दिल्लीमा मुख्यमन्त्रीको दाबेदार : केजरीवाललाई पराजित गर्ने प्रवेशदेखि रेखासम्म

काठमाडौं । भारतको दिल्ली विधानसभा चुनावमा भारतीय जनता पार्टी (भाजपा)ले भारी मतान्तरले जित हासिल गरेको छ । २७ वर्षको लामो अन्तरालपछि दिल्लीमा भाजपा सत्तामा फर्किँदैछ ।

यसअघि १९९३ को विधानसभा चुनावमा भाजपाले ७० मध्ये ४९ सिट जितेको थियो ।

अहिले भाजपाले ४८ सिट पाएको छ भने ११ वर्षदेखि सत्तामा रहेको आम आदमी पार्टी (आप)ले २२ सिट मात्र जितेको छ ।

यस्तो अवस्थामा अब प्रश्न उठ्छ – दिल्लीको नयाँ मुख्यमन्त्री को बन्ला ? अब जानौँ मुख्यमन्त्री बन्ने पङ्क्तिमा रहेका पाँच दाबेदारबारे :

प्रवेश वर्मा

आपका संयोजक तथा पूर्वमुख्यमन्त्री अरविन्द केजरीवाललाई पराजित गरेका प्रवेश वर्मालाई मुख्यमन्त्री पदको बलियो दाबी मानिन्छ ।
नयाँ दिल्ली सिटबाट प्रवेशले केजरीवाललाई ४ हजार ८९ मतले पराजित गरे ।

प्रवेश भाजपाका पञ्जाबी र जाट अनुहार हुन् । उनले ’राष्ट्रिय स्वयंम्’ नामक सामाजिक सेवा संस्था पनि चलाउँछन् ।

उनी दिल्लीका पूर्वमुख्यमन्त्री तथा भाजपा नेता स्वर्गीय साहिबसिंह वर्माका छोरा हुन् । यो परिवार दिल्लीको प्रभावशाली राजनीतिक परिवारहरूमध्ये एक हो ।
प्रवेश वर्माका काका पनि राजनीतिमा छन् । उनी उत्तर दिल्ली नगर निगमका मेयर रहेका छन् र २०१३ मा मुन्डकाबाट विधानसभा चुनाव पनि लडेका थिए ।

प्रवेशकी श्रीमती स्वाती सिंह मध्य प्रदेश भाजपा नेता विक्रम वर्माकी छोरी हुन् । उनका दुई छोरी र एक छोरा छन् ।

उनका दुवै छोरीले पनि चुनावी अभियानमा उत्साहजनक रूपमा भाग लिए ।

प्रवेशका बुवा पूर्वमुख्यमन्त्री साहिबसिंह भाजपाका दिग्गज नेताहरूमा गनिन्थे । उनी भाजपाका अनुभवी जाट नेताहरूमध्ये एक थिए ।

आफ्ना बुवाको पाइला पछ्याउँदै प्रवेश पनि राजनीतिमा प्रवेश गरेका थिए । उनी सन् २०१३ मा पहिलो पटक चुनाव लडे र मेहरौलीबाट विधायक बने ।

२०१९ को लोकसभा चुनावमा भाजपाले उनलाई पश्चिम दिल्लीबाट टिकट दियो । यस चुनावमा प्रवेशले पाँच लाखभन्दा बढी मतले जित हासिल गरेका थिए ।

यसपछि, उनी संसद् सदस्यहरूको तलब तथा भत्तासम्बन्धी संयुक्त संसदीय समिति र सहरी विकाससम्बन्धी स्थायी समितिको सदस्य पनि भए । २०२४ भने भाजपाले उनलाई टिकट दिएन ।

त्यसपछि पार्टीले उनलाई विधानसभा चुनावमा उठायो र उनले अरविन्द केजरीवाललाई पराजित गरे ।

