यसकारण बढ्दैछ मान्छेमा यौनसम्बन्धी चिन्ता

यौन जीवन मानवको एक महत्त्वपूर्ण पक्ष हो तर, यसबारे खुलेर छलफल गरिँदैन । कतिपय समाजमा यसलाई अश्लीलतासँग जोडिन्छ । सामाजिक मर्यादाका लागि गोप्य राखिन्छ । यौनबारे कुरा गर्नु लज्जाको विषय मानिन्छ । तर, यौन र अन्तरङ्ग सम्बन्धबारे मान्छेका मनमा भने अनेक प्रश्न र चिन्ता हुन्छन् ।

हिजोआज यौनरोग चिकित्सक, यौन विशेषज्ञ तथा परामर्श दाता छन् । तर, त्यहाँसम्म पनि कमै मान्छे पुग्दछन् । औसत यौन जिज्ञासा मान्छेले आफ्नै अनुभवबाट शान्त गर्न चाहन्छन् ।

द न्यूओर्क टाइम्समा प्रकाशित क्याथरिन पियर्सनको एक रिपोर्टअनुसार यौन चिकित्सक तथा विज्ञसम्म पुग्ने मान्छेका यौन जिज्ञासा वा चिन्ता भने उस्तैउस्तै हुन्छन् । ती बारम्बार दोहोरिन्छन् ।

यौनबारे सबैभन्दा धेरै मान्छेमा हुने चिन्ता शारीरिक सम्पर्कको पटक र स्वास्थ्यको सम्बन्ध हो । अधिकांश दम्पती यो ठान्दछन् कि नियमित सम्बन्ध बनाउने जोडीको यौन स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ । ती घनिष्ठ भावनात्मक सम्बन्ध र प्रेममय वातावरणमा बाँचिरहेका हुन्छन् ।

लोरी ब्रुटो ब्रिटिश कोलम्बिया विश्व विद्यालयमा मानोविज्ञानविज्ञ, प्राध्यापक तथा ‘वेटर सेक्स थ्रू माइन्डफूनेश’ किताबकी लेखका हुन् । उनी यौनबारे यस्तो मान्यता अस्वीकार गर्दछिन् । उनको विचारमा दम्पतीहरूको शारीरिक सम्बन्धको आवृत्ति यौन स्वास्थ्य र घनिष्ठ अन्तरङ्ग सम्बन्धको अर्थपूर्ण मानक हैन ।

उनको विचारमा धेरै पटकको सम्बन्धले मात्रै यौन साझेदारको खुसी अभिव्यक्ति गर्न सक्दैन । यौन सम्बन्धको सबैभन्दा असल गुण के हो भने दुवै पक्ष स्वतन्त्र मानसिकतामा एकअर्काप्रति आकर्षित र यौन सम्बन्धपछि उत्तिकै खुसी र सन्तुष्ट हुनुपर्दछ ।

लोरी ब्रुटोले पियर्सनसँग भनेकी छन्, “मैले त्यस्ता थुप्रै दम्पती भेटेकी छु, जो दैनिक यौन सम्पर्क गर्दछन् तर, एकअर्काप्रति सन्तुष्ट र खुसी भने छैनन् ।” एक प्रकारको दबाब, अल्पज्ञान, क्षणिकता र भ्रममा उनीहरू यस्तो गर्दछन् ।

अर्कोतिर उनले त्यस्ता दम्पती पनि थुप्रै भेटेकी छन्, जो आफ्नो काम वा पेशामा फरकफरक ठाउँमा बस्दछन् । मुस्किलले ३ महिनामा एकपटक उनीहरूको भेट हुन्छ । वर्षमा ३/४ पटकभन्दा बढी यौन सम्बन्ध बनाउने अवसर उनीहरूले पाउँदैनन् । तर, दैनिक यौन सम्पर्क गर्ने जोडीभन्दा यिनीहरू बढी खुसी र सुखी लाग्दछन् । उनीहरूको प्रेम सम्बन्ध र एकअर्काप्रतिको आकर्षण बलियो हुन्छ ।

मानिसको दोस्रो ठूलो यौन चिन्ता दम्पतीमा हुने ‘बेमेल कामाशक्ति’ हो । ‘चरम सुख’ प्राप्तिको मानवीय आकाङ्क्षा र सङ्घर्ष सधैँ बलवान् छ । तर, दम्पतीहरू एकै समयमा यौन सम्बन्धका लागि उत्तेजित वा आतुर हुन्छन् भन्ने छैन । मिसिगनका चिकित्सक जेसिका रोसको विचारमा यौन सम्बन्धमा आनन्द अनिवार्य हो, ‘चरम सुख’ अतिरिक्त ।

