सन्दर्भ ९/११ : अमेरिकी संसद् ध्वस्त गर्न अघि बढेको फ्लाइट ९३ को कथा
टाउकोमा रातो स्कार्फ लगाएका चारैजना अपहरणकारीहरू हतार-हतार आफ्नो सिटबाट उठे । उनीहरू ९:२८ बजे ककपिटमा प्रवेश गरे । यसको सबैभन्दा ठूलो प्रमाण यो थियो कि त्यही क्षणमा जहाज ३० सेकेन्डमा ६८० फिट तल झरेको थियो ।
काठमाडौं । फ्लाइट ९३ आफ्नो निर्धारित समय भन्दा ४० मिनेट ढिलो थियो । युनाइटेड एयरलाइन्सको बोइङ ७५७ विमान न्यूयोर्क अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको धावनमार्गमा थियो ।
चार जना अरब मूलका मानिस पहिलो कक्षको छ वटा पङ्क्तिमा बसेका थिए । उनीहरुले फिर्ता हुनको लागि टिकट किनेका थिएनन् ।
एक रात अघि उनीहरुले आफूलाई सबै प्रलोभनहरूबाट बाहिर निकाल्न, संघर्षको लागि खडा गर्न र अल्लाहको बारम्बार सम्झनाको नवीकरण गर्नु अघि मर्न निर्देशन दिने एक अरबी कागजात पढेका थिए ।
टम म्याकमिलनले आफ्नो पुस्तक ‘फ्लाइट ९३: द स्टोरी अफ द आफ्टरमाथ एन्ड द लिगेसी अफ अमेरिकन करेज’ मा लेखेका छन्, “यति सावधानीपूर्वक तयारी गर्दा पनि अल-कायदाले उडान ढिलो हुने सम्भावनालाई विचार गरेन । यो योजना पहिलो पटक सन् १९९६ मा अफगानिस्तानको पहाडमा बनाइएको थियो र त्यसपछिका केही वर्ष त्यसमा परिवर्तनहरू गरिएको थियो ।”
अपहरणका लागि छनोट गरिएका चार उडानहरू सबै त्यही बिहान ७.४५ देखि ८.१० बजेको बीचमा उडान भर्ने तालिका थियो । अल-कायदाले विमान उडेको १५ मिनेटभित्रै अपहरण सुरु गर्ने निर्णय पनि गरेको थियो ।
सबै कुरा योजनाबमोजिम र समयमै भएको भए चारवटा विमान एकपछि अर्को गरी ठूला भवनहरूमा ठोक्किने थिए र अमेरिकी राजनीतिज्ञ र सैन्य नेतृत्वलाई सोच्ने समय पनि हुने थिएन ।
विमानहरूले ककपिट घुसपैठको बारेमा चेतावनी
नेशनल ट्रान्सपोर्टेशन सेफ्टी बोर्डको रेकर्ड अनुसार ठीक ८:४१ बजे ४९ सेकेन्डमा एयर ट्राफिक कन्ट्रोलरले फ्लाइट ९३ का क्याप्टेन जेसन डल र फर्स्ट अफिसर लेरोय होमरलाई उनीहरू रनवे चारबाट उड्नसक्ने अनुमति दिइयो ।
एक मिनेटपछि जियाद जर्राह, अहमद अल हज्नावी, अहमद अल नामी र सईद अल घामदी पहिलो कक्षमा बसेर मिसनको लागी तयार भए । त्यो मंगलबार थियो । मिति थियो- सेप्टेम्बर ११, २००१ ।
अन्ततः फ्लाइट ९३ (अल-कायदाले अपहरण गरेकोमध्ये एक विमान) उड्यो । विमान लगभग खाली थियो । १८२ यात्रू क्षमता भएको विमानमा जम्मा ३३ जना यात्रू सवार थिए ।
ठीक ८:४० मा एक विमान ५०० किलोमिटर प्रति घण्टाको गतिमा वर्ल्ड ट्रेड सेन्टरमा ठोक्कियो । उसले गगनचुम्बी भवनको ९३ र ९९औं तल्लाको बीचमा ठूलो प्वाल बनायो ।