चुनावको समयमा उनले केजरीवाल र आप सरकारका नीतिहरूको आक्रामक आलोचना गरे । उनले प्रदूषण व्यवस्थापन र पूर्वाधारलगायत धेरै मुद्दाहरूमा तीव्र प्रतिक्रिया जनाए ।

चुनावमा स्रोतसाधनको दुरुपयोग, यमुना प्रदूषण र मुख्यमन्त्रीको सरकारी निवासमा भाजपाको ’शीशमहल’को आरोपमा उनको केजरीवालसँग चर्को बहस पनि भयो ।
प्रवेशको जन्म १९७७ मा भएको थियो । उनले दिल्ली पब्लिक स्कूलमा पढेका थिए ।

यसपछि उनले किरोरी मल कलेजबाट बीए र फोर स्कूल अफ म्यानेजमेन्टबाट एमबीए गरे ।

प्रवेश भाजपाका अर्बपति विधायकहरूमध्ये एक हुन् ।

निर्वाचन आयोगलाई दिइएको शपथपत्र अनुसार उनको कुल सम्पत्ति ११५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी छ ।

आक्रामक अभिव्यक्तिका कारण उनी धेरै पटक विवादमा परेका छन् । २०२० को दिल्ली विधानसभा चुनावको समयमा प्रवेशले अरविन्द केजरीवालका बारेमा आपत्तिजनक टिप्पणी गरेका थिए । यसपछि निर्वाचन आयोगले उनलाई २४ घण्टाका लागि प्रचार प्रसारमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो ।

हालै चुनावको समयमा पनि प्रवेश वर्मामाथि महिला मतदाताहरूलाई जुत्ता बाँडेको आरोप लागेको थियो, त्यसपछि उनीविरुद्ध निर्वाचन आयोगमा आदर्श आचारसंहिताअन्तर्गत मुद्दा दर्ता गरिएको थियो ।

राजनीतिक विश्लेषक जय मृग भन्छन्, ‘भाजपाले पहिलो दिनदेखि नै आफ्नो अर्को चुनावको तयारी सुरु गर्छ । अर्को चुनाव त्यो राज्यको मात्र चुनाव होइन, यो कुनै अन्य राज्यको चुनाव पनि हो । हरियाणामा, गैर–जाट समुदायले विधानसभा चुनावमा भाजपालाई मतदान गरेको मानिन्छ । यो भाजपाको लागि जाट अनुहार फिर्ता ल्याउने अवसर हो । यस्तो अवस्थामा, प्रवेश वर्मा हरियाणा र पश्चिमी उत्तर प्रदेशमा उनीहरूका लागि उपयोगी हुन सक्छन् ।’

वीरेन्द्र सचदेवा

वीरेन्द्र सचदेवा भारतीय जनता पार्टी दिल्ली इकाईका प्रदेश अध्यक्ष हुन् ।

१९८८ देखि राजनीतिमा सक्रिय सचदेवा भारतीय धनुर्विद्या संघका सचिव र कोषाध्यक्ष पनि रहेका छन्।

२००९ मा उनी राज्यमन्त्री बने र २०१७ मा उनी राज्य उपाध्यक्ष बने।

लोकसभा चुनाव अघि नै वीरेन्द्र सचदेवाले आक्रामक रणनीतिमा काम गरिरहेका थिए।

वीरेन्द्र सचदेवलाई संगठनको मान्छे मानिन्छ।

उनको नेतृत्वमा दिल्लीको चुनाव सम्पन्न भयो। यस्तो अवस्थामा वीरेन्द्र सचदेवाको दाबी पनि बलियो मानिएको छ।

यद्यपि, वरिष्ठ पत्रकार शरद गुप्ता भन्छन्, “कुनै पनि जितको श्रेय सामान्यतया राष्ट्रपतिलाई जान्छ, तर भाजपामा, जितको श्रेय केवल प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई मात्र दिइन्छ।“

