मृत्युको समयमा शरीरमा के हुन्छ ? आत्माले कसरी शरीर छोड्छ ?

जीवनको एक मात्र स्थिर सत्य मृत्यु हो। जन्मेको प्राणीको मृत्यु निश्चित छ। राम्रो कर्म गर्ने व्यक्ति जन्म र मृत्युको चक्रबाट मुक्त भएर भगवान विष्णुको परम् बास वैकुण्ठमा स्थान प्राप्त गर्दछ। जो पापी र गलत कर्ममा लिप्त छन्, उनीहरूले नरकको कष्ट भोग्नुपर्छ भन्ने जनविश्वास छ । मृत्यु हुनुअघि मानिसमा धेरै प्रकारका लक्षणहरू देखिन थाल्छन् । उसको शरीर र व्यवहारमा धेरै किसिमका परिवर्तन आउन थाल्छन् । प्रश्न यो छ- मानिस मर्ने बेलामा उसको शरीरमा के हुन्छ ? आत्माले कसरी शरीर छोड्छ ? गरुड पुराणमा मृत्युसँग सम्बन्धित रहस्यको विस्तृत व्याख्या गरिएको छ। यस्ताे छ व्याख्या :

मृत्यु अघि के हुन्छ ?

गरुड पुराण अनुसार मृत्यु आफैमा समय हो । जब मृत्युको समय आउँछ, आत्मा आत्मा र शरीरबाट अलग हुन्छ। मृत्यु सधैं आफ्नै समयमा आउँछ। प्रत्येक जीव समयको नियन्त्रणमा छ। सत, रज र तम यी तीन गुण पनि समयको अधीनमा छन्। तिनीहरू समयअनुसार जीवित प्राणीहरूमा बिस्तार हुन्छन्। जब कुनै जीवित प्राणीको मृत्यु हुन्छ, त्यसको केही समय अगाडि नै दैवी संयोजनले उसको शरीरमा कुनै न कुनै रोग उत्पन्न हुन्छ।

मृत्युको समयमा के हुन्छ ?

मृत्युको समयमा सबै इन्द्रिय विचलित हुन्छन्, बल, जोश, गति सबै कमजोर हुन्छन्। मृत्युको कारणले हुने पीडालाई जीवित प्राणीहरूले भोग्ने पीडाबाट अनुमान लगाउनु पर्छ, जुन लाखौं बिच्छीको टोकाइ बराबर हुन्छ। त्यसपछि मात्र चेतना समाप्त हुन्छ। शरीर शिथिल हुन्छ । शरीरमा जडता छ।

त्यसैबेला यमदूतहरू आएर नजिकै उभिन्छन् र बलपूर्वक त्यो जीवको प्राण तान्न थाल्छन्। त्यतिबेला जीवन घाँटीमा प्रवेश गर्छ। मर्नु अघि, मृतकको रूप डरलाग्दो हुन्छ। उसको मुखबाट फिँज निस्कन थाल्छ । उसको मुख र्‍यालले भरिन्छ। त्यसपछि यमदूतहरूले शरीरमा रहेको आत्मालाई यमलोकमा लैजान्छन्। मान्छेको जीवन बर्बाद हुन्छ । मृत्युको समयमा शरीरमा वायुको प्रवाह तीव्र हुन्छ, यसको शक्तिले अग्नि तत्व पनि तेज भएर उठ्न थाल्छ। त्यो गर्मी शरीरको नरम स्थानहरूमा प्रवेश गर्न थाल्छ। जसका कारण पशुलाई चरम पीडा हुन्छ ।

जो झुट बोल्दैन, जो धोखा गर्दैन, जो आस्थावान र भक्त हुन्छन्, सुखी मर्छन। जो सद्गुणी र कोमल हुन्छन्, तिनीहरू सुखले मर्छन्। जो आसक्ति, अज्ञानता, झुट र छलको उपदेश दिन्छन्, त्यस्ता मानिसहरू बेहोश भएर मर्छन्। यमदूतले लैजान्छ। उनीहरूको शरीर काँप्छ, आमा, बाबु, छोरालाई सम्झेर रुन्छन् । त्यो बेला उसको मुखबाट चाहेर पनि एक शब्द पनि निस्कँदैन । उसका आँखा डरले नाच्न थाल्छन् । उसको सास बढ्छ र मुख सुक्न थाल्छ। अत्यधिक दु:ख र पीडाले उसले शरीर त्याग्छ। त्यसपछि उ अरुको लागि घृणाको पात्र बन्छ।

आत्माले कसरी शरीर छोड्छ ?

जब मानिसको मृत्यु हुन्छ, उसको आत्मा आँखा, नाक वा छालाको छिद्रहरू मार्फत शरीरबाट बाहिर निस्कन्छ। ज्ञानी वा महापुरुषको आत्मा उसको मस्तिष्कको माथिल्लो भागबाट निस्कन्छ भने पापीहरूको आत्मा उसको गुदाबाट निस्कन्छ ।