युक्रेनसँग २६ ट्रिलियन डलरको के खजाना छ ? जुन अमेरिका हडप्न चाहन्छ

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले युक्रेनमाथि युद्ध अन्त्य गर्न निरन्तर दबाब दिइरहेका छन् । तर, यसको पछाडिको कथा शान्ति होइन, अर्कै देखिन्छ ।

ट्रम्पको नजर युक्रेनको खजानामा छ, जसबाट उनी धनी बन्न चाहन्छन् । एक प्रतिवेदनअनुसार युक्रेनसँग रहेको अनुमानित खजानाको मूल्य २६ ट्रिलियन डलर छ ।

युक्रेनी एक मन्त्रीले राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्की र अमेरिकी राष्ट्रपतिबीच युक्रेनको खनिज भण्डारको बारेमा सम्झौता हुन लागेको दाबी गरेका छन् ।

सबै कुरा अन्तिम भइसकेको छ र हस्ताक्षर मात्र बाँकी छ । त्यसो भए युक्रेनसँग त्यस्तो के खजाना छ जुन अमेरिका ‘लुट्न’ चाहन्छ ? युक्रेनमा के छ जान्नुहोस् –

युक्रेनमा विश्वको लगभग ५ प्रतिशत महत्त्वपूर्ण खनिज पदार्थ छ । यहाँ १ करोड ९० लाख टनभन्दा बढी ग्रेफाइटको भण्डार छ । युक्रेन शीर्ष ५ ग्रेफाइट उत्पादक देशहरूमध्ये एक हो । विद्युतीय सवारी साधनको ब्याट्री बनाउन ग्रेफाइट प्रयोग गरिन्छ, जसको ठूलो माग छ ।

युक्रेनमा युरोपमा रहेको लिथियम भण्डारको विश्वको एक तिहाइ भाग पनि छ, जुन ब्याट्रीहरूमा प्रयोग गरिन्छ । रुसी आक्रमणअघि युक्रेनले विश्वव्यापी टाइटेनियमको ७ प्रतिशत उत्पादन गर्थ्‍यो । जुन एक हलुका धातु हो, जुन हवाईजहाजदेखि पावर प्लान्टसम्म विभिन्न उत्पादनहरूको निर्माणमा प्रयोग गरिन्छ ।

युक्रेनमा पनि दुर्लभ धातुहरूको उल्लेखनीय भण्डार छ । यी १७ तत्वहरूको समूह हुन्, जुन आधुनिक हतियार, हावा टर्बाइन, इलेक्ट्रोनिक्स र अन्य उत्पादनहरूको उत्पादनमा प्रयोग गरिन्छ । यद्यपि, केही खनिज भण्डारहरू रूसले कब्जा गरेको छ ।

युक्रेनी अर्थमन्त्री युलिया स्विरिडेन्कोका अनुसार कब्जा गरिएका क्षेत्रहरूमा अहिले ३५० अर्ब डलर बराबरको खनिज पदार्थ रहेको छ ।

क्यानडास्थित एक संस्थाले २०२२ मा एक सर्वेक्षण गरेको थियो, जसअनुसार रूसले युक्रेनको कोइला खानीहरूको ६३ प्रतिशत र यसको म्यागनीज, सिजियम, ट्यान्टलम र दुर्लभ पृथ्वी भण्डारको आधा हिस्सा कब्जा गरेको छ ।

‘वर्ल्ड न्यूक्लियर एशोसिएसन’ काअनुसार युक्रेनसँग युरोपकै सबैभन्दा ठूलो युरेनियम भण्डार छ, जसको कुल परिमाण १,०७,००० मेट्रिक टनभन्दा बढी रहेको अनुमान गरिएको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय आणविक ऊर्जा एजेन्सी (आइएइए)काअनुसार ८८ मेट्रिक टन कोइलाबाट प्राप्त हुने ऊर्जा एउटा अण्डा आकारको युरेनियमबाट प्राप्त गर्न सकिन्छ ।

ग्रेफाइट र लिथियम जस्ता खनिजहरू आजको अर्थतन्त्रको जग हुन् । यी हरित ऊर्जा, सेना र औद्योगिक क्षेत्रमा व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छ । त्यसैले उनीहरूको माग पनि ठूलो छ । जससँग यी धेरै छन् उनीहरू रणनीतिक रूपमा पनि बलिया छन् ।

युक्रेनस्थित खानी परामर्श फर्म जियोलोजिकल इन्भेस्टमेन्ट ग्रुपकी सीईओ इरिना सुप्रुनले यी खनिजहरू उत्पादन गर्न सकिँदैन । अथवा तिनीहरूलाई बनाउन धेरै महङ्गो पर्छ । त्यसैले अमेरिकी लगानीकर्ताहरूले यसमा नजर राखिरहेका छन् । यसबाट तपाईंले पैसा मात्र कमाउनुहुने छैन, जागिर पनि पाउनुहुनेछ ।

-अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमको सहयोगमा