अमेरिकी राष्ट्रपतिका उम्मेदवारको बहस : रुस-युक्रेन युद्ध २४ घण्टामै रोक्ने ट्रम्पको दाबीमा कमलाको यस्तो जवाफ

काठमाडौं । बुधबार (सेप्टेम्बर ११) अमेरिकी राष्ट्रपति पदका उम्मेदवार डोनाल्ड ट्रम्प र कमला ह्यारिसबीच चुनावी बहस भएको छ ।

दुवैले गर्भपतन, आप्रवासन, अर्थतन्त्र, परराष्ट्र नीति, हिंसा जस्ता ६ विषयमा ९० मिनेटसम्म बहस गरेका थिए । बहस सुरु हुनुअघि कमला ट्रम्पको पोडियममा पुगिन् र हात मिलाइन् ।

बहसका क्रममा ट्रम्पले राष्ट्रपति चुनाव जितेको २४ घण्टाभित्र रुस–युक्रेन युद्ध रोक्ने बताए ।

यसको जवाफ दिँदै कमला ह्यारिसले भनिन्, ‘यदि तपाईं राष्ट्रपति हुनुहुन्थ्यो भने, पुटिन अहिले किभमा बसेर तपाईंलाई दिउँसोको खाना खुवाइरहेका हुने थिए ।’

कमला ह्यारिसले बहसमा ३७ मिनेट ३६ सेकेन्डसम्म बोलिन् भने ट्रम्पले उनीभन्दा ५ मिनेट बढी समय लिए । उनले ४२ मिनेट ५२ सेकेण्डसम्म आफ्नो धारणा राखेका थिए । बहस सकिएपछि दुवै नेता हात नमिलाएर त्यहाँबाट फर्किएका थिए ।

ट्रम्प र कमलाबीचको पहिलो राष्ट्रपति बहस

ट्रम्प र कमलाबीचको यो चुनावमा पहिलो र अन्तिम बहस थियो । कमलाले पहिलो पटक राष्ट्रपति चुनावको बहसमा भाग लिइन् भने ट्रम्पले सन् २०१६ देखि २०२४ सम्म ५ पटक बहसमा भाग लिएका छन् ।

यस चुनावमा पहिलो राष्ट्रपति बहस ट्रम्प र जो बाइडेनबीच जुन २७ मा भएको थियो । बहसमा बाइडेन कमजोर देखिएका थिए । त्यसपछि उनले राष्ट्रपतिको उम्मेदवारी त्यागे । त्यसपछि डेमोक्रेटिक पार्टीले कमलालाई उम्मेदवार बनाएको हो ।

फिलाडेल्फियाको राष्ट्रिय संविधान केन्द्रमा नेपाली समयअनुसार बिहान ६:४५ बजे बहस सुरु भएको थियो । यो बहस एबीसी न्यूजका एन्कर डेभिड मुइर र लिन्से डेभिसले आयोजना गरेका थिए ।

दुवै उम्मेदवारबाट एक/एक गरी प्रश्न सोधियो । दुवैलाई जवाफ दिन २ मिनेट दिइएको थियो । उम्मेदवारलाई १ पेन, १ नोटप्याड र १ पानीको बोतल पनि दिइएको थियो ।

उम्मेदवारको पालो आएपछि मात्रै उनको माइक्रोफोन अन हुने नियम बनाइएको थियो । बहसको क्रममा २ विज्ञापन ब्रेकहरू थिए, जसमा ट्रम्प र ह्यारिसलाई उनीहरूको स्टाफसँग कुरा गर्न अनुमति थिएन । नोट बहसमा अनुमति थिएन । बहसका क्रममा प्रत्यक्ष दर्शक पनि उपस्थित थिएनन् ।

बहसमा सोधिएका ६ प्रश्न र उत्तर

प्रश्न १ – दुवै पक्षले अध्यागमन र सीमा सुरक्षालाई ठूलो मुद्दा मान्छन् । कमला, तपाईंको पार्टी यसमा के गर्दैछ ?