मन्जिन्दरसिंह सिरसा

पार्टीले मुख्यमन्त्री पदका लागि सिख समुदायमा राम्रो उपस्थिति भएका भाजपा नेता मन्जिन्दरसिंह सिरसालाई पनि दाउमा लगाउन सक्छ। भाजपामा सिख समुदायबाट कुनै ठूलो अनुहार छैन। सिरसा दिल्ली सिख गुरुद्वारा व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष पनि भइसकेका छन्।

भाजपाको टिकटमा राजौरी गार्डेनबाट चुनाव जितेका मन्जिन्दर सिंह सिरसा यसअघि पनि दुई पटक सोही सिटबाट विधायक भइसकेका छन्।

विश्लेषकहरू विश्वास गर्छन् कि सिरसा दिल्लीमा भाजपाको मुख्यमन्त्री पदको लागि पनि एक बलियो दावेदार हुन्, ताकि उनको सहयोगमा उनीहरूले पञ्जाबको आगामी विधानसभा चुनावमा सिख मतदाताहरूलाई आकर्षित गर्ने तयारी सुरु गर्न सकून् ।

सिरसा अकाली दलका अध्यक्ष सुखबीर सिंह बादलसँग पनि धेरै नजिक थिए ।

विजेन्द्र गुप्ता

दिल्लीका पूर्व विपक्षी नेता तथा पूर्व राष्ट्रपति विजेन्द्र गुप्ता पनि मुख्यमन्त्रीको दौडमा रहेको बताइएको छ।

उनी वैश्य समुदायबाट आएका हुन्। दिल्लीमा वैश्य समुदायको ठूलो संख्या छ। लगातार चुनाव जितेपछि पनि विजेन्द्र गुप्ता मुखर रहे र केजरीवाल सरकार विरुद्ध लडे।

उनले रोहिणी सिटबाट लगातार तीन चुनाव जितेर ह्याट्रिक गरेका छन्। यसपटक उनले करिब ३८ हजार मतले जित दर्ता गरेका छन्। उनी भाजपाको राष्ट्रिय कार्यकारिणी सदस्य पनि हुन्।

विजेन्द्र गुप्ताको राजनीतिक यात्रा सन् १९९७ मा सुरु भएको थियो। उनी पहिलो पटक दिल्ली नगर निगमको काउन्सिलर निर्वाचित भए।

रेखा गुप्ता

रेखा गुप्ताको नाम पनि यस सूचीमा समावेश भएको बताइएको छ। यदि भारतीय जनता पार्टी कुनै पनि महिलालाई मुख्यमन्त्री बनाउन चाहन्छ भने उनी पहिलो पङ्क्तिमा छिन्।

रेखा गुप्ताले शालिमार बागबाट लगभग ३० हजार मतले जितेकी छिन्। उनले २०२० को चुनावमा झिनो मतान्तरले सोही सिट हारेकी थिइन्।

रेखा गुप्ता दिल्ली महानगरपालिकाकी काउन्सिलर र दिल्ली विश्वविद्यालय विद्यार्थी संघकी अध्यक्ष पनि रहेकी छिन्।

वरिष्ठ पत्रकार शरद गुप्ता भन्छन्, ‘रेखा गुप्ता मार्फत महिला र वैश्य समुदाय दुवैलाई सम्पर्क गर्न सकिन्छ।’

यद्यपि, भाजपाले आफ्नो छनोटबाट सधैं आश्चर्यचकित पारेको छ। उडिसा होस् वा छत्तीसगढ, राजस्थान होस् वा मध्य प्रदेश, भाजपाले सधैं त्यस्तो नाम रोजेको छ जुन धेरै चर्चामा हुँदैन।

-बीबीसी हिन्दीबाट साभार ।

केजरीवाललाई हराएका प्रवेशको परिचय ‘अर्बपति विधायक’ : बुवाको पाइला पछ्याउँदै राजनीतिमा