१७ मिनेट पछि ९:०३ मा दोस्रो विमान साउथ टावरमा ठोक्किएपछि मात्रै अमेरिकी प्रशासनले आक्रमणमा परेको महसुस गर्यो ।
बिहान ९:१९ मा युनाइटेड फ्लाइट डिस्प्याचर एड बालिन्जरले यस क्षेत्रमा उडान गरिरहेका १६ विमानलाई पहिलो चेतावनी दिए – ”ककपिट घुसपैठबाट सावधान रहनुहोस् । न्यूयोर्कको ट्रेड सेन्टर भवनमा दुईवटा विमान ठोक्किएका छन् ।”
उडान रेकर्डहरूले देखाउँछ कि फ्लाइट ९३ ले यो सन्देश बिहान ९:२४ मा प्राप्त गर्यो । ९:२६ मा क्याप्टेन डलले बलिङरलाई जवाफ दिए- ”एडले पछिल्लो सन्देश पुष्टि गर्छ ।”
ठीक दुई मिनेट पछि ९:२८ मा फ्लाइट ९३ को ककपिट ढोका बाहिर एक आवाज सुनियो ।
टाउकोमा रातो स्कार्फ लगाएका चारैजना अपहरणकारीहरू हतार-हतार आफ्नो सिटबाट उठे । उनीहरू ९:२८ बजे ककपिटमा प्रवेश गरे । यसको सबैभन्दा ठूलो प्रमाण यो थियो कि त्यही क्षणमा जहाज ३० सेकेन्डमा ६८० फिट तल झरेको थियो ।
उही समयमा क्लिभल्याण्डको एयर ट्राफिक कन्ट्रोलले ‘मेडे…यहाँबाट बाहिर जानुहोस्’ भनेको सुन्यो । ३० सेकेन्डपछि एउटै वाक्य तीन पटक सुनियो – ‘यहाँबाट निस्कनुहोस्’ ।
पृष्ठभूमिमा सङ्घर्षको मलिन आवाज पनि सुनिन्थ्यो । यो सम्भव छ कि जमिनमा भएका मानिसले ककपिटमा के भइरहेको छ भनेर सुन्न सकून् भनेरै डाहल वा होमरले जानाजानी माइक्रोफोनको बटन थिचेका थिए ।
मिचेल जुकफ आफ्नो पुस्तक ‘फल एन्ड राइज द स्टोरी अफ ९/११’ मा लेख्छन्, ”अर्को ९० सेकेन्डमा क्लिभल्याण्ड एयर ट्राफिक कन्ट्रोलर जोन वर्थले विमानसँग सम्पर्क गर्ने सात पटक प्रयास गरे तर, कुनै प्रतिक्रिया आएन । केही समयपछि यसको कारण थाहा भयो ।”
९:३१ बजेमा एक अज्ञात व्यक्तिले भारी सास फेर्दै अनौठो स्वरमा बोल्न थाले । यो सन्देश विमानमा बसेका यात्रूका लागि थियो तर, एयर ट्राफिक कन्ट्रोलले पनि सुनेका थिए ।
सन्देश थियो- ‘महिला र सज्जनहरू । यहाँ क्याप्टेन छ । कृपया बस्नुहोस् । बस्नुहोस् । हामीसँग बम छ ।’
जियाद जर्राहले फ्लाइट ९३ आफ्नो नियन्त्रणमा लिइसकेका थिए । त्यसपछि थाहा भयो यात्रूहरुलाई जहाज अपहरण भइसक्यो भनेर ।
अब जर्राहले फ्लाइट ९३ वाशिंगटनतर्फ डाइभर्ट गरे । बिहान ९ः३९ बजे उनले विमानलाई ४० हजार फिटको उचाइमा लगे । त्यसपछि उनले फेरी विमान तल झार्न थाले ।
यसअघि बिहान ९:३३ बजे ककपिटमा उपस्थित एउटी महिलाले भनिरहेको सुनियो- ”प्लीज, प्लीज, प्लीज, प्लीज, प्लीज, प्लीज, मलाई दुख नदिनुहोस्… हे भगवान ।”
