किन चर्चामा छिन् पुटिनकी ‘प्रेमीका’ अलिना ?

काठमाडौं । रुसको स्वतन्त्र मिडियाले बारम्बार पूर्वओलम्पिक जिम्नास्ट अलिना काबाएवालाई राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनको साथीको रूपमा वर्णन गर्दछन् ।

पश्चिमी देशहरूको प्रतिबन्धको बीचमा काबाएवाको व्यक्तित्व धेरै निजी रह्यो ।

तर, हालैका महिनाहरूमा काबाएवा आफ्नो ‘स्काई ग्रेस’ जिम्न्यास्टिक एकेडेमीमार्फत सार्वजनिक जीवनमा फर्किएकी छन् ।

यसैबीच पहिलो प्रश्न छ कि उनले सार्वजनिक जीवनमा फर्किन यो समय किन रोजिन् ? दोस्रो प्रश्न हो, यो निर्णयले पुटिनसँगको उनको निकटताको बारेमा के बताउँछ ?

गत वर्ष कजान ब्रिक्स खेलकुदमा रुस, बेलारुस, थाइल्यान्ड, सर्बिया र ताजिकिस्तानसहित ‘स्काई ग्रेस’ क्लबका जिम्न्यास्टले पनि भाग लिएका थिए ।

ब्रिक्स राष्ट्रहरूले प्रत्येक वर्ष यी खेलहरू आयोजना गर्छन् । तर, ‘स्काई ग्रेस’ क्लबले यस कार्यक्रममा रुसी ब्यानरबाट आफूलाई टाढा राखेको थियो ।

‘स्काई ग्रेस’ क्लब दुई वर्षअघि मात्र बनेको थियो । तर, यो क्लबमा संस्थापक र नेता काबाएवाको प्रभाव बुझ्न गाह्रो छैन ।

अलिना रूसको सबैभन्दा सफल एथलीटमध्ये एक हुन् । अलिनाले ओलम्पिकबाहेक जिम्न्यास्टिकका विश्वस्तरका धेरै प्रतियोगितामा आफ्नो सफलता देखाइसकेकी छिन् ।

तर, पछिल्ला वर्षहरूमा उनी खेलकुदमा उपलब्धिभन्दा पनि राष्ट्रपति पुटिनसँगको कथित सम्बन्धका कारण चर्चामा छिन् ।

उनी पुटिनको कान्छो बच्चाकी आमा भएको दाबी गरिएको छ । भर्खरै प्रकाशित एक अनुसन्धानात्मक लेखमा उनका दुई छोरा रहेको दाबी गरिएको थियो ।

सन् २०२२ मा अमेरिका, बेलायत र युरोपेली सङ्घले काबाएवामाथि लगाएको कडा प्रतिबन्धको पछाडि ‘निकट सम्बन्ध’लाई कारण मानिएको थियो ।

पुटिनले सम्बन्ध स्वीकार गरेनन्

यद्यपि पुटिनले जिम्नास्ट काबाएवा सँगको सम्बन्धलाई कहिल्यै स्वीकार गरेका छैनन् ।

सन् २००८ मा विवाहसँग जोडिएको प्रश्नको जवाफ दिँदै पुटिनले भनेका थिए, “आफ्नो कल्पनाबाट अरुको जीवनमा ढाँट्नेलाई उनी कहिल्यै मन पराउँदिनन् ।”

तसर्थ, यो आश्चर्यजनक छैन कि सन् २०१५ मा काबाएवाले पुटिनको बच्चालाई जन्म दिएको दाबी गर्ने रिपोर्टहरू अस्वीकार गरिन् ।

पुटिनको व्यक्तिगत जीवनको बारेमा रूसभित्र धेरै कम कुराकानी छ । पुटिनका दुई छोरी मारिया र कटेरिना, एक शीर्ष मेडिकल फर्ममा प्रबन्धक र मस्को स्टेट युनिभर्सिटीमा १.७ बिलियन परियोजनाको प्रमुख मानिन्छन् ।

यसबाहेक पुटिनका अर्का आफन्त अन्नाको पनि चर्चा हुन्छ । उनी राष्ट्रपतिका भतिजा येभजेनी पुटिनकी छोरी हुन् र रक्षा मन्त्रालयमा उपमन्त्रीको हैसियत दिइएको छ । उनी पेशाले मनोचिकित्सक हुन् ।

पश्चिमी देशहरूले पुटिनका दुई छोरी र उनकी काकाकी छोरी अन्नामाथि पनि प्रतिबन्ध लगाएका छन् । रूसमा यी तीनले पनि ती सबै सुविधाहरू पाउँछन्, जुन सामान्य रूसी नागरिकलाई उपलब्ध हुँदैन ।

सन् २००७ मा खेलकुदबाट अवकाश लिएपछि अलिना तुरुन्तै रूसको माथिल्लो कक्षामा सामेल भइन् । उनी सात वर्ष रुसी संसद्‌को सदस्य रहिन् र त्यसपछि रुसको नेशनल मिडिया ग्रुपको बोर्ड निर्देशकको पद सम्हालिन् । यो पद पुटिनको धेरै नजिक रहेका युरीको हातमा थियो ।

ठूला भूमिकामा रहे पनि उनी सार्वजनिक रूपमा कमै देखिन्थिन् । उनी मिडियाबाट टाढै रहिन् । पत्रिकाहरूले उनलाई ‘आफ्ना कथाहरूको लागि लगभग अछुतो विषय’ भनेर वर्णन गर्दछन् ।