कमलाको जवाफ – अध्यागमन सम्बन्धी समस्याका लागि ट्रम्प जिम्मेवार छन् । उनको पार्टीले यो विधेयकलाई रोक्न खोज्यो । ट्रम्पले आफ्ना मानिसहरूलाई बोलाएर त्यसो गर्न आग्रह गरे । किनभने उनीहरु समस्याको अन्त्य हुन चाहँदैनन् ।

ट्रम्पको काउन्टर – हाम्रो देशमा दिनहुँ हजारौं अपराधीहरू आउँदैछन् । तिनीहरू (आप्रवासीहरू) कुकुरहरू खान्छन्, तिनीहरूले मानिसहरूका घरपालुवा जनावरहरू खान्छन् ।

उनको भनाइमा अवरोध गर्दै संञ्चालकले यसको कुनै प्रमाण नभेटिएको बताए ।

यसबारे ट्रम्पले थप भने, ”टिभीमा आप्रवासीहरूले कुकुरहरू उठाए र पकाएर खाए भन्ने कुरा सुनेका थिएँ ।”

कमलाले ट्रम्पका अनुसार आप्रवासीहरूले घरपालुवा जनावर खान्छन् भनी काउन्टर गर्छिन् ।

प्रश्न २ – ट्रम्प, तपाईंले ६ हप्तापछि पनि गर्भपतन गर्न अनुमति दिने भन्नुभएको थियो तर, त्यसपछि तपाईं आफ्नो भनाइमा फर्कनुभयो । उपराष्ट्रपति पदका उम्मेदवार जेडी भान्सले भने कि तपाईंले गर्भपतन प्रतिबन्ध बिललाई भिटो गर्नुहुनेछ ?

ट्रम्पको जवाफ – डेमोक्रेटिक पार्टीले गर्भावस्थाको ९ महिनामा गर्भपतन गर्ने अधिकार दिन चाहन्छ । भर्जिनियाका पूर्व गभर्नरले भनेका थिए कि बच्चा जन्मेपछि के गर्ने भनेर हेर्नेछौं । आवश्यक परे मारिनेछ । त्यसैले मैले गर्भपतनमा मेरो अडान परिवर्तन गरें ।

कमलाका उपराष्ट्रपति उम्मेदवारले ९ महिनामा गर्भपतन गर्न वा जन्मेपछि बच्चा मार्ने कुनै समस्या नभएको बताउनुभएको थियो ।

कमलाको काउन्टर – ट्रम्प झुट बोल्दै छन् । ट्रम्पकै कारण आज अमेरिकाका २० राज्यमा गर्भपतनमा प्रतिबन्ध लगाइएको छ । जसका कारण बलात्कार पीडितले आफ्नो लागि निर्णय लिन कठिनाई भोग्नु परेको छ । सरकार वा ट्रम्पले महिलाहरूलाई आफ्नो शरीरमा के गर्नुपर्छ भन्न सक्दैनन् । म मेरो कार्यकालमा गर्भपतन गर्न अनुमति दिने विधेयकमा पक्कै हस्ताक्षर गर्नेछु ।

ट्रम्पको काउन्टर – म गर्भपतनमा प्रतिबन्ध लगाउने पक्षमा छैन । यो मुद्दाले देशलाई ५२ वर्षदेखि विभाजित गरेको छ । अमेरिकाका सबै राज्यहरूले अब गर्भपतनको बारेमा आ-आफ्नो निर्णयहरू लिइरहेका छन् । मलाई गर्भपतन विधेयकमा भिटोको आवश्यकता पर्दैन, किनकि कमला ह्यारिसले कहिल्यै चुनाव जित्ने छैन ।

कमला वामपन्थी हुन् । उनका बुबा कम्युनिस्ट हुन् । उनले कमलालाई वामपन्थ राम्ररी सिकाएका छन् । पुटिनले पनि उनलाई समर्थन गरेका छन् । कमलालाई गर्भावस्थाको ७, ८ र ९ महिनामा गर्भपतन गर्न दिने हो कि भनेर सोध्नुपर्छ ।

ट्रम्पलाई रोक्दै कमलाले भनिन्, ”यो सब झूट हो । ट्रम्पको नीतिका कारण गर्भवती महिलाले उपचारका लागि अन्य राज्यमा जानुपर्ने बाध्यता छ । हामी यो हुन दिदैनौं ।”

जब ट्रम्पले कमलालाई वामपन्थी भन्दै थिए, कमला हाँस्दै उनलाई हेर्दै थिइन् ।

प्रश्न ३ – गाजामा ११ महिना देखि युद्ध चलिरहेको छ । हमाससँग अझै पनि १०० जना बन्धक छन् । गत हप्ता इजरायली प्रधानमन्त्री नेतान्याहुले शान्ति सम्झौता नहुने बताएका थिए । कमला, यसमा के भन्नुहुन्छ ?