अन्वेषकहरू विश्वास गर्छन्- ”आवाज सम्भवतः प्रथम श्रेणी महिला चालक दल सदस्य डेबी वेल्श वा वान्डा ग्रीनको हो । सबैभन्दा स्वीकृत सिद्धान्त यो हो कि ९/११ का सबै चार विमानमा आक्रमणहरू महिला चालक दलका सदस्यमाथि हिंसाबाट सुरु भयो ।”
९:३५ बजेमा फेरि एउटी महिलाको आवाज सुनियो, ”म मर्न चाहन्न ।”
भ्वाइस रेकर्डरको ट्रान्सक्रिप्ट अनुसार राति ९:३७ बजेमा ककपिट भित्रको सबै प्रतिरोध समाप्त भएको थियो । एक अपहरणकर्ताको आवाज सम्भवतः घामदी अल-सयदले यसो भनेको सुनियो- ‘सबै ठीक छ । मैले समाप्त गरें ।’
यसपछि महिला चालक दलको कुनै आवाज सुनिएन । त्यतिबेलासम्म उनको हत्या भइसकेको हुनसक्छ ।
तल फोन गरेर मेरा आफन्तहरूलाई सम्पर्क
९:३९ बजेमा जर्राहले घोषणा गर्न दोस्रो प्रयास गरे । यस पटक उनको स्वर पहिलेको भन्दा धेरै नियन्त्रित थियो । एयर ट्राफिक कन्ट्रोलबाट यस्तो घोषणा पनि सुनियो- ”यहाँ कप्तान छ । म तपाईंहरू सबैलाई बस्न भन्न चाहन्छु । हामीसँग जहाजमा बम छ र हामी फेरि एयरपोर्ट जाँदैछौं र हाम्रा मागहरू छन् । त्यसैले कृपया चुप लागेर बस्नुहोस् ।”
युनाइटेड एयरलाइन्सको विमानमा यात्रू र चालक दललाई ‘भेरिजोन’ इयरफोन नामक विशेष प्रविधिमार्फत् हावाबाट जमिनमा कुरा गर्ने सुविधा दिइएको थियो ।
विमान अपहरण भएको ३० मिनेटभित्रै जहाजमा रहेका १२ जना यात्रूले २३ र ३४औं पङ्क्तिको बीचमा राखिएका इयरफोनबाट ३५ वटा कल गरेका थिए । तीमध्ये २० वटा कल तुरून्तै विच्छेद भए पनि १५ वटा कल ट्याक डाउन भएका थिए ।
यी कलहरूले त्यस समयमा फ्लाइट ९३ मा के भइरहेको थियो भनेर धेरै संकेतहरू दिए । सबैभन्दा पहिले ९:३० बजे टम बर्नेटले क्यालिफोर्नियामा आफ्नी पत्नी डिनालाई फोन गरे ।
आफ्नो पुस्तक ‘द ओन्ली प्लेन इन द स्काई’ मा ग्यारेट एम. ग्राफले लेखेका छन्, ”डिनाले सोधिन्- टम, तिमी ठीक छौ ? टमले जवाफ दिए- होइन, म ठीक छैन । म अपहरण भएको विमानमा छु । अपहरणकर्ताले एक व्यक्तिलाई छुरा प्रहार गरेका छन् र अहिले हामीलाई विमानमा बम रहेको बताउँछन् । यसबारे प्रशासनलाई जानकारी गराउनुहोस् ।”
यात्रूहरूलाई विमानको पछाडि सारियो
विमानकी महिला चालक दल सदस्य (स्टेवार्डेस) स्यान्डी ब्राडशाले सबैभन्दा पहिले युनाइटेड एयरलाइन्सलाई यसबारे जानकारी गराइन् ।
९:३५ बजेमा उनले सान फ्रान्सिस्कोको मर्मतसम्भार कार्यालयको ३३औं पङ्क्तिबाट फोन डायल गरिन् र प्रबन्धकलाई भनिन्- ”हमलाकारीले ककपिट कब्जा गरेका छन् । बाँकी सबै यात्रूलाई विमानको पछाडि पठाइएको छ ।”
स्यान्डी छ मिनेटसम्म लाइनमा रहिन् । प्रबन्धकका अनुसार उनको आवाज अचम्मलाग्दो रूपमा शान्त थियो ।