यो सबै सन् २०२२ मा अचानक परिवर्तन भयो, जब युक्रेन युद्ध पूर्ण जोशमा थियो, जब काबाएवाले ‘स्काई ग्रेस’ नामक लयबद्ध जिम्न्यास्टिक क्लबहरूको अन्तर्राष्ट्रिय महासङ्घ स्थापना गर्ने घोषणा गरिन् ।

मार्च २०२३ मा स्टेट नेचुरल ग्यास कन्सर्न ज्याजप्रोमले नवगठित जिम्न्यास्टिक क्लबलाई करिब २० मिलियन डलरको भवन उपहार दियो ।

काबाएवाको नवगठित क्लबले एक दर्जा प्राप्त गर्‍यो, जुन रूसमा लगभग कुनै खेलकुद सम्बन्धित संस्थाले प्राप्त गर्दैन । यस क्लबले घटनाहरू आयोजना गर्नका लागि आफ्नै नियमहरू पनि निर्णय गर्छ र अवस्थित जिमनास्टिक क्लबभन्दा धेरै फरक छ । यी कुराहरूले देखाउँछन् कि स्काई ग्रेस रूसमा दुर्लभ क्लब हो ।

जिम्न्यास्टिक कभर गर्ने एक खेलकुद पत्रकारले भने, “स्काई ग्रेस आफ्नै नियममा चल्ने क्लब हो । यसले आफ्नै खेलकुदको आधारमा प्रतियोगिता आयोजना गर्छ र अवार्ड पनि त्यही आधारमा दिन्छ ।”

काबाएवाका विद्यार्थीहरूले गत वर्ष युरोपमा आयोजित कार्यक्रममा पनि भाग लिएका थिए । निस्सन्देह, क्लबले तटस्थ स्थितिमा यी खेलहरूमा भाग लियो, तर प्रतिबन्धपछि कुनै पनि रूसी क्लबले यी खेलहरूमा भाग लिने मौका पाएको छैनन् ।

काबाएवा अब पश्चिमाद्वारा लगाएको प्रतिबन्धको बीचमा सार्वजनिक जीवनमा फर्केकी छन् र रूसी मिडियामा व्यापक रूपमा चर्चा भइरहेको छ ।

स्काई ग्रेस सामाजिक सञ्जालमा निकै सक्रिय छ । एकेडेमीको टेलिग्राम च्यानलमा विद्यार्थीहरूको तालिमका दर्जनौँ भिडिओ उपलब्ध छ । तर, एकेडेमीका प्रशिक्षकलाई थाहा नभएको जस्तो गरी यी भिडिओ खिचिएको देखिन्छ ।

तर, यो कुरा उनीहरुलाई थाहा नहुनु सम्भव छैन ।

ती खेलकुद पत्रकारले भने, “अलिना काबाएवाको कुनै पनि तस्वीर वा भिडिओ उनको जानकारी र अनुमतिबिना अनलाइन प्रकाशित गरिएको छैन । कसैले यस्तो गोप्य तरिकाले भिडिओ बनाएर पोस्ट गर्न सक्छ भन्ने सम्भव छैन । अलिनालाई क्यामेराको कोण र प्रकाशबाट देख्न सकिन्छ । उनले हरेक आवश्यक परिवर्तन गर्छिन् ।”

किन काबाएवा अचानक सार्वजनिक जीवन र मिडिया प्रवेश गर्ने निर्णय गरिन् ? यो स्पष्ट रूपमा भन्न सकिँदैन, तर यो निश्चित रूपमा युक्रेन युद्ध र पश्चिम द्वारा लगाएको प्रतिबन्धसँग जोडिएको छ ।

यसैबीच सेन्ट पिटर्सबर्गमा आर्थिक लगानी कार्यक्रममा पुटिनका दुई छोरी मारिया र कटरिना जनतासामु उपस्थित हुनु चर्चाको विषय बनेको छ ।

युद्धपछि विदेशी पाहुनाहरूले यो कार्यक्रममा चासो देखाएनन् । तर, पुटिनको अख्तियारलाई हेर्दा यो अझै पनि आकर्षणको केन्द्र हो ।

यी सबैको परिचय स्वतन्त्र सञ्चारमाध्यमबाट सार्वजनिक भइसकेको छ । यसबाहेक पुटिनसँगको घनिष्ट सम्बन्धका कारण पश्चिमी देशहरूले पनि उनीमाथि धेरै किसिमका प्रतिबन्ध लगाएका छन् ।

त्यसैले अब सार्वजनिक रूपमा आफ्नो पहिचान लुकाउने कुनै कारण छैन ।

युक्रेनसँगको युद्धको प्रभावमा नातावादको पर्दाफास पनि समावेश छ । यो अब गोप्य हुन सक्दैन । काबाएवासँगै पुटिनका अन्य आफन्तहरूको पनि आफ्नै महत्वाकाङ्क्षा छ । रुसका राष्ट्रपतिसँगको निकटताका कारण उनले आफ्नो महत्वाकाङ्क्षा पूरा गर्न आफूलाई चर्चामा ल्याउने प्रयास गर्नेछन् ।

काबाएवाले आफ्नो एकेडेमीलाई अगाडि बढाउने प्रयास गरिरहेकी छिन् र ‘स्काई ग्रेस’लाई अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाको रूपमा प्रवर्द्धन गरिँदै छ ।

गत वर्ष कतारमा भएको एउटा ठूलो प्रतियोगितामा काबाएवाले आफूलाई आयोजकको रूपमा प्रस्तुत गरेकी थिइन् र रुसी मिडियाले यसलाई व्यापक रूपमा कभर गरेका थिए । एक खेलकुद च्यानलले यस कार्यक्रमलाई कभर गर्नका लागि आफ्नो शीर्ष कमेन्टेटर पठाएको थियो ।

-बीबीसीबाट