धाँधली रोक्न भन्दै ट्रम्पले परिवर्तन गरे मतदान नियम, अब नागरिकता अनिवार्य

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले चुनावी प्रक्रिया परिवर्तन गर्ने कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरेका छन् ।

यसअन्तर्गत अमेरिकी नागरिकहरूले मतदाता दर्ताको लागि नागरिकताको प्रमाण पेस गर्नुपर्नेछ । चुनावमा धाँधली रोक्न भन्दै ट्रम्पले यो आदेश दिएको बताइएको छ ।

ट्रम्प प्रशासनका अधिकारीका अनुसार यसको उद्देश्य मतदाता सूचीमा अवैध रूपमा समावेश गरिएका आप्रवासीहरूलाई कारबाही गर्नु हो । हाल अमेरिकाका धेरै राज्यमा मतदाता दर्ताको लागि राहदानी वा जन्म प्रमाणपत्र देखाउनुपर्दैन ।

ट्रम्पले सन् २०२० को चुनावमा आफ्नो हारको लागि नक्कली मतदानलाई दोष दिएका थिए । यद्यपि, राज्यहरूले ट्रम्पको यो आदेशलाई अदालतमा चुनौती दिने तयारी गरेका छन् ।

आदेशमा ट्रम्पले भने, “भारत र ब्राजिलका मतदाताहरूले व्यक्तिको पहिचानलाई बायोमेट्रिक डाटाबेससँग जोडिरहेका छन्, जबकि नागरिकहरू यसको लागि धेरै हदसम्म आत्म-प्रमाणीकरणमा निर्भर छन् । ‘चुनावमा धाँधली’, तपाईंले यो शब्द सुन्नुभएको होला । म यसलाई भत्काउनेछु ।

कार्यकारी आदेश भनेको राष्ट्रपतिद्वारा एकतर्फी रूपमा जारी गरिएका आदेशहरू हुन् । यी आदेशहरूमा कानुनको शक्ति हुन्छ । यसका लागि कङ्ग्रेसको अनुमोदन आवश्यक पर्दैन । कङ्ग्रेसले यसलाई उल्टाउन सक्दैन । यद्यपि, यी कुराहरूलाई अदालतमा चुनौती दिन सकिन्छ ।

यी कार्यकारी आदेशहरू ट्रम्पका चुनावी वाचाहरू पूरा गर्ने उद्देश्यले तयार पारिएका हुन् ।

मतदानसँग सम्बन्धित कार्यकारी आदेशका महत्वपूर्ण बुँदा –

नागरिकता प्रमाणित गर्नुपर्ने : मतदानको लागि राहदानी, ड्राइभिङ लाइसेन्स जस्ता नागरिकताको प्रमाण आवश्यक पर्नेछ ।

राज्यबाट सहयोगको लागि अपिल : आदेशले राज्यहरूलाई सहयोग गर्न, सङ्घीय सरकारसँग मतदाता सूची साझा गर्न र चुनावसँग सम्बन्धित अपराधहरूको अनुसन्धानमा सहयोग गर्न अपिल गर्दछ ।

हुलाकमार्फत मतपत्र पठाउने समयसीमा : चुनाव सकिएपछि प्राप्त हुने हुलाकमार्फत मतपत्रहरू अमान्य मानिनेछन् ।

नियमहरू पालना नगरेमा कोषमा कटौती : आदेशमा स्पष्ट रूपमा भनिएको छ कि यदि कुनै राज्यले यी नयाँ नियमहरू पालना गर्दैन भने तिनीहरूलाई दिइने कोष घटाउन सकिन्छ ।

अमेरिकामा मतदानसम्बन्धी कुनै समान नियम छैन । प्रत्येक राज्यको आ-आफ्नै कानुन हुन्छ । टेक्सास, जर्जिया र इन्डियाना जस्ता राज्यहरूमा मतदान प्रक्रिया अत्यन्तै कडा छ । यहाँ मतदान गर्न, फोटो भएको परिचयपत्र (जस्तै ड्राइभिङ लाइसेन्स, राहदानी) देखाउनु आवश्यक छ ।

साथै, क्यालिफोर्निया, न्यूयोर्क र इलिनोइस जस्ता राज्यहरू मतदानको सन्दर्भमा त्यति कडा छैनन् । यी राज्यहरूमा नाम र ठेगाना दिएर वा बिजुलीको बिल जस्ता कुनै पनि कागजात देखाएर मतदान गर्न सकिन्छ ।

यसबाहेक मिशिगन जस्ता राज्यहरूमा मतदान गर्दा फोटो परिचयपत्र मागिन्छ । यदि कसैसँग यो छैन भने उसले शपथपत्रमा हस्ताक्षर गरेर मतदान गर्न सक्छ ।