तपाईं स्वस्थ हुनुहुन्छ कि अस्वस्थ ? शरीरले दिन्छ यस्ता ८ सङ्केत

विश्वभरमा तीव्र रूपमा बढ्दै गइरहेका विभिन्न प्रकारका रोगहरूका बिच तपाईं स्वस्थ रहनु कुनै वरदानभन्दा कम होइन । तर तपाईं स्वस्थ हुनुहुन्छ कि हुनुहुन्न ? कसरी थाहा पाउने ?

डेंगु–मलेरिया जस्ता रोगहरूमा रगतको परीक्षण, पेटको समस्याहरूमा अल्ट्रासाउन्डलाई प्रभावकारी तरिका मानिन्छ, तर यो कसरी पत्ता लगाउने कि हामी स्वस्थ छौँ कि अस्वस्थ ?

स्वास्थ्य विशेषज्ञहरूका अनुसार हामी स्वस्थ छौँ कि छैनौ भनेर शरीरले सङ्केत दिन्छ । यी सङ्केतहरूमा ध्यान दिएर जान्न सकिन्छ कि सबै कुरा ठिक चलिरहेको छ कि छैन ? आउनुहोस् यस्ता आठ सङ्केतहरूको बारेमा जानौँ जसले तपाईं स्वस्थ हुनुहुन्छ कि हुनुहुन्न भन्ने थाहा पाउन सकिन्छ ।

पाचन ठिक
पाचन ठिक रहन्छ भने यसको मतलब तपाईं धेरै हदसम्म स्वस्थ हुनुहुन्छ । खानापछि पेट फुल्नु वा ग्यासको समस्याले पाचन प्रणालीको गडबडीलाई दर्साउँछ । यदि हाम्रो शरीरले खाना राम्रोसँग पचाउँछ भने, यसको मतलब हाम्रो पाचन प्रणालीले पोषक तत्त्वहरूलाई राम्रोसँग अवशोषित गरिरहेको छ । यदि तपाईंलाई समयमा भोक लाग्छ र ग्यास–अपच जस्ता समस्याहरू छैनन् भने यसलाई राम्रो सङ्केत मानिन्छ।

निन्द्रा पूरा हुनु
शरीर स्वस्थ छ कि छैन भन्ने कुरा निन्द्राको गुणस्तरबाट पनि थाहा पाउन सकिन्छ । स्वास्थ्य विशेषज्ञहरू भन्छन्, जो स्वस्थ हुन्छन् उनीहरूलाई राम्रो निन्द्रा लाग्छ र रातभरको निन्द्रापछि ताजगी र आराम महसुस गर्छन् । शरीरलाई राम्रो गुणस्तरको निन्द्रा मिलिरहेको छ भने यो राम्रो शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्यको सङ्केत मानिन्छ ।

सफा रङ्गको पिसाब
राम्रो स्वास्थ्यको लागि मल–मूत्रमा पनि ध्यान दिनु आवश्यक छ । सफा वा हल्का पहेँलो रङ्गको पिसाबले सामान्यतया सङ्केत गर्छ कि तपाईं राम्रोसँग हाइड्रेटेड हुनुहुन्छ । यो मिर्गौलाको राम्रो स्वास्थ्यको सङ्केत पनि मानिन्छ । पिसाबको रङ्गमा गाढापन वा परिवर्तन देखिएमा सावधान हुनुपर्छ ।

मल त्याग
पिसाबको जस्तै मल त्यागमा पनि ध्यान दिनु आवश्यक छ । नियमित र आरामदायक मल त्याग राम्रो पाचनको सङ्केत मानिन्छ । दिनमा एक–दुई पटक मल त्यागलाई सामान्य मानिन्छ । मल त्याग्नमा कुनै कठिनाइ नभएमा र शौचपछि ताजगी र पेट खाली महसुस भएमा यो राम्रो स्वास्थ्यको सङ्केत हो ।

तौल नियन्त्रण
तौल नियन्त्रणमा राख्नु धेरै प्रकारका रोगहरूबाट बच्न आवश्यक मानिन्छ । शरीरको उचाइको आधारमा यदि तपाईंको तौल ठिक छ भने यो राम्रो स्वास्थ्यको सङ्केत हो । कम समयमा छिटो तौल बढेको छ वा घटिरहेको छ भने सावधान हुनु पर्छ । तौलमा असन्तुलन धेरै प्रकारका रोगहरूको कारण बन्न सक्छ ।

राम्रो मानसिक स्वास्थ्य
शारीरिक स्वास्थ्य जस्तै मानसिक स्वास्थ्यको पनि ध्यान राख्नु जरुरी छ । यदि तपाईंको काममा मन लाग्छ, मन शान्त रहन्छ, चिडचिडापन–डर जस्ता समस्याहरू हुँदैनन् भने यो राम्रो मानसिक स्वास्थ्यको सङ्केत हो । शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्य एक अर्काका पूरक हुन्, यीमध्ये कुनै एकमा पनि गडबडी भए सम्पूर्ण शरीरमा नकारात्मक असर पर्न सक्छ ।

घाउ छिटो निको हुनु
शरीरमा घाउ वा चोट कति छिटो निको हुन्छ यसको आधारमा पनि स्वास्थ्यको अनुमान लगाउन सकिन्छ । यदि घाउ–चोट छिटो निको हुन्छन् भने यो हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणाली ठिक छ भन्ने सङ्केत हो । मधुमेह जस्ता रोगहरूमा इम्युनिटीको कमजोरीका कारण घाउहरू निको हुन लामो समय लाग्छ ।

बारम्बार बिरामी नपर्नु
स्वस्थ प्रतिरक्षा प्रणालीलाई स्वस्थ शरीरको सङ्केत मानिन्छ । जसको इम्युनिटी ठिक रहन्छ उनीहरू कम बिरामी पर्छन् । यस्ता व्यक्तिहरूमा रुघा वा अन्य सङ्क्रामक रोगहरूको जोखिम पनि कम हुन्छ । प्रतिरक्षा प्रणालीले रोगसँग लड्न सजिलो बनाउँछ ।