहरूले राम्रो प्रदर्शन गरिरहेका छन् । प्रभसिमरन सिंह र प्रियांश आर्यको जोडीले यो सिजन १७३.४९ को स्ट्राइक रेटमा ९२३ रन बनाएका छन् । यसमा एक शतक र ६ अर्धशतक समावेश छन् ।

शीर्ष ३ ब्याट्सम्यानको कुरा गर्दा टोलीको शीर्ष क्रमले १७७.०२ को स्ट्राइक रेटमा १४१८ रन बनाएको छ । यसमा एक शतक र ११ अर्धशतक समावेश थिए । नेहल वढेरा र शशांक सिंहले धेरै महत्त्वपूर्ण इनिङ खेलेका छन् ।

श्रेयस अय्यरको कप्तानी, बलियो थिंक ट्याङ्क । अय्यरले यस सिजनमा ५१४ रन बनाएका छन् । उनले ५ अर्धशतक बनाएका छन् ।

कमजोरी

अलराउन्डर मार्को जानसन प्लेअफमा खेल्ने छैनन् । प्लेअफ खेलहरूका लागि पञ्जाबले अर्शदीप सिंहको लागि पार्टनर खोज्नुपर्नेछ । किनभने दक्षिण अफ्रिकी फास्ट बलर मार्को जानसन मे २६ पछिका खेलहरूका लागि उपलब्ध हुने छैनन् । उनी विश्व टेस्ट च्याम्पियनसिपको फाइनलका लागि टोलीमा सामेल हुनुपर्नेछ । जानसनले १४ खेलमा १६ विकेट लिएका छन् ।

डेथ ओभरहरूमा बलिङका विकल्पहरू कम हुनेछन् । डेथ ओभरमा पञ्जाबसँग बलिङको विकल्प छैन । जानसनको प्रस्थानपछि अर्शदीपलाई समर्थन गर्ने कुनै ठूलो बलर छैनन् ।

लोकी फर्गुसन र अजमतुल्लाह ओमारजाईले अहिलेसम्म ५-५ विकेट मात्र लिन सकेका छन् । घाइते फर्गुसनको स्थानमा काइल जेमिसनले खेल्नेछन् । युजवेन्द्र चहलको चोट पनि ठूलो समस्या हो ।

रोयल च्यालेन्जर्स बेंगलोर

बेंगलोरको पनि सुरुवात पञ्जाबजस्तै थियो । टोलीले घर बाहिरका सुरुवाती दुई खेलमा डिफेन्डिङ च्याम्पियन कोलकाता र चेन्नईलाई पराजित गरेको थियो । तर, घरेलु मैदानमा गुजरातसँग पराजित भएको थियो ।

लिग खेलको आधा समय सकिनुअघि बेंगलोरले केवल ४ खेल जितेको थियो र ८ अंक बनाएको थियो । यहाँबाट टोली लगातार ५ खेलमा अपराजित रह्यो । यीमध्ये ४ खेल लगातार जितेको थियो भने पाँचौं खेल वर्षाका कारण रद्द भयो ।

बेंगलोरले घर बाहिर ७ खेल जित्यो र लगातार दोस्रो सिजन प्लेअफमा स्थान बनाएको छ । पछिल्ला २ खेलमा टोली विरुद्ध २२५+ रन बनेका थिए, हैदराबादले बेंगलोरलाई पराजित गर्‍यो तर बेंगलोरले लखनऊविरुद्ध आफ्नो सबैभन्दा ठूलो रन चेस गर्दै शीर्ष-२ मा आफ्नो स्थान पक्का गर्‍यो ।

आईपीएलमा बेंगलोरको सुरुवात खास थिएन । टोली सन् २००८ मा लिग चरणबाटै बाहिरिएको थियो । यद्यपि, सन् २००९ मा तिनीहरू फाइनलमा पुगे । तर, उपाधि जित्न सकेनन् । बेंगलोरले २०११ र २०१६ मा पनि फाइनल खेल खेलेको थियो, तर च्याम्पियन बन्न सकेन ।

सन् २०११ मा चेन्नई र २०१६ मा हैदराबादले उपाधि खेलमा बेंगलोरलाई पराजित गरेका थिए। बेंगलोर १८ सिजनमा १०औं पटक प्लेअफमा पुगेको छ ।