टम म्याकमिलन लेख्छन्, ”यसबीचमा मार्क बिङ्घम आफ्नी आमासँग बोले- म मार्क बिङ्घम हुँ । उनी सायद यति धेरै दबाबमा थिए कि उनले आफ्नो पूरा नाम लिए । बिङ्घमले भने- ‘म तिमीलाई धेरै माया गर्छु भनेर भन्न चाहन्छु । म हाल सान फ्रान्सिस्को जाने विमानमा छु । तीन जनाले विमान आफ्नो नियन्त्रणमा लिएका छन् । बम रहेको बताउँछन् ।”
उनकी आमा एलिसले उनलाई सोधिन्- ”मार्क, ती मानिसहरू को हुन् ? बिङ्घमले यो प्रश्नको जवाफ दिएनन् तर, भने- तपाईंले मलाई विश्वास गर्नुपर्छ । मैले भनेको कुरा एकदम सहि हो ।”
विमानहरूलाई तुरून्तै अवतरण गर्न भनियो
यसैबीच क्लिभल्याण्ड एयर ट्राफिकले जियाद जर्राहको घोषणा सुन्नेबित्तिकै यसले तुरून्तै प्रतिक्रिया दियो- ‘ठीक छ, त्यो युनाइटेड ९३ कल गर्दैछ । बुझ्नुहोस् तपाईसँग बोर्डमा बम छ । अगाडि जानुहोस् । युनाइटेड ९३ अगाडि बढ्नुहोस् ।” तर, ककपिटबाट कुनै प्रतिक्रिया आएन ।
यसैबीच वायु नियन्त्रक जोन वर्थका लागि सबैभन्दा ठूलो चुनौती बिहान ९:४२ मा संघीय उड्डयन प्रशासनले अमेरिकी वायुक्षेत्रमा उड्ने सबै नागरिक विमानलाई नजिकैको विमानस्थलमा अवतरण गर्न आदेश दिँदा खडा भयो ।
सबै विमान हतारमा तल ओर्लन थाले तर, ओहायो माथिबाट उडेको फ्लाइट ९३ मा यसको कुनै असर परेन । त्यसले वाशिंगटन डीसी तर्फ उडान जारी राख्यो ।
अहिलेसम्म अमेरिकीहरूले फ्लाइट ९३ ह्वाइट हाउस वा क्यापिटल हिलतर्फ गइरहेको अनुमान गरेका थिए ।
मिचेल जुकोफले लेखेका छन्, ”क्यापिटल हिलमा एकजना पुलिस अफिसरले ‘एउटा विमान आउँदैछ’ भनेर कराउँदै हलमा गएर भने- बाहिर निस्क ।”
यो सुनेर महिलाहरू खाली खुट्टा बाहिर दौडिए । खतराको साइरन बज्न थाल्यो । कांग्रेसका केही सदस्य रूखमुनि भेला हुन थाले । सशस्त्र प्रहरी अधिकारीहरूले अमेरिकी सिनेटका नेताहरूलाई शीतयुद्धको समयमा बनाइएका बंकरहरूमा लगे ।
प्रतिरोध योजना
यसैबीच विमान ४० हजार फिटको उचाइबाट २० हजार फिटको उचाइमा ओर्लिएको थियो ।
यो स्पष्ट थियो कि जियाद जर्राहलाई यो उडान गर्न कठिनाइ भइरहेको थियो । जर्राह ९/११ को अपहरणकर्तामध्ये वाहिद एक व्यक्ति थिए, जससँग कमर्शियल पाइलटको लाइसेन्स थिएन र उसले अरूको तुलनामा विमान उडाउने प्रशिक्षणमा कम समय बिताएको थियो ।
यसैबीच यात्रूहरूबीच अपहरणकारीको प्रतिरोध गर्ने योजना बनाइएको थियो ।
टम म्याकमिलनले लेखेका छन्, ”टम बर्नेटले आफ्नी पत्नी डिनालाई फोनमा आफूले केही गर्ने योजना बनाएको बताए । दिनाले सोधे- तिमीलाई कसले सहयोग गर्छ ? टमले भने- धेरै मानिसहरू । हाम्रो एउटा समूह छ । अर्का यात्रू तेरेमी ग्लिकले भनिन्- हामी आपसमा भोट गरिरहेका छौं । म जस्ता तीनजना स्मार्ट मान्छे अहिले विमानमा छन् । हामी बमले व्यक्तिलाई आक्रमण गर्ने सोचिरहेका छौं ।”
