किन एक वर्षभन्दा मुनिका बालबालिका एचएमपीभीबाट बढी जोखिममा छन् ?

काठमाडौं । चीनमा कहर मच्चाइरहेको कोरोनाजस्तै एचएमपीभी भाइरस अर्को छिमेकी देश भारतमा देखिएको छ ।

भारतमा देखिएका ८ केसमध्ये ६ वटा एक वर्षभन्दा मुनिका बालबालिकामा अर्थात् नवजात शिशुमा देखिएको छ । जबकि अन्य दुई केसमा बालबालिकाको उमेर ७ वर्ष र १३ वर्ष रहेको छ ।

यस श्वासप्रश्वास रोगका लक्षणहरू सामान्य रुघाखोकी वा फ्लू जस्तै हुन्छ । तर, कतिपय अवस्थामा यसको लक्षण ब्रोन्काइटिस र निमोनियाको जस्तो पनि हुन सक्छ ।

शिशु, साना बालबालिका, वृद्धवृद्धा र कमजोर प्रतिरोधी क्षमता भएका मानिसहरू बढी जोखिममा छन् ।

एचएमपीभी भाइरसबाट बालबालिका कति जोखिममा छन् भन्ने कुरा थाहा पाऔँ ।

नवजात विज्ञान, दिल्लीका प्रमुख परामर्शदाता तथा बाल रोग विशेषज्ञ डा आर.डी. श्रीवास्तवकाअनुसार यो भाइरसबाट नवजात शिशुहरू बढी जोखिममा छन् ।

विश्वभरका तथ्याङ्क हेर्दा एचएमपीभी भाइरसका अधिकांश घटना ४ देखि ६ महिनासम्मका शिशुमा पाइन्छ । भारतमा पनि धेरैजसो केस १ वर्ष मुनिका बालबालिकामा देखिएको छ ।

चीनमा वयस्कहरूमा पनि केसहरू रिपोर्ट गरिएको छ, तर कमजोर प्रतिरक्षा सबैभन्दा ठूलो कारक हो ।

एचएमपीभी भाइरसबाट सङ्क्रमित हुँदा सामान्य भाइरल जस्तै लक्षणहरू देखा पर्छन् । त्यसैले साना बालबालिकालाई रुघाखोकी र ज्वरो आएमा बेवास्ता नगर्नुहोस् ।

डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस् । यदि बालबालिकाको श्वासप्रश्वासमा समस्या छ भने यो एचएमपीभी सङ्क्रमणको सङ्केत हुन सक्छ । यसबाहेक अन्य लक्षणहरू कसरी देखा पर्न सक्छन् ।

इन्टरनल मेडिसिन तथा सरुवा रोग परामर्शदाता डा. अंकित बन्सल एचएमपीभी भाइरस उत्परिवर्तन भएको र नयाँ उत्परिवर्तन खतरनाक छ भन्ने स्पष्ट नभएसम्म यो भाइरसबाट आत्तिनुपर्ने अवस्था नरहेको बताउँछन् ।

भारत सरकारले पनि एचएमपीभी नयाँ भाइरस नभएको आफ्नो समीक्षा बैठकमा स्पष्ट गरेको छ । यो भारत र अन्य देशहरूमा धेरै वर्षदेखि थिएन । यसकारण अहिलेसम्म कुनै धेरै घातक अवस्था देखिएको छैन ।

यद्यपि, चीनबाट आएका मिडिया रिपोर्टहरूपछि धेरै विज्ञहरूले अनुमान गरेका छन् कि एचएमपीभीको नयाँ उत्परिवर्तीले त्यहाँका मानिसहरूलाई सङ्क्रमित गरिरहेको छ । यो पहिले भन्दा धेरै खतरनाक र सङ्क्रामक छ । यति हुँदाहुँदै पनि यसबाट डराउनुपर्ने अवस्था छैन ।

‘जर्नल अफ एलर्जी एन्ड क्लिनिकल इम्युनोलोजी’मा प्रकाशित एक अध्ययनअनुसार अन्य मौसमको तुलनामा चिसो मौसममा श्वासप्रश्वासको सङ्क्रमण बढी हुने गरेको छ ।