समग्र प्रदर्शनको कुरा गर्दा बेंगलोरले सन् २००८ देखि कुल २६८ आईपीएल खेल खेलेको छ । जसमध्ये १३१ जितेको छ र १३३ हारेको छ भने ४ खेल अनिर्णीत छन् । टोलीको जित प्रतिशत ४८ प्रतिशत रहेको छ ।

शक्ति

जारी सिजनमा विराट कोहली राम्रो लयमा छन् । उनले ८ अर्धशतक बनाएका छन् । बेंगलोरका लागि सबैभन्दा राम्रो कुरा के हो भने कोहली राम्रो लयमा देखिन्छन् । उनले चालु सिजनका १३ खेलमा ६०.२० को औसत र १४७.५१ को स्ट्राइक रेटमा ६०२ रन बनाएका छन् । यसमा ८ अर्धशतक समावेश छन् ।

अर्का ओपनर फिल साल्टले पनि कोहलीलाई समर्थन गरिरहेका छन् । साल्टले ३३१ रन बनाएका छन् । रजत पाटीदारले तेस्रो नम्बरमा ब्याटिङ अर्डरलाई पनि बलियो बनाइरहेका छन् । अन्तिम खेलमा जितेश शर्माले अविजित ८५ रन बनाएर टोलीलाई जित दिलाए ।

बेंगलोरका तीव्र गतिका बलर हेजलवुड फर्किएका छन् । उनी प्लेअफ खेलहरू अगाडि टोलीमा सामेल भएका छन् । हेजलवुडको पुनरागमन बेंगलोरका लागि राम्रो संकेत हो । उनले यस सिजन १० खेलमा १८ विकेट लिएका छन् । चेन्नईविरुद्धको खेलमा हेजलवुड घाइते भएका थिए ।

कमजोरी

कप्तान रजत पाटीदार चोटका कारण फिल्डिङ गर्न सकिरहेका छैनन् । चोटका कारण उनको ब्याटिङ फर्म पनि बिग्रिएको छ, जसका कारण अन्य खेलाडीहरूको जिम्मेवारी बढ्दै गएको छ । टिम डेभिड पनि घाइते भएका छन् । यस्तो अवस्थामा टोलीले प्लेअफमा कठिनाइको सामना गर्न सक्छ ।

बलिङ कमजोर हुँदै गइरहेको छ, सुयश र कृणाल महँगा छन्, बेंगलोरमा गुणस्तरीय स्पीनरहरूको अभाव छ । पछिल्ला २ खेलमा सूयश शर्मा र कृणाल पाण्डेय महँगा साबित भए । टोलीले मिडल ओभरमा रन रोक्न पनि सकिरहेको छैन । भुवनेश्वर कुमार र रोमारियो शेफर्ड पछिल्ला खेलहरूमा महँगा साबित भएका छन् ।

गुजरात टाइटन्स

गुजरातको अभियान हारबाट सुरु भयो । पहिलो खेलमा पञ्जाबले ११ रनले पराजित गरेको थियो । यहाँबाट टाइटन्सले लगातार ४ खेल जित्दै उत्कृष्ट पुनरागमन गर्‍यो । त्यसपछि टोलीले अर्को ७ खेलमध्ये ५ खेल जितेर प्लेअफमा स्थान सुरक्षित गर्‍यो, तर अन्तिम दुई खेल हारेपछि शीर्ष स्थान गुमायो ।

टोली लखनऊसँग ३३ रनले र चेन्नईसँग ८३ रनले पराजित भयो । टोली अंक तालिकामा तेस्रो स्थानमा रह्यो ।

गुजरातले २०२२ मा आईपीएलमा प्रवेश गरेको थियो । हार्दिक पाण्डेयको कप्तानीमा टोली पहिलो सिजनमा च्याम्पियन बनेको थियो ।

राजस्थानलाई ७ विकेटले हराउँदै टाइटन्सले पहिलो उपाधि जितेको हो । पाण्डेयको टोली २०२३ मा फाइनलमा पुगेको थियो । तर, यसपटक एमएस धोनीको नेतृत्वमा रहेको चेन्नई सुपर किंग्सले फाइनलमा उनीहरूलाई ५ विकेटले पराजित गर्‍यो ।