मानिसको दोस्रो ठूलो यौन चिन्ता दम्पतीमा हुने ‘बेमेल कामाशक्ति’ हो । ‘चरम सुख’ प्राप्तिको मानवीय आकाङ्क्षा र सङ्घर्ष सधैँ बलवान् छ । तर, दम्पतीहरू एकै समयमा यौन सम्बन्धका लागि उत्तेजित वा आतुर हुन्छन् भन्ने छैन । मिसिगनका चिकित्सक जेसिका रोसको विचारमा यौन सम्बन्धमा आनन्द अनिवार्य हो, ‘चरम सुख’ अतिरिक्त ।

दम्पतीहरूको ‘मुड’ मा हुने भिन्नता वा फरक परिवेशमा ‘आतुर’ हुने स्वाभावले ठूलो समस्या ल्याइरहेको हुन्छ । यो ठान्न उचित हुँदैन कि सबैको यौन भावना उस्तै वा एउटै प्रकृतिको हुन्छ । मान्छेका जीवनका प्रेरणा फरकफरक हुन्छन् ।

यौनको प्रवृत्तिलाई स्वाभाविकतामा प्रवाहित हुन दिनुपर्दछ । यौन साझेदारको सही मुड र आतुरताको क्षण प्रतिक्षा गर्ने क्षमता जरुरी हुन्छ । यौन प्रवृत्तिलाई तुलना गर्नु हुँदैन । जसमा जुन प्रकारका प्रवृत्ति छन्, उसका लागि तिनै स्वाभाविक हुन्छन् ।

पियर्सनसँग यौन चिकित्सक इस्थर पेरेल भन्छिन्, “यौन सम्बन्ध कसैको इच्छाअनुरूप जहाँ भन्यो त्यही हुन सक्ने क्रिया हैन । यसका लागि उपयुक्त स्थान र परिवेश चाहिन्छ । अनुपयुक्त स्थान र परिवेशमा भएको यौन क्रियाले सन्तुष्टि र आत्मसम्मानको भावना दिँदैन ।”

पेरेलको विचारमा यौन सम्बन्ध ‘भौतिक सम्बन्ध’ मात्र हो भन्ने सोच ठूलो गल्ती हो । यो शारीरिक सम्बन्ध मात्र नभएर यसको भावनात्मक तथा आध्यात्मिक पक्ष हुन्छ । चरम सुख त्यतिखेर प्रभावकारी हुन्छ, जब जोडी बीचको भावनात्मक सम्बन्ध बलियो हुन्छ ।

उनी अगाडि थप्छिन्, “वास्तवमा असल मानिसले भावनात्मक सम्बन्ध बिनाको यौन सम्बन्ध नराख्नु राम्रो हुन्छ ।”

मानिसको अर्को ठूलो चिन्ता यौन आसनहरूको प्रयोग हो । यौन सम्बन्धका बेला कुन आसन उचित हो वा हैन भन्ने प्रश्नमा धेरै मानिस भ्रमित वा चिन्तित हुन्छन् । इमोरी विश्वविद्यालयकी एशोसिएट प्रोफेसर क्यान्डिस निकोली हार्जनले ‘गुड सेक्स’ किताब लेखेकी छन् ।

उनी भन्छिन् कि यौन सम्बन्धको ‘मेनु’ वैयक्तिक हुनु राम्रो हुन्छ । यस प्रश्नमा मान्छे यौनबारे सुनेका वा पढेका कुराबाट प्रभावित हुन खोज्दछन्, त्यो उचित हैन । ‘यौन मेनु’ व्यक्तिको मनोवृत्ति र सहजताअनुरूप हुनुपर्दछ ।

अक्सर यौन साहित्य र सिनेमा व्यावसायिक उद्देश्यबाट प्रेरित हुन्छन् । तिनले सही र विज्ञानसम्मत यौन शिक्षा दिइरहेका हुन्छन् भन्ने छैन । ‘पोर्नोग्राफी’ यौन भावनाको अतिरञ्जनामा आधारित व्यवसाय हो । त्यसले ठीक कम र गलत धेरै सिकाइरहेको हुन्छ । फलतः यौन हिंसा र अपराधका घटनालाई प्रेरित गरिरहेको हुन्छ ।

यौन साहित्य र सिनेमाहरूको दुष्प्रभावले यौन जीवनबारे मान्छेमा थुप्रै प्रकारका चिन्ता सृजना गरिदिएको हुन्छ । तिनमा चित्रित दृश्य र विचारसँग आफ्नो यौन जीवनको अनुभव नमिल्दा वा फरक हुँदासमेत मान्छे चिन्तित भइरहेका हुन्छन् । यो आवश्यक छैन ।