कमलाको जवाफ – आतंकवादी संगठन हमासले ७ अक्टोबरमा इजरायलमा आक्रमण गरेको थियो । तिनीहरूले १२०० भन्दा बढी निर्दोष इजरायलीहरूलाई मारे । धेरै महिलालाई बलात्कार गरे । इजरायलसँग आफ्नो रक्षा गर्ने अधिकार छ तर, यो पनि सत्य हो कि यो युद्ध धेरै लामो समयसम्म तानिएको छ ।

अब युद्ध अन्त्य हुनुपर्छ । हामीलाई बन्दीहरूलाई मुक्त गर्न अनुमति दिने युद्धविराम सम्झौता चाहिन्छ । दुई राज्य सिद्धान्त इजरायल-प्यालेस्टाइन समस्याको समाधान हो । प्यालेस्टाइनका जनताको पनि यसमा चासो छ । हामीले गाजा पुनर्स्थापना गर्नुपर्छ । प्यालेस्टिनीहरूलाई सुरक्षा प्रदान गर्नुपर्नेछ ।

ट्रम्पको काउन्टर – यदि म अमेरिकाको राष्ट्रपति भएको भए यो युद्ध कहिल्यै सुरु हुने थिएन । कमला इजरायलीहरूलाई घृणा गर्छिन् । नेतन्याहु अमेरिकी कंग्रेसलाई सम्बोधन गर्न आउँदा कमलाले पार्टी गरिरहेको हुनाले उहाँलाई भेट्नुभएन । कमलाले मध्यपूर्वका मानिसहरूलाई पनि घृणा गर्छिन् ।

म आधुनिक इतिहासमा सबैभन्दा इजरायल समर्थक राष्ट्रपति हुँ । यदि म राष्ट्रपति भएको भए हमाससँग आतंक फैलाउन पैसा हुने थिएन । मध्यपूर्वमा के भइरहेको छ हेर्नुस् । कमलाले जित्यो भने २ वर्षमा इजरायलको अस्तित्व समाप्त हुनेछ ।

कमलाको जवाफ – ट्रम्पले देश तोड्ने राजनीति गर्छन् । उनी तानाशाह हुन् । एउटा तानाशाहले अर्को तानाशाहलाई मन पराउँछ । उनीहरु पहिलो दिनदेखि तानाशाह बन्न चाहन्छन् । सबैलाई थाहा छ कि उनले तानाशाह किम जोङ उनलाई प्रेम पत्र लेख्ने गर्थे ।

संसारभरका तानाशाहहरू तपाईलाई फेरि राष्ट्रपति बन्न चाहन्छन् । तिनीहरूले तपाईंलाई आफ्नै फाइदाको लागि प्रयोग गर्नेछन् । मैले तपाईसँग काम गरेका धेरै सैन्य अधिकारीहरूलाई भेटेको छु । तिनीहरूले तपाईंलाई अपमानको रूपमा हेर्छन् । तिमीलाई देशको सुरक्षाका लागि खतरनाक ठान्छन् ।

प्रश्न ४ – कमला, तालिबान अफगानिस्तानमा फर्केको तरिकाको लागि के तपाइँ जिम्मेवारी लिनुहुन्छ ?

कमलाको जवाफ – अफगानिस्तानबाट अमेरिकी सेना फिर्ता गर्ने राष्ट्रपति बिडेनको निर्णयलाई म समर्थन गर्छु । यसअघि ४ राष्ट्रपतिले यो गर्न भनेका थिए तर, बाइडेनले त्यसलाई पूरा गरेका थिए । नतिजा यो भयो कि अब अमेरिकी नागरिकहरूले त्यो युद्धको लागि दैनिक ३०० मिलियन डलर तिर्नु पर्दैन ।

अहिलेसम्म अफगानिस्तान वा विश्वको कुनै पनि भागमा कुनै पनि युद्धमा अमेरिकी सैनिक संलग्न भएको छैन । ट्रम्पले आफ्नो कार्यकालमा अमेरिकी इतिहासकै सबैभन्दा कमजोर सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका थिए ।