फ्रेन्चाइजीले सन् २०२४ अगाडि कप्तान परिवर्तन गर्‍यो र शुभमन गिललाई कमान्ड दियो । यसको प्रभाव प्रदर्शनमा पनि देखियो । टोलीले १४ खेलमध्ये ७ खेल हारेको थियो । गत सिजन, टोली आठौं स्थानमा रह्यो, तर यसपटक यसले बलियो पुनरागमन गर्‍यो र प्लेअफमा स्थान बनायो ।

समग्र आईपीएल प्रदर्शनको कुरा गर्दा गुजरातले अहिलेसम्म ५९ खेल खेलेको छ । जसमध्ये ३७ खेल जितेको छ भने २२ खेल हारेको तथ्याङ्क छ । टोलीको जित प्रतिशत ६२.७१ रहेको छ । टोलीले आफ्नो ३७.२८ प्रतिशत खेल हारेको छ ।

शक्ति

जारी सिजनमा शीर्ष ३ ब्याट्सम्यानले अहिलेसम्म १८६६ रन बनाएका छन् । गुजरातको शीर्ष क्रम यस सिजनमा सबैभन्दा बलियो रहेको छ । शीर्ष ३ ब्याट्सम्यानहरूले १४ खेलमा ५४.८८ को औसतमा १८६६ रन बनाएका छन् । यसमा एक शतक र १६ अर्धशतक समावेश छन् । उनीहरूको स्ट्राइक रेट १५७.८६ रहेको छ । कप्तान शुभमन गिल र साई सुदर्शन उच्च फर्ममा छन् ।

गुजरातका तेज बलर प्रसिद्ध कृष्ण र स्पिनर साई किशोरले मिलेर अहिलेसम्म खेलेका १४ खेलमा ४० विकेट लिएका छन् । प्रसिद्ध २३ विकेट लिएर सर्वाधिक विकेट लिने खेलाडीको सूचीमा शीर्ष-२ मा छन् । जबकि साई किशोर १७ विकेटका साथ छैटौं स्थानमा छन् ।

कमजोरी

गुजरातले प्लेअफ जोस बटलर विनानै खेल्नुपर्नेछ । टोलीका ओपनरहरू साई सुदर्शन र शुभमन गिलले पछिल्ला दुई खेलमा अर्धशतक बनाउन सकेका छैनन् । यस्तो अवस्थामा यदि ओपनरहरू प्लेअफ खेलहरूमा सुरुमै आउट भए भने मध्यक्रममा दबाब पर्न सक्छ ।

मध्यक्रमका ब्याट्सम्यानहरूको औसत २०.४८ थियो । यस सिजन गुजरातको मध्यक्रम यसको कमजोरी रहेको छ । मध्यक्रममा ब्याट्सम्यानहरूले २०.४८ को औसतमा केवल ६३५ रन मात्र बनाउन सकेका छन् ।

टोलीका ८ ब्याट्सम्यानले ४ देखि ७ नम्बरसम्म ब्याटिङ पोजिसनमा ब्याटिङ गरेका छन्, तर एक जना ब्याट्सम्यानले मात्र अर्धशतक बनाउन सकेका छन् । यस्तो अवस्थामा मध्यक्रम दबाबमा पतन हुन सक्छ ।

मुम्बई इन्डियन्स

यस वर्षको सुरुवात पनि मुम्बई इन्डियन्सको खराब रह्यो । टोलीले सुरुवाती ५ खेलमध्ये ४ खेलमा हार व्यहोरेको थियो । यहाँ मुम्बईको २ अंक मात्र थियो, तर फ्यानहरू मुम्बईको पुनरागमनमा विश्वस्त थिए । किनभने मुम्बईले हरेक सिजन सुरुवाती खेलहरू हार्छ र त्यसपछि बलियो पुनरागमन गर्छ ।

यसपटक पनि त्यस्तै भयो । मुम्बईले लगातार ६ खेल जितेर बलियो पुनरागमन गर्‍यो । तर, गुजरातले ३ विकेटले पराजित गर्दै टोलीको जितको सिलसिला रोक्यो । यहाँबाट मुम्बईले बाँकी २ खेलमध्ये एक जित्नुपरेको थियो । २१ मे मा दिल्लीलाई ५९ रनले पराजित गरेपछि टोली प्लेअफको लागि छनोट भयो । तर, पञ्जाबसँग पराजित भएपछि क्वालिफायर-१ मा पुग्न असफल भयो । टोलीले अब मे ३० मा एलिमिनेटरमा गुजरातको सामना गर्नेछ ।