अक्सर यौन साहित्य र सिनेमा व्यावसायिक उद्देश्यबाट प्रेरित हुन्छन् । तिनले सही र विज्ञानसम्मत यौन शिक्षा दिइरहेका हुन्छन् भन्ने छैन । ‘पोर्नोग्राफी’ यौन भावनाको अतिरञ्जनामा आधारित व्यवसाय हो । त्यसले ठीक कम र गलत धेरै सिकाइरहेको हुन्छ । फलतः यौन हिंसा र अपराधका घटनालाई प्रेरित गरिरहेको हुन्छ ।

यौन तथा अन्तरङ्ग सम्बन्ध स्वाभाविक चित्तवृत्तिबाट परिचालित हुनुपर्दछ, यौन साहित्य, नीला सिनेमा र पोर्नोग्राफीमा चित्रण गरिएजस्तो हैन ।

न्यूओर्कका यौन चिकित्सक इयान कोर्नर यौनाङ्गहरूको पर्याप्त उत्तेजना बिना सम्पर्कका लागि हतारो गर्नु उचित मान्दैनन् । यो समस्याबाट बच्न यौन सम्बन्ध पूर्वको समय उपयोगी हुन्छ । दम्पतीहरूले सम्बन्ध पूर्वका क्रियामा जोड दिनुपर्दछ । यसो नगर्दा यौन आनन्दको नोक्सानी मात्र हुँदैन, उल्टो पीडा बन्न सक्दछ ।

गैरवैवाहिक यौन सम्बन्ध आधुनिक मानव सभ्यताको मात्र समस्या हैन, यो सधैँ थियो । तर, अनुपात भने आधुनिकतासँगै बढ्दै गयो । यौन सम्बन्ध सरलबाट एक जटिल सामाजिक सम्बन्धको विषय बन्न पुग्यो । यौन व्यवसायसँगको सम्बन्धको प्रश्न पनि छँदैछ ।

यस्ता चिन्ताहरू ‘यौनिक’ मात्र नभएर ‘सामाजिक’ हुन् । यहाँनेर एक गम्भीर छनोटको विषय खडा हुन आउँछ । यौन चाहनाका लागि सामाजिक सम्बन्धको बलिदान दिने कि सामाजिक सम्बन्धका लागि बाहिरी सम्बन्धको चाहना नियन्त्रण गर्ने ?

यसको उत्तर के हुन सक्ला भने गैरवैवाहिक यौन सम्बन्धको दुष्प्रभाव कत्रो र कस्तो हुन्छ ? यसको मूल्य परिणामले निर्धारण गर्दछ । सबै यस्ता सम्बन्ध अनैतिक र आपत्तिजनक हुन भन्न गाह्रो छ । गैरवैवाहिक यौन सम्बन्ध प्रेममय पनि हुन सक्दछन् ।

तर, त्यसले अरु मानिसको जीवन वा परिवार सम्बन्धमा नकारात्मक प्रभाव पार्दछ भने ती नैतिक र जायज हैनन् । त्यस्ता जोडीबीचको गैरवैवाहिक यौन सम्बन्ध स्वाभाविक र दोषमुक्त मानिन सक्दछ, जो अरुप्रतिको दायित्व, कर्तव्य र नैतिक भावनामा जोडिएका छैनन् वा थिए भने पनि मुक्त भइसकेका छन् । डिभोर्सी वा एकल व्यक्तिहरूबीचको यस्तो सम्बन्ध सामान्य मानिन सक्दछ ।

सारा नाजेरजादेह ‘लभ बाई डिजाइन’ पुस्तककी लेखिका हुन् । उनी भन्छिन् कि यौनबारेको अति चिन्ता वा चिन्तन आफैँमा अस्वाभाविक हो । मानिसले यौनबारे धेरै सोचिरहन वा त्यही विषयमा अधिकांश समय अल्झिरहन जरुरी छैन ।

यौन सम्बन्ध मानव जीवनको एउटा पाटो हो । यही पक्षमा मान्छे धेरै अल्झियो भने जीवनका अरु महत्त्वपूर्ण पक्ष छुट्न सक्दछन् । यौनप्रतिको अतिआशक्तिले मान्छेको बौद्धिक र सृजनशील पक्ष कमजोर हुन सक्दछ । यौनाशक्त व्यक्तिहरू एक प्रकारको मूढताको स्थितिमा पुग्न सक्दछन् । तसर्थ, यौनबारे धेरै चिन्ता नगर्नु नै यो समस्यबाट मुक्त हुने सबैभन्दा राम्रो उपाय हो ।

(द न्यूओर्क टाइम्समा प्रकाशित क्याथरिन पियर्सनको एक रिपोर्टमा आधारित)