उनले अफगानिस्तानको सरकारलाई बाइपास गरे र आतंकवादी संगठन तालिबानसँग प्रत्यक्ष व्यवहार गरे । ट्रम्पले ५ हजार तालिबानी आतंकवादीलाई रिहा गरेका छन् । उनले तालिबान नेतालाई क्याम्प डेभिडमा बोलाए, जहाँ हामी विश्वका सम्मानित नेताहरूलाई बोलाउँछौं ।

ट्रम्पको काउन्टर – त्यसबेला तालिबानले हाम्रा सैनिकहरूलाई मारिरहेको थियो । मैले तालिबान प्रमुख अब्दुललाई भने कि यदि हाम्रा एकजना सैनिक पनि मारिए भने तपाईले समस्याको सामना गर्नुपर्नेछ । त्यसपछि १८ महिनासम्म कसैको मृत्यु भएन ।

माइक पोम्पेओ (पूर्व अमेरिकी विदेशमन्त्री)द्वारा तालिवानसँग गरेको सम्झौता सबैभन्दा राम्रो थियो । कार्यान्वयन भएको भए हाम्रा एक जना सिपाही पनि त्यहाँ छोड्ने थिएनन्, हाम्रा धेरै नागरिक त्यहाँ छोड्ने थिएनन् । साथै, ८५ डलर बिलियन मूल्यको नयाँ सैन्य उपकरण त्यहाँ बाँकी छैन ।

यो सबै सम्झौतामा लेखिएको थियो, तर यी मानिसहरू (डेमोक्रेट)ले सम्झौता रद्द गरे । यसले सेनाको सबैभन्दा खराब सम्भावित फिर्ताको नेतृत्व गर्‍यो, जुन अमेरिकी इतिहासको सबैभन्दा लाजमर्दो क्षण हो । यसैकारण रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गर्‍यो, किनभने कमला र बाइडेन अयोग्य छन् भन्ने थाहा थियो ।

प्रश्न ५ – कमला, तपाईं ४ वर्षअघि जनताबाट निर्वाचित हुनुभएको थियो, ४ वर्षमा देशको अर्थतन्त्रमा सुधार भयो जस्तो लाग्छ ?

कमलाको जवाफ – म मध्यमवर्गीय परिवारमा हुर्केकी हुँ । यस चरणमा म मात्र एक हुँ, जसले अमेरिकाका मध्यम वर्गका मानिसहरूको प्रगतिको बारेमा सोच्दछ । म अमेरिकी जनताको सपनामा विश्वास गर्छु । त्यसैले सबैका लागि अवसर हुने गरी अर्थतन्त्रको योजना बनाएको छु । हाम्रो देशमा घरको अभाव छ । म मध्यम वर्गका लागि कर कटौती गर्नेछु । साना व्यवसाय प्रवर्द्धन गर्नेछु ।

कमलाले ट्रम्पले अमेरिकाको मध्यम वर्गमाथि वार्षिक ४ हजार डलरको बोझ बढाउने बिक्री कर योजना बनाएको आरोप लगाएकी छन् ।

नोट – कमलाले अब के गर्छिन् भनेर मात्र बताइन् । जबकी उनलाई ४ वर्षमा के गर्नुभयो भनेर सोधिएको थियो ।

ट्रम्पको काउन्टर – कमलाको आरोप झुटो हो, यो कुरा उनलाई पनि थाहा छ । हामी अमेरिकी जनतामा नभई अन्य देशहरूमा करवृद्धि गर्नेछौं । जब मैले यो गरें, देशमा मुद्रास्फीति थिएन । आज हाम्रो देशमा ऐतिहासिक मुद्रास्फीति छ ।

मैले चीनमा कर लगाएर ३५ मिलियन कमाएको छु । तिनीहरूले यो गरेनन् । मुद्रास्फीतिका कारण संसारभरबाट लाखौं मानिस हाम्रो देशमा आउने गरेका छन् । तिनीहरू जेल र पागलखानाबाट आउँदैछन् । तिनीहरूले हाम्रो काम लिइरहेका छन् ।

कमलाको काउन्टर – ट्रम्पले हामीलाई के छोडे । डोनाल्डले देशमा ऐतिहासिक बेरोजगारी दर र कमजोर स्वास्थ्य प्रणाली छोडे । हामीले उनीहरूले छोडेको गडबडीलाई ठीक गरेका छौं । कमलाले परियोजना २५ उल्लेख गरिन् ।