मुम्बई आईपीएलको सबैभन्दा सफल टोलीमध्ये एक हो । उसले अहिलेसम्म ५ वटा उपाधि जितिसकेको छ । मुम्बईले अन्तिमपटक सन् २०२० मा उपाधि जितेको थियो । मुम्बई इन्डियन्सले यस लिगमा महान ब्याट्सम्यान सचिन तेन्दुलकरको कप्तानीमा डेब्यू गरेको थियो । यद्यपि, सचिनको टोली पहिलो सिजनमा लिग चरणबाटै बाहिरिएको थियो । त्यसपछि सन् २०१० मा यो पहिलोपटक फाइनलमा पुग्यो, तर उपाधि जित्न सकेन ।

मुम्बईले सन् २०१३ सिजनमा आफ्नो पहिलो उपाधि जितेको थियो । त्यसपछि टोली सन् २०१५, २०१७, २०१९ र २०२० सिजनमा च्याम्पियन बन्यो । मुम्बईले २७४ आईपीएल खेल खेलेको छ । जसमध्ये १५२ खेल जितेको छ भने १२२ खेल हारेको छ । टोलीको जित प्रतिशत ५४.७४ प्रतिशत रहेको छ ।

शक्ति

बलियो ब्याटिङ गर्ने सूर्यकुमार यादव सिजनको शीर्ष ३ स्कोरर हुन् । मुम्बईको ब्याटिङ अर्डर बलियो छ । ओपनिङमा रोहित शर्मा र रायन रिकेलटनले छिटो सुरुवात दिइरहेका छन् । त्यसपछि सूर्यकुमार यादव, तिलक वर्मा, विल ज्याक्स र नमन धीरले मध्यक्रम सम्हालिरहेका छन् ।

हार्दिक पाण्ड्या आफैंले फिनिसरको जिम्मेवारी लिइरहेका छन् । सूर्यकुमारले ५ अर्धशतकको मद्दतले ६४० रन बनाएका छन् । उनी सिजनको शीर्ष ३ स्कोरकर्ता हुन् । रोहित र रिकेलटनले पनि ३०० भन्दा बढी रन बनाएका छन् ।

ट्रेन्ट बोल्ट र जसप्रीत बुमराहजस्ता विश्वस्तरीय तेज बलरहरूसँग मुम्बईको बलिङ विभाग उत्कृष्ट छ । यी बाहेक, दीपक चाहर र हार्दिक पाण्ड्याको रूपमा तेज बलिङ विकल्पहरू छन् ।

बोल्ट नयाँ बलले विकेट लिनमा माहिर छन् । उनले १९ विकेट लिएका छन् । जबकि १७ विकेट लिएका बुमराहले जुनसुकै बेला विकेट लिन सक्छन् । चाहर र हार्दिकले पनि १० भन्दा बढी विकेट लिएका छन् ।

कमजोरी

प्लेअफ खेलहरूमा स्पिनर बलिङमा विकल्पको अभाव  टोलीको लागि समस्या बन्न सक्छ । टोलीमा मिचेल सान्टनरबाहेक कुनै पनि गुणस्तरीय स्पिनर छैनन् । सान्टनरले पनि ७ विकेट मात्र लिन सकेका छन् । टोलीका कुनै पनि स्पिनरले १० भन्दा बढी विकेट लिन सकेका छैनन् । टोलीका स्पिनरहरूले सिजनमा केवल २७ विकेट मात्र लिन सके । जबकि पेसरहरूले ६९ विकेट लिएका छन् ।

टोलीले १८०+ को स्कोर पछ्याउन सकेको छैन । मुम्बईले यो सिजनमा १८० भन्दा बढी रनको स्कोर पछ्याएको छैन । २०२५ मा मुम्बईको उच्चतम लक्ष्य पछ्याएको रन १७६ हो, जुन टोलीले २० अप्रिलमा चेन्नई सुपर किंग्सविरुद्ध बनाएको थियो ।

वानखेडेमा खेलिएको त्यो खेल मुम्बईले ९ विकेटले जितेको थियो । यस्तो अवस्थामा प्लेअफमा ठूलो स्कोरले मुम्बईलाई समस्यामा पार्न सक्छ ।