त्यसकारण एचएमपीभीको सामान्य फ्लू-जस्तो लक्षणहरू देखेर नडराउनुहोस् । तर, यसलाई बेवास्ता गर्नु पनि उचित होइन । त्यसैले एक पटक चिकित्सकको सल्लाह लिनुहोस् । यसलाई रोक्न प्रयास गर्नु राम्रो हुनेछ ।

रोगको कुनै औषधि छैन, रोकथाम नै मुख्य मन्त्र हो

एचएमपीभी भाइरससँग लड्न कुनै एन्टिबायोटिक वा एन्टिभाइरल औषधि अहिलेसम्म डिजाइन गरिएको छैन । यसको लागि कुनै खोप विकास भएको छैन । यस्तो अवस्थामा यो भाइरससँग लड्ने उत्तम उपाय भनेको रोकथाम नै हो । यदि घरमा सानो बच्चा छ भने हामीले विशेष हेरचाह गर्नुपर्छ ।

कोरोना भाइरस जस्तै एचएमपीभी भाइरस पनि सङ्क्रमित व्यक्तिको सम्पर्कबाट सर्छ । यो सङ्क्रमित व्यक्तिसँग हात मिलाउँदा वा भाइरसबाट संक्रमित कुनै वस्तु छुँदा पनि सर्छ । तसर्थ, सरसफाइ र बारम्बार हात धुनु एचएमपीभी रोक्नको लागि मुख्य उपाय हो ।

एचएमपीभी भाइरससँग सम्बन्धित केही सामान्य प्रश्न र उत्तर

के एचएमपीभी भाइरस बालबालिकाको लागि घातक हुन सक्छ ?

– हो, एचएमपीभी  भाइरस घातक हुन सक्छ । यद्यपि, सत्य यो हो कि यो धेरै दुर्लभ अवस्थामा हुन्छ । एचएमपीभी भाइरसले विश्वभरि १ प्रतिशतभन्दा कम केसहरूमा मृत्यु निम्त्याएको छ । त्यसैले आत्तिनुपर्ने अवस्था छैन ।

के बालबालिका एचएमपीभी भाइरसको कारणले गम्भीर समस्याको सामना गरिरहेका छन् ?

होइन, त्यस्तो होइन । साना बालबालिकाको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता पूर्ण रूपमा विकसित हुँदैन । त्यसैले उनीहरुमा सङ्क्रमणको सङ्ख्या बढी रहेको बताइएको छ । फोक्सो कमजोर भएका बालबालिकालाई मात्रै जटिलता हुने गरेको छ । यसबाहेक अन्य सङ्क्रमित बालबालिकामा पनि सामान्य रुघाखोकी जस्ता लक्षण देखिएको छ ।

के सङ्क्रमित बालबालिकालाई अक्सिजन थेरापी दिनु आवश्यक छ ?

– होइन, एचएमपीभी सङ्क्रमणका कारण निमोनिया भएका बालबालिकालाई मात्र अक्सिजन थेरापी चाहिन्छ । तर, अहिले चिन्ताको कुनै कारण छैन । रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता निकै कमजोर भएका बालबालिकाको बढी हेरचाह गर्न आवश्यक छ ।

साना केटाकेटीहरू बाहेक, अरू कसले बढी होसियार हुनुपर्छ?

एक वर्ष मुनिका बालबालिका र वृद्धवृद्धाहरूले एचएमपीभी भाइरसको बारेमा धेरै सावधानी अपनाउनुपर्छ । वास्तवमा साना बालबालिकाको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता पूर्ण रूपमा विकसित हुन सकेको छैन र वृद्धको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर हुँदै गएको छ । तसर्थ, तिनीहरू एचएमपीभी भाइरसको सङ्क्रमणको उच्च जोखिममा छन् ।

चीनमा कोरोनाजस्तै एचएमपीभी फैलिँदै : कति घातक छ यो भाइरस ?