उनले हतियारको रूपमा के प्रयोग गर्ने भन्ने पनि बताए । ”मसँग अझै पनि नास्ताको साथ आएको बटर चक्कु छ ।” टोड बीमरले लिसा जेफरसनलाई पनि भने, ”हामी केही गर्न जाँदैछौं । हामीसँग अर्को विकल्प छैन ।”
‘रोल गरौं’
बिहान ९:५३ मा जियाद जर्राह र सईद अल घामदीले पहिलो पटक विमानमा सवार यात्रूहरूले पनि विद्रोह गर्न सक्छन् भन्ने महसुस गरे ।
ककपिट बाहिर उभिरहेका अहमद अल हज्नावी र अहमद अल नामीले उनीहरूलाई यात्रूहरूले लगातार फोन गर्ने, भेटघाट गर्ने र हामीलाई हेरिरहेका थिए भनेर बताए । आफ्नो लक्ष्यमा पुग्न अझै आधा घण्टा लाग्ने जाराहलाई थाहा थियो ।
टम म्याकमिलन लेख्छन्, ”विद्रोह गर्ने यात्रूहरू विमानको बीचमा भेला भए । उडान परिचर स्यान्डी ब्राडशाले विमानको पछाडिको भागमा पानी तताइरहेकी थिइन् ताकि यसलाई अपहरणकर्तालाई फ्याँकियोस् । केही अन्वेषक विश्वास गर्छन् – उनीहरूले ककपिटमा खाना ट्रली दुर्घटना गर्ने बारे सोचिरहेका थिए ।”
जब टम बर्नेटकी श्रीमतीले उनलाई सोधिन्- ”के तपाईं आक्रमण गर्न पूर्ण रूपमा तयार हुनुहुन्छ ? बर्नेटको जवाफ थियो- हो रोल गरौं ।”
ककपिटमा यात्रूहरूको छापा
अपहरणकर्तामाथि आक्रमण ठीक ९:५७ मा सुरु भयो । उड्डयन इतिहासमा निहत्था यात्रूले उडानका क्रममा अपहरणकर्तालाई यसरी कहिल्यै आक्रमण गरेका थिएनन् ।
ग्यारेट एम. ग्राफ लेख्छन्, ”त्यस बेला एलिजाबेथ वैनियो आफ्नो सौतेनी आमासँग फोन लाइनमा थिइन् । उनले भनिन्- यी मानिसहरू ककपिटमा पस्ने तयारीमा छन् । म पनि जानुपर्छ । म तिमीलाई माया गर्छु । अलविदा ।”
त्यही क्रममा स्यान्डी ब्राडशले पनि आफ्ना श्रीमानलाई भनिन्, ”सबैजना पहिलो कक्षमा जान्छन् । म पनि त्यहाँ जान चाहन्छु । बाइ ।”
यसरी ७५७ विमानको २० इन्च साँघुरो करिडोर पार गर्दै ती यात्रूले ककपिटमा आक्रमण गरेका थिए । विमान उडाउँदै आएका जर्राह र उनका साथी घामदीले ती मानिसको आवाज सुने । उनीहरू दुवैले विमान उडाउन निकै कठिनाइको सामना गर्नुपरेको थियो ।
यी आवाजले उनीहरुलाई थप विचलित बनायो । भ्वाइस रेकर्डरको ट्रान्सक्रिप्टमा भनिएको छ- ९:५७ मा जर्राहले कराएर सोधे, ”के छ?” त्यसपछि पछाडिबाट झगडाको आवाज सुनियो ।
यात्रूको सन्तुलन गुमाउनका लागि उनले विमानको जुवालाई दायाँबाट बायाँ घुमाउन थाले । त्यसपछि यात्रू बर्नेटको चर्को स्वर सुनियो, ”ककपिटमा! ककपिटमा!” त्यसमा जर्राहले अरबीमा भने- ”उनीहरू ककपिटमा प्रवेश गर्न चाहन्छन् । भित्रबाट ढोका बन्द गर्नुहोस् ।”
