बाइडनसँगको भेटमा चिनियाँ राष्ट्रपति सीले भने – ट्रम्पसँग सहकार्य गर्न तयार छौं

काठमाडौं । चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले अमेरिकी नव–निर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पसँग सहकार्य गर्ने बताएका छन् । उनले वर्तमान अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडनसँग भएको पछिल्लो भेटमा यस्तो बताएका हुन् ।

शनिबार पेरुमा दुई नेताबीच भएको वार्षिक एसिया–प्यासिफिक इकोनोमिक कोअपरेशन एपेक Asia-Pacific Economic Cooperation (Apec) शिखर सम्मेलनको क्रममा यी दुई नेताबीच भेट भएको थियो ।

त्यहाँ उनीहरूले बाइडनको चार वर्षको कार्यकालमा द्विपक्षीय सम्बन्धमा भएका उतार–चढावबारे चर्चा गरे । तर, दुबैले व्यापार र ताइवानजस्ता मुद्दामा तनाव कम गर्न भएका प्रगतिलाई महत्त्व दिएका थिए ।

विश्लेषकका अनुसार, ट्रम्पले दुई महिनापछि पदभार ग्रहण गरेपछि अमेरिका–चीन सम्बन्ध थप असन्तुलित हुन सक्ने सम्भावना छ । यसमा मुख्यतः ट्रम्पले चिनियाँ आयातमा शुल्क बृद्धि गर्ने वाचा गरेका कारणले तनाव बढ्न सक्नेछ ।

नव–निर्वाचित राष्ट्रपति ट्रम्पको योजनामा चिनियाँ आयातमा ६० प्रतिशत शुल्क लगाउने प्रतिज्ञा पनि समावेश छ । साथै, उनले चीन विरोधी व्यक्तिलाई विदेश नीति र रक्षा विभागमा शीर्ष स्थानमा नियुक्त गरेका छन् ।

ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमा चीनलाई रणनीतिक प्रतिस्पर्धी भनेर परिभाषित गरिएको थियो । महामारीका बेला ट्रम्पले कोभिडलाई ‘चिनियाँ भाइरस’ भन्ने नाम दिएपछि सम्बन्ध झन् खराब बनेको थियो ।

शनिबार लिमामा भएको भेटमा चिनियाँ राष्ट्रपतिले वाशिङ्टनसँग सन्तुलित सम्बन्ध राख्ने बेइजिङको लक्ष्य परिवर्तन नहुने बताए । ‘नयाँ अमेरिकी प्रशासनसँग सम्पर्क कायम राख्न, सहकार्य विस्तार गर्न र मतभेद व्यवस्थापन गर्न चीन तयार छ,’ राष्ट्रपति सीले भनेका छन् ।

राष्ट्रपति बाइडनले दुई महाशक्तिबीचको रणनीतिक प्रतिस्पर्धा युद्धमा परिणत हुनु हुँदैन भन्नेमा जोड दिए । ‘हामीले यो प्रतिस्पर्धालाई द्वन्द्वतर्फ मोडिन दिन सक्दैनौं । यो हाम्रो जिम्मेवारी हो र पछिल्ला चार वर्षमा हामीले यो सम्भव छ भन्ने प्रमाणित गरेका छौं,’ उनले भने ।

बाइडनको कार्यकालमा चीनसँगको सम्बन्धमा तनावपूर्ण क्षणहरू देखिए, जसमा जासूसी बेलुन प्रकरण र ताइवानको वरिपरि चिनियाँ सैन्य प्रदर्शन पनि समावेश थिए ।

चीनले ताइवानलाई आफूले दाबी गरेको क्षेत्रका रूपमा हेर्ने र यसलाई ‘रेड लाइन’ मान्ने गरेको छ । तर, बाइडन प्रशासनले ट्रम्पको पहिलो कार्यकालपछि बेइजिङसँग प्रतिस्पर्धालाई ‘जिम्मेवारीपूर्वक व्यवस्थापन’ को प्रयास गर्यो ।

विश्लेषकका अनुसार नव–निर्वाचित राष्ट्रपति ट्रम्पको अनिश्चितताले चीनलाई सबैभन्दा बढी चिन्तित बनाउनेछ । ‘चीन वार्ता र सहमति गर्न तयार छ र, ट्रम्प टिमसँग प्रारम्भिक संवादको लागि आशावादी पनि छ,’ जर्मन मार्शल फन्डको इन्डो–प्यासिफिक कार्यक्रमकी प्रबन्ध निर्देशक बोनी ग्लेसरले भनिन् ।

तर, यदि ट्रम्पले चीनमाथि थप शुल्क लगाउने अडान कायम राखे भने उनीहरूले प्रतिशोधको तयारी पनि गरिरहेको अनुमान गरिएको छ । ‘नीतिलाई प्रभाव पार्न भरपर्दो पछाडि च्यानलको अभावले पनि चीनलाई चिन्तित बनाउन सक्छ,’ ग्लेसरले भनिन् ।

शनिबार बाइडनले दुई राष्ट्रबीच जहिल्यै असहमति हुने गरेको बताएपनि चिनियाँ नेतासँग भएका छलफललाई स्पष्ट र पारदर्शी भएको बताएका थिए ।

बाइडनको कार्यकालमा उनीहरूले तीनपटक प्रत्यक्ष भेट गरेका थिए । जसमा गत वर्ष सान फ्रान्सिस्कोमा भएको एक महत्त्वपूर्ण शिखर बैठक पनि समावेश छ । सो भेटमा दुबै देश लागूऔषध र जलवायु परिवर्तनविरुद्ध सहकार्य गर्ने सम्झौतामा पुगेका थिए।

तर, बाइडनको प्रशासनले ट्रम्प–युगका शुल्क जारी राखेको थियो । उनले मे महिनामा चीनका विद्युतीय गाडी, सौर्य प्यानल र इस्पातलाई लक्षित गर्ने नयाँ शुल्क लगाएका थिए ।

बाइडन प्रशासनले एसिया र प्यासिफिक क्षेत्रमा चीनको बढ्दो आक्रामकतालाई सामना गर्न रक्षा साझेदारी बलियो बनाएको थियो । साथै, ताइवानमा चीनले आक्रमण गरेमा अमेरिकाले त्यसको रक्षा गर्ने घोषणा पनि गरेको थियो ।

बीबीसीबाट