यसमा ट्रम्पले भने – ”यो झूट हो, मैले प्रोजेक्ट २५ पढेको छैन र पढ्ने पनि छैन ।”

ट्रम्पको काउन्टर – हामीले कोरोनाको समयमा विश्वका लागि भेन्टिलेटर बनायौं । हामीले सबै काम गर्यौं जुन कसैले सोचेको पनि थिएन । हाम्रो पालामा उत्कृष्ट अर्थतन्त्र थियो । सेनामा भएको सुधारको श्रेय र धेरै कारणले श्रेय पाउँछु तर कोरोनालाई राम्रोसँग व्यवस्थापन गर्ने श्रेय कहिल्यै पाइनँ ।

कमलाको काउन्टर – नोबेल विजेताहरू विश्वास गर्छन् कि ट्रम्पको योजनाले देशलाई मुद्रास्फीतितर्फ धकेलिरहेको छ । ट्रम्पसँग अमेरिकी जनताका लागि कुनै योजना छैन । त्यसमा ट्रम्पले कमलालाई रोक्दै भने कि मेरो योजना उत्कृष्ट छ, यसले मानिसलाई रोजगारी दिनेछ र अमेरिकामा प्रगति हुनेछ । कमलासँग कुनै योजना छैन, उनले बिडेनको योजनाको नक्कल गर्छिन् ।

प्रश्न ६ – ट्रम्प, के तपाईं क्यापिटल हिल हिंसामा पछुताउनु भएको छ ?

ट्रम्पको जवाफ – मैले मेरो भाषणमा समर्थकहरूलाई शान्तिपूर्वक काम गर्न भनेको थिएँ । अर्कोतर्फ उनको एक महिला समर्थक (एस्ले ब्याबिट) प्रहरीको गोलीबाट मारिइन् ।

यसमा मेरो बोली बाहेक अरु केही छैन । मैले पहिले नै भनेको थिएँ कि यो ठूलो र्‍याली हुनेछ । र यो मैले गरेन, अरूले गरे । मैले तिमीलाई १० हजार नेशनल गार्ड र सिपाही दिने भनेको थिएँ ।

न्यान्सी पेलोसीले यसलाई अस्वीकार गरिन् । न्यान्सी पेलोसी र वाशिंगटन डीसीका मेयरले आफ्नो काम गरेको भए जनवरी ६ मा के भयो त्यो हुने थिएन । म सुरक्षाको लागि जिम्मेवार थिएन, न्यान्सी पेलोसी जिम्मेवार थिए । उनले आफ्नो काम गरिनन् ।

कमलाको काउन्टर – म ६ जनवरीमा क्यापिटल हिलमा उपस्थित थिएँ । त्यतिबेला म उपराष्ट्रपति निर्वाचित र कार्यवाहक सिनेटर थिएँ । त्यो दिन अमेरिकाका राष्ट्रपति (ट्रम्प)ले हाम्रो देशको राजधानीमा आक्रमण गर्न भीड बोलाए ।

त्यो दिन १ सय ४० जना क्यापिटल हिलमा प्रवेश गरेका थिए । कतिपयको मृत्यु समेत भयो । यसको कारण राष्ट्रपति ट्रम्पको भाषण थियो । जब यो गर्व केटा मिलिशियाको लागि आयो ।

• सम्बन्धित सामग्रीहरू

कमलालाई ‘ह्यारिस डक्ट्रिन’ स्थापना गर्न सात अवसर

अमेरिकी राष्ट्रपतिमा ट्रम्प विजयी हुनसक्ने यी ५ कारण

वृद्ध ट्रम्पविरुद्ध ऊर्जावान् ह्यारिस : विगतका कमजोरी सुधार्दै बन्लिन् राष्ट्रपति ?

ह्यारिसलाई कमजोर देखाएर चुनाव जित्ने ट्रम्पका तीन रणनीति

ट्रम्पको नस्लीय प्रश्न : ह्यारिस अश्वेत कि भारतीय ?

चीनको मनमा को छ ? ट्रम्प कि ह्यारिस ?

‘ह्यारिस तीन प्रमुख राज्यमा ट्रम्पभन्दा अगाडि’

कमला ह्यारिसलाई ‘कम्युनिष्ट’ भन्नु ट्रम्प आत्तिएको लक्षण