जर्राहले विमानलाई तल झार्ने काम भने जारी राखे । त्यतिन्जेल विमान पाँच हजार फिट तल झरेको थियो ।
राति ९:५९ मा जर्राहले आफ्नो रणनीति परिवर्तन गर्यो । उसले विमानको नाक माथि र तल सार्न थाल्यो । करिब १० बजेतिर यात्रूमाथि आक्रमण बढेपछि ककपिटमा रहेका अपहरणकारीले विमान दुर्घटनाको कुरा गरेका थिए ।
जर्राहले भने, ‘अब पूरा गर्नुपर्छ ?’ घामदीको जवाफ थियो- ”होइन, अझै छैन । तिनीहरू सबैभित्र आएपछि हामी समाप्त गर्नेछौं ।”
फ्लाइट ९३ फेरि तल आयो, यात्रूहरू अझै ककपिटमा प्रवेश गरेका थिएनन् र अझै पनि विमान जर्राहको नियन्त्रणमा थियो । तर, त्यतिन्जेल जर्राहले अवस्थाको गम्भीरता बुझिसकेको थियो ।
पहिलो पटक उनले घामदीलाई नामले सम्बोधन गर्यो । ‘माथि, तल सईद, माथि र तल ।’ पाँच सेकेन्डपछि एक यात्रूले ‘रोल इट’ भनेर कराए ।
सायद उसले खानाको ट्रली भनेको हुनसक्छ किनभने त्यस पछि प्लेट र गिलास खस्ने र फुटेको आवाज सुनिन्थ्यो ।
फ्लाइट ९३ दुर्घटना
१० बजेको एक मिनेटमा विमान फेरि माथि जान थाल्यो । टम म्याकमिलन लेख्छन् – ”त्यसपछि जर्राहले भने- के समय आएको छ ? के हामीले छोड्नुपर्छ ? घामदीले भने- ठीक छ । त्यसै गरौं ।”
त्यसपछि अचानक मानिसहरूको चिच्याहट सुनियो । त्यसपछि अपहरणकर्ताले महसुस गरे कि यदि तिनीहरूले विमान उडान गर्न जारी राखे भने यात्रूहरूले चाँडै उनीहरूलाई पराजित गर्नेछन् ।
जर्राहले ‘सैद, अक्सिजन काट’ भन्दै कराउँदै थियो । अर्कोतर्फ यात्रूहरू ‘गो गो, मुभ मुभ’ भन्दै चर्को स्वरमा चिच्याइरहेका थिए ।
त्यसपछि यात्रूहरूले ककपिटको ढोका तोड्न सफल भए । जर्राह अरबीमा चिच्यायो ।” तल राख । यसलाई तल फ्याँक्नुहोस् ।” केही सेकेन्डपछि घामदीको आवाज सुनियो- ”मलाई दिनुहोस्, मलाई दिनुहोस् ।”
त्यतिन्जेल यात्रूहरू ककपिटमा पुगिसकेका थिए र जर्राहलाई कुट्न थालेका थिए । सम्भवतः घामदी जहाजको नियन्त्रण लिन खोज्दै थियो । त्यतिन्जेल ढिलो भइसकेको थियो ।’
विमान पेन्सिलभेनियाको समरसेट काउन्टीमा खसेको थियो । ५६३ माइल प्रतिघण्टाको गतिमा उडेको बोइङ ७५७ प्लेन नोज ४० डिग्रीको कोणमा डुबेर जमिनमा ठोक्किएर बिजुलीको तार भाँचिएको थियो ।
त्यतिबेला यसमा करिब पाँच हजार ग्यालन जेट इन्धन भरिएको थियो । जमिनमा ठोक्किने बित्तिकै विमान टुक्रा टुक्रा भयो र आगो लागेर खरानी भयो । त्यतिबेला घडीमा १०:०३ बजिसकेको थियो ।
अमेरिकी राजधानी वासिङ्टन डीसी त्यहाँबाट अझै १५ मिनेट टाढा थियो ।
–बीबीसीको सहयोगमा
What's Your Reaction?
